حجت‌الاسلام علی تبریزی- انتخاب مدیران و حاکمان اصلح و باتقوا و کارآمد در همه بخش‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. لذا باید به معیارهای دقیق و درستی برسیم تا بتوانیم با سنجش آنها فرد اصلح را انتخاب کنیم. بهترین حجت شرعی و عقلی برای ما نیز قول و فعل معصومین است. از طرفی با توجه با تشکیل حکومت و انتخاب کارگزاران و مسوولین از سوی مولای متقیان، سیره و کلام حضرت در نهج البلاغه دقیق ترین ملاک و معیار برای ما به‌شمار می رود.
در جامعه ای که جهان بینی اسلامی دارد باید حتماً ملاک های تخصصی و ارزشی در کنار هم مورد توجه قرار بگیرند. زیرا هدف غایی در چنین جامعه‌ای فقط تولید و مصرف نیست و موضوع خلیفه الهی و کمال انسانی در همه ابعاد بایستی مد نظر باشد. این تفاوت در جهان‌بینی از تمایزات مدیریت اسلامی با مدیریت غربی می باشد که هر یک از این دو دیدگاه معیارهای سنجش خاص خود را دارند. به قول دوست اندیشمندی حتی در ساختن بزرگراه و ساختمان های بزرگ باید توجه ما به مسأله ظهور باشد و ببینیم این کار و عمل ما چه تاثیر مثبت یا منفی بر مقدمه سازی ظهور و آخرالزمان دارد. در انتخاب افراد و رأی دادن نیز باید با همین نگرش افراد را بسنجیم.
در اینجا به چند نمونه از معیارهای عزل و نصب در حکومت امیرالمومنین (ع) اشاره می کنیم.
عزل معاویه های حکومت!
نخستین ملاک حضرت تقوا بود. لذا وقتی بر سر کار آمدند حتی معاویه با همه اعتبار و موقعیت و جایگاهش را عزل کردند! در پاسخ برخی که عزل معاویه را به صلاح حکومت حضرت نمی‌دانستند فرمود: «به خدا سوگند، من در دینم مداهنه نمی کنم و امور مملکت را به دست افراد پست نمی سپارم.»
علم و توانایی
حضرت علی(ع) در نهج البلاغه، خطبه 172 می فرمایند: «ای مردم همانا سزاوارترین مردم به این امر (خلافت و زمامداری) کسی است که تواناترین آنها بر اجرای امور و داناترین به فرمان خداوند در فهم مسائل باشد»
تجربه کاری موفق
امام در نامه به مالک اشتر می فرماید: «افراد با تجربه را به عنوان کارگزار انتخاب نما»
استقامت
«پس برای مشاغل کلیدی از سپاهیان و لشگریان خود کسی را انتخاب و مسئول بنما که در برابر دشواری ها و پیش آمدهای سخت و تلخ استوار باشد و مصیبت های بزرگ وی را از پا ننشاند. فردی باشد که هنگام ناتوانی و ضعف دیگران بر او ضعف و ناتوانی غالب نشود و بر اثر بی خیالی دیگران بی تفاوت نگردد.»
خاندان پارسا
آن حضرت به مالک اشتر توصیه می نماید: «و از آنان که گوهری نیک دارند و از خاندانی پارسا و صالحند و از سابقه ای نیکو برخوردارند، فرماندهان را برگزین.»
تذکر به مسوول نالایق!
در نامه 53 به مالک اشتر فرموده اند: «بدترین وزیران تو کسانی اند که وزیران والیان بدکار پیش از تو بوده اند و با آنان در گناهان همکاری کرده اند مبادا اینان صاحبان اسرار تو باشند زیرا که یاران گنهکاران و برادران ستمکارانند!»
همچنین لیاقت مسوولان و کارآمدی آنان مورد توجه ویژه حضرت بود تا جایی که در نامه 61 به کارگزار نالایق خود، عدم قدرت و توانایی او را تذکر و او را مورد ملالت قرار دادند.
