به گزارش نمابه نقل از روابط عمومی پژوهشگاه قوه قضاییه، یکی از راههای شفافیت در فرایندهای قضایی به ویژه رسیدگی به پروندهها و صدور حکم، انتشار آرای قضایی و قرار گرفتن آرای صادره در معرض مشاهده عموم به ویژه نخبگان و متخصصان امر است.
در همین راستا، پژوهشگاه قوه قضاییه از سال 91 با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات دستگاه قضایی، انتشار بخشی از آرای قضایی دادگاههای تجدیدنظر استان تهران، شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری و شعب دیوان عالی کشور را در قالب چاپ چندین جلد از مجموعههای آرای قضایی دورهای آغاز کرد.
با توجه به هزینهبر بودن نسخههای چاپی آرای قضایی، پژوهشگاه قوه قضاییه فرایند تکامل را با تشکیل دو « سامانه تحلیل و نقد آرای دادگستریها و دیوان عالی کشور ـ تناد» در بستر داخلی قوه قضاییه و « سامانه بانک داده آرای پژوهشگاه قوه قضاییه» در بستر اینترنت آغاز کرد و در مجموع بیش از یک میلیون رأی مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد 50 هزار رأی انتخاب و 10 هزار رأی انتشار عمومی شد و حدود 80 هزار رأی در فرایند پردازش باقی ماند.
با توجه به کاستی های سامانه های مذکور و ضرورت پیش بینی قابلیتهای جدید، طراحی سامانه جدید در دستور کار پژوهشگاه قوه قضاییه قرار گرفت.
از ویژگیهای سامانه ملی آرای قضایی میتوان به ایجاد هوشمند بانک عناوین و مستندات قانونی آرای قضایی، امکان وقایع نگاری تغییرات در مراحل مختلف پردازش و انتشار، امکان گزارشگیریهای هوشمند ترکیبی و تحلیلی، قابلیت کتابساز خودکار و ایجاد بستر مناسب برای استفاده از سامانه ملی آرای قضایی در تلفن همراه اشاره کرد.
بر اساس این گزارش، در نسخه اولیه این سامانه حدود ۲۰ هزار رای به تفکیک آرای دادگاههای بدوی، دادگاههای تجدید نظر، دیوان عدالت اداری و دیوان عالی کشور وجود دارد که با فراهم شدن این بستر جدید بناست با تکمیل ورود اطلاعات به این سامانه، انتشار حداکثری آرای قضایی صورت گیرد.
ایجاد مخزن آرای قضایی کشور، ایجاد شناسنامه آرای قضایی، ترسیم نقشه جغرافیایی آرای قضایی از حیث تنوع و تکثر در نقاط مختلف کشور، ایجاد بستر مناسب برای بررسی علل تنوع و تکثر آرای قضایی در نقاط مختلف کشور، تشخیص فرصتها و تهدیدها و ارائه راهکارهای اصلاحی، امکان ارزشگذاری آرای قضایی به منظور ارزیابی قضات در بازههای زمانی مختلف، امکان تشخیص و معرفی رویه قضایی غالب یا واحد در موضوعات مختلف، تاثیرگذاری در روند رسیدگی قضات و دقت بیشتر آنان برای صدور آرای مستدل و مستند و فراهم شدن زمینه ترویج فرهنگ تحلیل و نقد آرا در سطح گسترده و ایجاد شفافیت در روند فعالیت قضایی کشور از جمله اهداف پژوهشگاه قوه قضاییه در انتشار آرای قضایی است.