به گزارش نما ،طی روزهای گذشته حدود 85 هزار کاربر سامانه "فارس من" موضوعی را با عنوان "عدم واریز سود مجامع بورس توسط سامانه سجام" مطرح کرده و به 84 هزار امضا رسانده‌اند و یا توجه به تعهد خبرگزاری فارس در پیگیری موضوعاتی که تعداد مطالبه‌گران آن زیاد است به سراغ فردین آقابزرگی یکی از کارشناسان بازار بورس ایران رفتیم تا کم و کیف موضوع مطرح شده را از وی جویا شویم.
فردین آقابزرگی، مدیر کارگزاری بانک رفاه، در مصاحبه‌ای که یکشنبه شب به صورت زنده در بستر اینستاگرام خبرگزاری فارس انجام شد، درباره رویکرد شرکت‌ها و سهامداران در قبال تقسیم سود سالانه شرکت‌های بورس گفت: از حدود 10 سال گذشته تا این لحظه مکانیزم‌های مختلفی در رابطه با روان‌سازی و تسهیل در پرداخت سود سهامداران به اجرا درآمده‌اند که بخش عمده این زیر ساخت‌ها فراهم شده، اما پیوند زدن فرایند پرداخت سود در نظام بانکی و خصوصا در بانک‌های عامل توسط شرکت سپرده گذاری یا از طریق سامانه سجام مستلزم این است که حداقل یک یا چند بانک نمونه به عنوان عامل انتخاب شوند تا این سهولت را به اجرا دربیاید.
وی ادامه داد: اما به دلیل اینکه ممکن است جذب این منابع سرشار برای بانک‌های متعدد زمینه رقابتی ایجاد کند، در حال حاضر بهترین و آسان ترین روش های ممکن این است که شرکت‌ها در بانک‌های منتخب خودشان از حساب بانکی مشتریان استفاده کرد و مستقیم واریز می‌کند.
اقابزرگی معتقد است که اقتصاد دنیا در حال کوچک شدن است و وقتی برخلاف این روند وضعیت اقتصادی ما به واسطه تحریم‌هایی که ناخواسته به صورت ظالمانه به وجود آمد حرکت خاصی نداشت، درجهت منفی نداشته و در حالت ایستایی داشت، بنابراین نسبت اقتصاد ما نسبت به اقتصاد دیگر نقاط جهان از جمله منطقه یورو و آمریکا به دلیل کوچک شدن آنها ارزش پول ملی ما قابل پیش‌بینی است که تقویت شود و این عامل موثر برای جهش قیمت و شاخص سهام در بورس بود.
بنابراین اگر این عامل را به عنوان عامل محرک اولیه در نظر بگیریم، چشم انداز بورس ما تقویت پول ملی خواهد بود و موضوع ارزش جایگزین شرکت‌ها قابل بازنگری و بررسی مجدد است، لذا به همان شکل سابق اگر در نظر بگیریم که محور اصلی جهش قیمت نرخ ارز یا تورم است، این را باید یک مقدار تامل مجدد کنیم و به عبارتی انتظار رشد پیاپی قیمت ارز و یا افزایش تورم را نباید در نظر داشته باشیم.
آقابزرگی درباره تقسیم سود سهام و لزوم اصلاح رویکرد شرکت‌ها در این باره گفت: اصحاب رسانه نقش مهمی در ایجاد همین فرهنگ‌سازی دارند، همین تالارهای گفت‌و‌گو، همین اطلاع رسانی و پیام‌ها به نظرم کمک می‌کند و توسعه زیرساخت‌های لازم در خصوص حوزه اختیار شرکت سپردهگذاری یا نظام بانکی تسهیل می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه و بورس درباره نگاه قالب در تقسیم سود توسط شرکت‌ها می‌گوید: حقیقت این است که علیرغم این حجم انبوه نقدینگی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، مهمترین و بزرگترین دغدغه بنگاه‌های اقتصادی نقدینگی است. جریان نقدینگی در گردش (Cash Flow) شرکت‌ها و جریان وجوه شرکت‌ها همواره مورد دغدغه مدیران بوده بنابراین استفاده مناسب و مقطعی حتی از حداکثر منابع نقد در دستور کار است و این فرایند روندی طبیعی است.
آقابزرگی درباره چهارچوب قانونی در این باره معتقد است: قانون و مقررات ما و حتی قانون تجارت بازه زمانی که ذکر کرده حتی نحوه پرداخت را ذکر نکرده صرفا به ماده 241 قانن تجارت استناد شده که تصریح کرده است که این سود را پرداخت کنید.
