به گزارش نما،علیرضا باجلان، کسب‌وکارهای اینترنتی سبک زندگی را با تغییرات اساسی همراه کرده است. در این میان تعدادی از استارت‌آپ‌ها باتوجه به نوع فعالیت و خدمات قابل ارائه و هم‌چنین اعضای فعال در آن مجموعه توجه بیشتری را به سمت خود جلب می‌کنند.
دانش‌آموزان به عنوان قشر آینده‌ساز جامعه تلاش می‌کنند تا مبانی لازم برای ایجاد کسب‌وکار را در هنگام تحصیل فرابگیرند و زمانی که از مدرسه خارج و به جوامع بزرگ‌تر وارد می‌شوند دچار سردرگمی نشده و حداقل توانایی‌های لازم برای کسب درآمد را داشته باشند. از همین رو با نوید ورقائی موسس و سرپرست مرکز نوآوری دانش‌آموزی گفتگو کردیم. در ادامه مشروح این گفتگو را مشاهده می‌کنید.
آنا: از چه زمانی فعالیت استارت‌آپی را آغاز و آیا از ابتدای مسیر با دانش‌آموزان کار می‌کردید؟
ورقائی: بنده از سال ۸۵ به بحث کارآفرینی و از سال ۸۹ به صورت تخصصی وارد حوزه کارآفرینی برای نوجوانان و آماده‌سازی آن‌ها برای ایجاد کسب‌وکار شدم. اکنون عمده فعالیت‌های کارآفرینی بنده در خصوص ایجاد کسب‌وکارهای اینترنتی با کمک دانش‌آموزان صورت می‌گیرد.
به دلیل گسترش فعالیت‌های استارت‌آپی دانش‌آموزان و برای ایجاد یکپارچگی در سال ۹۷ تصمیم گرفتیم مرکزی تحت عنوان «مرکز نوآوری دانش‌آموزی» را تاسیس کنیم. تاسیس این مرکز به این معنا نبود که تا پیش از آن هیچ نوع فعالیتی صورت نمی‌گرفت بلکه تا قبل از راه‌اندازی چنین مرکزی فعالیت‌های زیادی در زمینه‌های تخصصی دانش‌آموزان انجام گرفته بود.
پیش از آغاز فعالیت مرکز نوآوری دانش‌آموزی اعضای گروه‌های استارت‌آپی از بین دانش‌آموزان علاقه‌مند انتخاب شده و برای دستیابی به اهداف تعیین شده برنامه‌ریزی کرده بودیم. در واقع هر کدام از گروه‌های استارت‌آپی دانش‌آموزی در رویدادهای مختلف شرکت کرده و پس از ارزیابی فعالیت‌های آن‌ها تصمیم به ایجاد چنین مرکزی گرفته شد.
مرکز نوآوری دانش‌آموزی به عنوان مرکز نوآوری تخصصی دانش‌آموزی است و هم اکنون چند استارت‌آپ زیرمجموعه این مرکز فعالیت می‌کنند.
آنا: شما در این مرکز دقیقا چه مسئولیتی را بر عهده دارید؟
ورقائی: هدایت تمامی استارت‌آپ‌ها فعال در مرکز نوآوری دانش‌آموزی بر عهده بنده است. برای هر استارت‌آپی گروه ویژه‌ای ایجاد شده و در کنار آن‌ها سرپرستی بر انجام درست و به‌موقع فعالیت‌ها نظارت می‌کند.
آنا: این مرکز نوآوری وابسته به سازمان یا ارگان خاصی است؟
ورقائی: تمامی فعالیت‌های دانش‌آموزان در فضای هنرستان انجام می‌گیرد و در محیط مدرسه با روش‌های ایجاد کسب‌وکار آشنا می‌شوند. در این هنرستان دانش‌آموزان در رشته‌های رایانه و حسابداری تحصیل می‌کنند. مرکز نوآوری نیز به همت خود دانش‌آموزان در محیط هنرستان ایجاد شده است.
ارتباطهایی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برقرار شده و توانسته‌ایم این مرکز را به صورت رسمی ثبت کنیم. اکنون دانش‌آموزان خلاق و نوآور می‌توانند ایده‌های خود را در این مرکز به مرحله عمل رسانده و استارت‌آپ خود را راه‌اندازی کنند.
