سخن گفتن از شخصیتی که دوست و دشمن قاطعانه به عظمت او اعتراف میکنند بسی مشکل است. علی بن ابی طالب (ع) دارای چنان مرتبه ایست که قطعاً شناخت کامل آن خارج از عقول محدود ماست. در زیر به بخش های کوتاهی از مقاله یکی از علمای اهل سنت در خصوص آن حضرت اشاره خواهیم کرد:
«... نمی توان با قلم شکسته و ناتوان چیزی را نوشت، و یا با زبان غیر گویا سخنی را گفت، ولیکن از باب ما لا یدرک کله لا یترک جلّه، خلاصه ای از سیرت آن امام بزرگوار میتوان نوشت.
«اسم الذی أعشقته اوّلُه ناظرُه: إن فاتنی اوّلُه فإنّ لی آخِرَه»؛ «نامی که من عاشق او هستم حرف اول آن نام، بیننده اوست؛ یعنی حرف (عین) که در زبان عربی به معنای چشم است و اولین حرف از نام حضرت علی است.
اگر حرف اول آن اسم از من فوت شد، آخر آن (لی) برای من است»؛ یعنی آن اسم مبارک (علی) = ع + لی که به معنای بلند مرتبه است.
علامه ابن حجر عسقلانی میگوید که بخاری، مسلم، ابوداود، ترمذی، نسائی و ابن ماجه از حضرت علی(رض) روایت کرده اند.
علامه سیوطی که از فقهای شافعی مذهب از زبان حضرت می نویسد: «پیامبر اسلام در روز دوشنبه به پیامبری برگزیده شد و من روز سه شنبه مسلمان شدم».
شیخ محمدرضا مصری در کتاب خود الامام علی می نویسد: «بدرستی که پیامبر(ص) بین مهاجرین عقد برادری بست و سپس بین مهاجرین و انصار بعد از هجرت همان پیمان را بست، و در هردو مرحله به علی گفت تو ای علی برادرم هستی هم در دنیا و هم در آخرت».
شجاعت و دلیری حضرت زبانزد عام و خاص می باشد، و در عین حال که سیدنا علی(رض) مردی شجاع و نیرومند بود، به مسائل شرع خبیر و آگاه بود.
برای مثال ابن ابی شیبه در کتاب مصنّف نقل می کند: «حضرت علی(رض) در جنگ خیبر درب قلعه را بلند کرد تا مسلمانان بالا رفت
ند و آن را فتح نمودند، این درب چنان سنگین بوده که کمتر از چهل نفر نمی¬توانند بلند کنند» (متقی هندی، ص120).
(مقاله مذکور بسیار مطول است و در بالا تنها گوشه ای از اعتقادات اهل سنت و مکتوبات آنها درباره شخصیت مولای متقیان بیان شد.)