به همین دلیل لازم است سازمان بورس و مقام ناظر با کمک ابزارها و شرکت‌های سپردهگذاری، حداقل شرکت‌های که در بازار سرمایه مورد پذیرش در بورس و فرابورس هستند و تابع مقررات خاصی هستند ملزم کند تا نحوه پرداخت سود را کانالیزه کنند.
در حال حاضر درباره این شرکت‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود، بازه زمانبندی دارد، تقسیم‌بندی می‌شوند، رتبه‌بندی می‌شوند اما متاسفانه پیگیری وصول مطالباتی که در حقیقت ایفای تعهد نشده فرایند پیچید‌ه‌ای دارد. لازم است مساعدت شود در کنار اصلاح بحث قانون تجارت، چهارچوی‌های انتظامی و انضباطی داخل بازار سرمایه داریم، که فکر میکنم جزو حوزه اختیارات سازمان بورس است که این موارد را با وضع قوانین و مقررات تسهیل کند.
آقابزرگی در پاسخ به این سوال که آیا بهبود شرایط نیاز به تغییر در قوانین کنونی تجارت دارد گفت: صد در صد این موارد قابل اصلاح است. چند مرحله درخواست شده و ویرایش‌هایی هم پیشنهاد شده، اصلاحات مختصری در قالب پیش‌نویس مطرح شد و لازم است بعد از گذشت 50-40 سال بازنگری کنیم و به اقتضای شرایط خاص حاکم اقتصادی اینها را بومی‌سازی کنیم که یکی از این موارد تعیین جزئیات نحوه برگزاری مجامع عمومی به صورت غیر حضوری الکترونیک است.
این کارشناس بورس افزود: اخیرا بخشنامه‌ای دادند که با حضور 15 نفر، مجامع قابلیت برگزاری را دارند آنهم به دلیل بحث‌‌های کرونا. اما لازم است این مسئله در قانون هم به طور کامل دیده شود و حتی متعاقبا نحوه برخورد در صورت تخطی از قانون تعیین شود.
شرکت‌ها در شرایط کنونی در صورت تأخیر در تقسیم سود ممکن است از نظر انضباطی با پیامدهای خفیفی مواجه شوند. قانون تجارت مربوط به سنوات گذشته است و نهایت امر این است که یک جریمه نقدی کوچک برای شرکت‌هخا در نظر گرفته شود. برای همین شرکت‌ها ممکن است بین دو گزینه پرداخت به موقع یا با تأخیر گزینه بهتر را برای خود انتخاب کنند و خدای نکرده موجبات ضرر و زیان سهامداران و در حقیقت محروم شدن از حق و حقوش‌شان را ترجیح دهند.
مدیر کارگزاری بانک رفاه در پاسخ به این سوال که در چهارچوب تقسیم سود رد صورتی که سهامداران برای دریافت سود خود اقدام نکنند چه اتفاقی می‌افتد گفت: داشتیم شرکت‌هایی که همین الان بندهای گزارش حسابرس شرکت در بورس و فرابورس به دلیل سنواتی شدن سود سهامدارانی که حتی حاضر نیستند یا داخل کشور نباشند، شاهد انباشتی از سود داخل شرکت‌ها هستیم. این مسئله ناخودآگاه برمی‌گردد به مسائل انضباطی، لازم است این مسایل را با توجه به وضع قوانین مقدمات در سطح سازمان بورس و مقام ناظر و متعاقبا قانون نظارت و اگر چنین مطالباتی هست، رسیدگی کنیم. حتما باید به عنوان مثال داخل صندوق این شرکت‌های این سود انباشته سپرده شود، و حتی احتمالا به این سپرده سود مختصری هم تعلق می‌گیرد و بعد از گذشت 20-15 سال شاهد وجود چنین سپرده‌هایی در شرکت‌ها هستیم.در حال حاضر برخی شرکت‌های بورس و فرابورس 20 سال سود سهام با مبالغ قابل توجه بدون پرداخت سود دارند که لازم است نسبت به آن بازنگری شود.
آقا بزرگی گفت: متاسفانه قوانین الزام آور که تناسب با تخلف ارتکابی داشته باشد در شرایط کنونی وجود ندارد.
وی ادامه داد: مهمترین رسالتی که اتفاقا جزو شرح وظایف اولیه مقام ناظر و سازمان بورس است حفظ منافع کلیه سهامداران به خصوص سهامداران خرد است. البته در قانون تفاوتی بین سهامدار عمده و سهامدار خرد نداریم، ولی به جهت اینکه در مدیریت و اداره شرکت‌ها سهامداران خرد نقشی ندارند این انتظار می‌رود با وضع قوانین داخلی به عنوان مقدمه ورود به اصلاح قانون کلان، مقام ناظر در سطح کلان مقررات انتظامی باید وضع کند که شرکت‌ها به طور جد از عدم پرداخت سود پرهیز کنند و از وقفه یا پیچیده شدن فرآیند پرداخت سود جلوگیری شود.
