برای بررسی آخرین وضعیت مذاکرات وین و تلاش آمریکا برای حفظ تحریم ها با وجود تاکید ایران برای لغو تحریم های ناقض برجام با ابوالفضل ظهره وند، کارشناس مسائل بین‌الملل و سفیر اسبق کشورمان در ایتالیا گفت‌وگو کردیم که مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.
با توجه به در جریان بودن مذاکرات طرفین و اتمام شش دوره از مذاکرات در وین به‌نظر می‌رسد آمریکا قصدی برای لغو تحریم ها ندارد و صرفا به دنبال تعلیق تحریم‌هاست. تحلیل شما از این موضوع و باقی‌ماندن ساختار تحریم‌ها باوجود مذاکره چیست؟
همانطور که پیش‌بینی شده بود آمریکا به هیچ عنوان تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد چراکه اساسا ساختار تحریم‌ها غیرقابل لغو است یعنی باید همه آنها را کنار بگذارد یا از این اهرم استفاده کند تا ایران را در سایر حوزه‌ها نیز پای میز مذاکره بکشاند و آن ظرفیت‌ها را نیز مانند ظرفیت هسته‌ای به کنترل درآورد بنابراین در حال حاضر مساله لغو تحریم ها به هیچ عنوان مطرح نیست مگر اینکه آمریکایی‌ها برخی از تحریم های دوره ترامپ را به‌شکل گذشته تخفیف دهند و آن را به صورت تعلیق درآورند؛ بنابراین با این وجود چنین شرایطی باز هم هیچ قرابتی با اهدافی که ما از امضای برجام داشته‌ایم، سازگار نبوده و با بیانات مقام معظم رهبری هم که بر لغو تمام تحریم‌ها و سپس بازگشت ایران به تعهدات خود تاکید داشتند، سازگار نیست.
مقامات آمریکایی نیز طبق موضع‌گیری‌هایی که داشته‌اند به صورت صریح اعلام کردند هدف آنها از انجام مذاکرات وین بازگرداندن ایران به جعبه برجام بوده است؛ در واقع آنها برجام را به جعبه‌ای برای مهار قدرت ایران ارزیابی می‌کنند تا بتوانند با بازگشت خود به برجام از ظرفیت‌هایی همچون اسنپ بک و مکانیسم ماشه استفاده کنند تا ایران را به سر میز مذاکرات جامع بکشانند و این به معنای هیچ بودن است. از این رو موقعیت فعلی بهتر از ادامه مذاکره با آمریکایی‌هاست.
به نظر می‌رسد آمریکا به‌دنبال حفظ تحریم‌هایی همچون کاتسا و یوترن است و در این صورت ما دوباره به نقطه صفر باز خواهیم گشت. نظر شما دراین‌باره چیست؟
بله همین طور است و اساسا یوترن، ایسا و پیش از آن کاتسا امکان لغوشدن ندارد چراکه لغو این تحریم‌ها به معنای فروپاشی همه دستاوردهای آمریکا در برجام و کلا مسیر تحریم ایران است.
اتفاقا آمریکا به دنبال این است که حلقه‌های محاصره خود علیه ایران را مانند FATF تنگ‌تر کنند از این رو نه‌تنها چیزی به ایران نمی‌دهند بلکه با موضوعاتی همچون FATF بحث مهار ایران را دنبال می‌کنند؛ بنابراین در چنین وضعیتی ما باید مساله تحریم را یک‌بار برای همیشه حل‌وفصل کنیم، تحریم برای ما فقط می‌تواند در مدل فرصت ارزیابی شود و قطعا اگر به دنبال لغو تحریم‌ها و بی‌خاصیت‌کردن آن هستیم باید به سمت خنثی‌سازی تحریم‌ها برویم چراکه از مذاکره چیزی جز مصیبت بیشتر نصیب کشور نخواهد شد.
برخی از کارشناسان معتقدند که گشایش‌های احتمالی در مذاکرات وین نیز صرفا اقداماتی موقتی خواهد بود. نظر شما چیست؟
من معتقدم گشایشی در وین صورت نخواهد گرفت. اگر فرض کنیم مانند گذشته محدودیت ۱۸۰روزه برای ایران برای فروش نفت تعیین کنند و تازه از محل درآمد فروش نفت بتوانیم کالا، دارو و غذا بخریم نه اینکه پول آن به دست ما برسد، به معنای آن است که هر اقدامی هم صورت بگیرد یک تنفس موقت خواهد بود و ما اساسا باید از این زمین خارج شویم، درغیر این صورت ایران کماکان دچار انفعال خواهد بود و فرصت‌های موثر در تحریم را نخواهد دید و تورم ۴۸درصدی فعلی می‌تواند به بیش از ۵۰درصد در آینده نیز برسد بنابراین مذاکرات فعلی برای ما مشکلات بیشتری خواهد داشت و گشایشی در کار نیست. ما باید در این مذاکرات به روند گذشته نگاه کنیم و ببینیم آیا خروج ترامپ از برجام به نفع ما بود یا به ضرر ما؟ ظرفیت‌های داخلی پس از خروج ترامپ افزایش پیدا کرد یا قبل از آن؟ وقتی آقای روحانی عنوان می‌کند که ما در یک جنگ بی‌سابقه بودیم، پس چرا استناد ایشان فقط به همین دو سال اخیر است؟ لذا اگر در این مدت موفقیت داشتیم، باید همین مسیر را ادامه دهیم؛ راز موفقیت فعلی بی‌توجهی به تحریم‌ها و حرکت در مسیر خوداتکایی بوده و همچنان این سوال باقی است که چرا پس از امضای برجام به موفقیت نرسیدیم؟
منبع:روزنامه جام جم