آنا: سرمایه لازم برای ادامه فعالیت مرکز نوآوری از سوی اداره آموزش و پرورش تامین می‌شود؟
ورقائی: این مرکز به هیچ عنوان ردیف خاصی در بودجه آموزش و پرورش ندارد. مسئولان مرکز نوآوری برای تامین اعتبارات لازم در سال‌های اول شروع فعالیت، شرکت تعاونی دانش‌آموزی تشکیل دادند و از این طریق سرمایه‌های لازم تامین می‌شود. برای راه‌اندازی این مرکز تعاونی صحبت‌هایی با وزارت کار و امور اجتماعی شد و خوشبختانه اولین شرکت تعاونی دانش‌آموزی پسرانه تاسیس شد.
تامین اعتباز از طریق شرکت تعاونی دانش‌آموزی
در حال حاضر همه اعتبارات لازم با سرمایه شرکت تعاونی و اعضای هیئت مدیره تامین می‌شود. در حقیقت بخش قابل توجهی از سرمایه‌ها در مسیر راه‌اندازی هر استارت‌آپ نیز توسط خود دانش‌آموزان پرداخت شده و می‌توان گفت هیچ سازمان و نهاد دولتی، پولی به مرکز نوآوری پرداخت نمی‌کند.
آنا: در مورد استارت‌آپ‌های فعال و یا در حال راه‌اندازی در این مرکز توضیحاتی را بیان کنید.
ورقائی: در هنرستان موضوع ایجاد کسب‌وکار و استارت‌آپ و در کل کار کردن با نوجوانان در مقایسه با بزرگسالان تفاوت‌هایی دارد. در استارت‌آپ‌های ویژه نوجوانان بیشتر بحث یادگیری مطرح است و در خیلی از مواقع مربیان اصلا مفهوم شکست را برای دانش‌آموزان مطرح نمی‌کنند زیرا یادگیری در مسیر بسیار مهم‌تر از کسب نتیجه در گام‌های اول است. البته باید اشاره کرد که خیلی از استارت‌آپ‌ها به نتیجه می‌رسند و اکنون در فاز درآمدزایی قرار دارند.
استارت‌آپ‌های فعال در مرکز نوآوری دانش‌آموزی به چند دسته تقسیم می‌شوند. یکی از آن‌ها سامانه‌ای است که سرویس‌های خاصی را به دانش‌آموزان و مدرسه ارائه می‌دهد. استارت‌آپ دیگری وجود دارد که نیازهایی که داخل مدرسه از قبیل چک کردن چاپگرها، نصب سیستم عامل، تعمیرات تأسیسات مانند راه‌اندازی سیستم تهویه کولر و هر موضوع دیگری که در مدرسه نیاز باشد را شناسایی کرده و دانش‌آموزان بر رفع مشکلات اقدام می‌کنند.
رفع همه نیازهایی مدرسه توسط دانش‌آموزان
به عنوان مثال دانش‌آموزان هنرستان در موضوعات فنی و رایانه‌ای توانمند هستند و می‌توانند با سیستم‌های رایانه‌ای کار و آن‌ها را به‌روزرسانی کنند. در هنرستانی که مرکز نوآوری در آن قرار دارد خیلی از کارها توسط خود دانش‌آموزان انجام می‌شود. اینگونه دیگر لازم نیست وقتی کولر خراب می‌شود به بیرون از مدرسه مراجعه کرد. در هنرستان‌های دخترانه وقتی برنامه‌ریزی برای برگزاری جشن یا مراسمی خاص انجام می‌گیرد دانش‌آموزان خود وسایل مراسم از قبیل خوراکی‌هایی مانند شیرینی را آماده کرده و به محل برگزاری مراسم انتقال می‌دهند.
سامانه مخصوصی طراحی شده است که دانش‌آموزان با ایجاد حساب کاربری اختصاصی کاری را که توان انجام آن را دارند می‌نویسند. از آن طرف مدرسه هرنیازی داشته باشد به راحتی دانش‌آموز مورد نظر خود را پیدا کرده و ایمیلی برای او ارسال می‌کند. پس از اینکه دانش‌آموز سفارش را تایید کرد، هزینه توافق شده نیز به سرعت پرداخت می‌شود و او کار خود را شروع می‌کند.