این کارشناس بورس درباره این ابهام که آیا از نظر زیر ساختی مشکلی در پرداخت مستقیم سود به سهامدارن بدون مراجعه به بانک‌های عمال وجود دارد گفت: مشکل خاصی وجود ندارد به این دلیل که شرکت‌هایی داریم که به سرعت و سهولت بلافاصله و حتی همزمان با روز برگزاری مجمع عمومی مکانیزم پرداخت سود را می‌توانند ایجاد کنند.
آقابزرگی گفت: خیلی شرکت‌ها در سال به زعم ما سال شمسی در3-4 مقطع یا چندین مقطع پرداخت سود دارند حتی می‌توانیم فرایندی فراهم کنیم صرفا در یک بازده زمانی درطول یک سال لازم نباشد سود سهام پرداخت شود در فواصل زمانی مشخص سود سهام پرداخت شود، مجمع برگزار می‌شود و به نسبت همان مقیاس دوره زمانی سود سهامدار پرداخت شود.
مدیر کارگزاری بانک رفاه درباره عملکرد کلی بورس در شرایط کنونی گفت: مقدمه شروع تیک اف و رشد سطح عمومی قیمت‌ها و شاخص این موضوع تغییر نسبت اقتصاد ما به دیگر کشورها بود و انتظارات تورمی و پیش‌بینی افزایش نرخ ارزها تأثیر کمی در این موضوع داشته است. به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه اگر اسمش را بگذاریم با وضعیت فعلی اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان، چون اقتصاد در سایر کشورها به جز ایران اینها تعامل در سطح بین‌الملل با هم داشتند رکود اقتصادی و کاهش تقاضا در وضعیت اقتصادی سایر کشورها تاثیر منفی گذاشته است. در حال حاضر این موضوع از جانب صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز اظهار شده و 7 و نیم درصد کاهش در رشد تولید ناخالص داخلی جهان را شاهد خواهیم بود.
اقتصاد ما چون یک حالت بسته داشته به واسطه تحریم‌ها و یا خودکفایی ما سر جای خودمان بودیم بنابراین انتظارات تورمی و افزایش ارز معکوس خواهد شد یعنی شیب، شیب نزولی خواهد بود بنابراین بنده به شخصه پیش‌بینی میکنم انتظارم بر این است با اطلاعات حال حاضر آن عامل محرک اولیه برای افزایش انتظار عمومی در بورس خنثی شده و روند معکوس پیدا کرده.
آقابزرگی در پاسخ به این سوال که آیا اجرای بخش‌هایی از اقتصاد مقاومتی که به اقتصاد ایران کمک کرد تا نسبت به دیگر کشورها در برابر کرونا مقاومت بهتری داشته باشد یا فاصله ایجاد شده به خاطر تحریم‌ها؟ گفت: اینکه عرض کردم به صورت ناخودآگاه یعنی وضعیتی که در ابعاد خیلی گسترده خارج از اداره و مدیریت وضعیت اقتصادی ما بوده و مناسبت‌های اقتصادی در سطح دنیا را دست‌خوش تغییر کرده است، به عنوان مثال شاهد هستیم که در سه ماه نخست سال میلادی جدید نسبت به دوره مشابه سال گذشته منابع حاصل از صادرات نفت عربستان 21 درصد کاهش پیدا کرده است.
وی گفت: کاهش در وضعیت اقتصادی آنها که خارج از اداره و مدیریت ما است باعث می‌شود وضعیت نسبت برابری پول ما رشد پیدا می‌کند که این عاملی است که به نظرم موجب می‌شود یک مقدار رشد فزاینده دو ماه ابتدای سال 99 روندش تا حدودی تغییر پیدا کند.
فارس
سیر تا پیاز تقسیم سود شركت‌های بورس و لزوم اصلاح قانون تجارت
یكی از موضوعاتی كه طی روزهای گذشته از سوی مخاطبان "فارس من" مورد سوال قرار گرفته دلیل عدم واریز تقسیم سود از سوی شركت‌ها با استفاده از سامان سجام بود كه در مصاحبه پیش رو كم و كیف این موضوع را از فردین آقابزرگی جویا شدیم.
۱۳۹۹/۳/۲۰