کسب رضایت والدین دانش‌آموزان به صورت الکترونیکی
دیگر استارت‌آپ این مرکز، نرم‌افزاری برای کسب اجازه الکترونیکی است. نوجوانان زیر ۱۸ سال باید برای انجام هر فعالیتی باید از والدین خود رضایتنامه داشته باشند به خاطر همین چه بخواهند به اردو بروند، چه در زمانی که غیبت کنند و بخواهند آن غیبت را موجه سازند یا اینکه در مدرسه هستند و بخواهند از مدرسه خارج شوند مدرسه مجاز نیست که به صورت مستقل به دانش‌آموزان اجازه دهد از محیط تحصیل بیرون روند یا بعد از اینکه غیبت کردند خودشان بیایند و غیبت خود را موجه کنند و یا برای رفتن به اردو دانش‌آموز خود رضایتنامه را امضا کند.
برای این شرایط استارت‌آپی خاص ایجاد شده و دانش‌آموزان تمامی فرایند کسب رضایتنامه را الکترونیکی کردند. پس از تعیین محل و زمان اردو مدیر مدرسه وارد سامانه شده و برای آن برنامه تفریحی یا علمی رضایتنامه را تعریف می‌کند. اولیاء دانش‌آموزان نام کاربری و رمز عبور مخصوص خود وارد نرم‌افزار شده و به صورت الکترونیکی رضایت خود را اعلام می‌کنند. برای موجه‌سازی غیبت این فرایند مشابهی وجود دارد.
در مدارس ابتدایی اگر والدین بخواهند دانش‌آموز زودتر از مدرسه خارج شود مدرسه نمی‌تواند تنها از طریق تماس تلفنی چنین اجازه‌ای بدهد اما از طریق سامانه الکترونیکی مدیران مدارس نیز می‌توانند با آسودگی خاطر ارتباط خود با والدین را حفظ کرده و هرزمان که لازم بود از رضایت آن‌ها مطلع شوند.
روشی ساده و ایمن برای پیدا کردن محل گذراندن دوره کارآموزی
دانش‌آموزان هنرستانی مثل دانشجویانی که در دانشگاه دوره کاردانی یا کارشناسی می‌گذرانند باید در سال آخر تحصیل خود باید ساعاتی معینی از کارآموزی را بگذرانند. در مورد کارآموزی دانش‌آموزان هنرستانی درگیری زیادی دارند. دانش‌آموزان نمی‌دانند کجا بروند؟ اطمینان وجود ندارد؟ در شرایط بیماری کرونا باید مرتب بروند برگه و رسید بگیرند و سپس به مدرسه بیاورند برای امضا شدن و دوباره معرفی‌نامه بگیرند.
این فرآیند به وسیله دانش‌آموزان بسیار ساده‌تر و ایمن‌تر شده است. شرکت‌هایی که کارآموز می‌خواهند به سایت مخصوصی مراجعه کرده و نیاز خود را اعلام می‌کنند. و اعلام می‌کنند که کارآموز می‌خواهند، دانش‌آموزان با توجه به رشته خود، انتخاب می‌کنند، دانش‌آموزان به این سایت رفته و با توجه به رشته تحصیلی خود دوره کارآموزی را انتخاب می‌کنند. در این سامانه مدیران مدارس نیز می‌توانند مشاهده کنند که هر دانش‌آموز به چه محلی مراجعه کرده و در حال گذراندن دوره کارآموزی خود است.
هر کدام از این استارت‌آپ‌هایی که اشاره شده تا حد زیادی پیشرفت داشته و حتی وارد فاز عملیاتی شده‌اند. مرکز نوآوری دانش‌آموزی در تلاش است تا نوجوانان را برای شرایط آماده کند که پس از پایان تحصیل در هنرستان دغدغه کار و درآمدزایی نداشته و به راحتی حداقل نیازهای اقتصادی خود را تامین کنند.
ایسنا
راه‌اندازی مركز نوآوری دانش‌آموزی بدون حمایت مالی دولت/ تمامی نیازهای مدارس را برطرف می‌كنیم
موسس مركز نوآوری دانش‌آموزی گفت: دانش‌آموزان با طراحی استارت‌آپ‌های مخصوص نیازهای مدرسه را شناسایی كرده و آن‌ها را برطرف می‌سازند.
۱۳۹۹/۶/۳
