علی علوی- سه روز پس از تحلیف رئیس‌جمهور ایران، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه پشت خط رئیسی آمد و در تماسی که یک ساعت طول کشید درباره مسائلی که یکی از آن‌ها مذاکرات هسته‌ای بود، گفتگو کرد. همزمان انگلیس که پس از واقعه حمله پهپادی به کشتی اسرائیلی در دریای عمان با تهدید «اقدام دسته‌جمعی غرب» علیه ایران خط و نشان می‌کشید، از طریق یک واسطه بین‌المللی پشت خط دیگری آمد و پیام داد که «به دنبال درگیری نیستیم». در آن سوی دنیا پیام جدیدی از امریکا درباره برجام رسیده است و اگرچه مثل همیشه تمامیت‌خواهی و زورگویی پشت این پیام است، اما نگرانی امریکا از رویکرد تازه ایران عامل اصلی این پیام ارزیابی می‌شود. فارغ از رویکردها، هر سه پیام و تماس خلاف تصویری است که منابع غربی و همفکران غرب در داخل تا پیش از استقرار رئیس‌جمهور جدید در ایران، ارائه می‌دادند و دولت سید ابراهیم رئیسی را ضد تعامل با غرب و بدون سناریوی مذاکره عنوان می‌کردند.
مذاکره با غرب بر سر حقوق ملت ایران البته هیچ‌گاه در برنامه‌های اعلامی رئیس‌جمهور جدید ایران غیبت نداشته و این موضوع اساساً به عنوان یک امر ملی که فراتر از دولت‌ها تصمیم‌گیری می‌شود، از اول بازیچه منتخب ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ قرار نگرفت بلکه با رویکردی مردمی و ملی، در شعار‌ها فقط قول «حفظ عزت و منافع ملی» و «تن ندادن به شرایط ظالمانه» و «ایجاد وحدت داخلی برای سربه‌راه کردن دشمن خارجی» داده می‌شد.
گمانه‌زنی‌ها تا پیش از مراسم تحلیف چه در محافل امریکایی و غربی و چه حتی در میان برخی افراد همسو با دولت جدید این بود که موضوع احقاق حق ملت ایران و لغو تحریم‌ها در دولت رئیسی برای مدتی کنار گذاشته می‌شود یا برای همیشه فراموش خواهد شد! همین امروز خیل مطالبی که با همین رویکرد در رسانه‌ها منعکس شده قابل مشاهده است. غربی‌ها قبل از تحلیف و حتی تا یکی‌دو روز بعد از آن تهدید می‌کردند که اگر ایران به میز مذاکره بازنگردد، چنین و چنان می‌شود. این در حالی است که ایران هرگز میز مذاکره را ترک نکرده بود که بخواهد به آن بازگردد و وقفه پیش آمده در مذاکرات به خاطر انتقال دموکراتیک قدرت در ایران اجتناب‌ناپذیر بود و اصولاً برای ایران، مذاکرات هیچ‌گاه راهبردی در نزدیک شدن به غرب یا طرح دوستی با غرب نبوده است که از آن شرمسار باشد، بلکه دلیل حضور ایران در مذاکرات «تبدیل وضع موجود به وضعی مورد قبول دو طرف با رعایت اصل احترام متقابل و عزت‌مندانه شدن مذاکره» بوده است.
پیام جدید ایران به غرب این است: «شما اکنون با یک ملت و دولت و نظام واحد طرف هستید که همه راه‌های نفوذ زور و تزویر را روی شما بسته است، پس با منطق و عقلانیت جدید به میز مذاکره با ایران بازگردید و رویه گذشته خود را برای روبه‌رو شدن با وضعیت جدید در ایران تغییر دهید.» این پیام جدید به نظر می‌رسد از سوی غرب دریافت شده است.
اکنون ماکرون در تماس با منتخب جدید ملت ایران پیش‌قدم شده و البته رئیسی نیز به او یادآوری کرده است که باید حقوق ملت ایران در هر مذاکره‌ای تأمین شود. آنچه باقی می‌ماند درک بهتر شرایط ایران از سوی غرب که این بار بر خلاف گذشته این غرب است که باید تعجیل کند تا از تغییرات استراتژیک ایران در مواجهه با حقوق بین‌المللی خود غافلگیر نشود.
در گفت‌وگوی تلفنی ماکرون با رئیس جمهور ایران، سید ابراهیم رئیسی ابتدا به او درباره روابط بر اساس منافع مشترک و سپس درباره حق ایران در مذاکرات یادآور شد: «دولت جدید ایران از توسعه روابط با فرانسه بر اساس منافع مشترک و احترام متقابل استقبال می‌کند. روابط دو کشور به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی و تجاری باید توسعه یابد و در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران تأمین شود. امریکا در تعهدات خود نقض مکرر و فاحش داشته است و سه کشور اروپایی عضو برجام نیز به تعهدات خود در این توافق بین‌المللی پایبند نبوده‌اند. امریکایی‌ها با وضع تحریم‌های جدید تعهدات خود را به‌طور آشکار نقض کرده و حتی تحریم‌های جدید را به حوزه اقلام بشردوستانه هم کشاندند؛ لذا لازم است هم امریکا و هم اروپایی‌ها به تعهدات خود در برجام عمل کنند. در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران استیفا و منافع ملت ما تأمین شود.»
رئیسی همچنین با توجه به حوادث پیش‌آمده در حوزه امنیت کشتی‌ها نیز یادآور شد: «جمهوری اسلامی نسبت به تأمین امنیت و حفظ بازدارندگی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان بسیار جدی است و با عوامل سلب کننده امنیت مقابله خواهد کرد. درباره لبنان نیز ما از هر اقدامی که در جهت ثبات، امنیت و بهبود وضعیت اقتصادی مردم لبنان باشد، حمایت و در این زمینه از همراهی فرانسه استقبال می‌کنیم.».
اما ماکرون رئیس جمهور فرانسه نیز در این تماس با تبریک آغاز مسئولیت آیت‌الله رئیسی و آرزوی موفقیت برای ایشان، سراغ «صلح و ثبات» در منطقه رفت: «ایران و فرانسه می‌توانند با همکاری خود در برقراری صلح و ثبات در منطقه نقش ایفا کنند. ما به‌دنبال این هستیم که به راه حلی برای موضوع خروج یکجانبه امریکا از برجام برسیم و امیدواریم دوباره مذاکرات آغاز شود. در حوزه امنیت کشتی‌ها نیز قبل از هر چیز باید چارچوب ثبات ایجاد کرده و مطمئن باشیم که ثبات در مسائل مختلف از جمله وضعیت دریا‌ها وجود خواهد داشت. فرانسه همیشه تلاش کرده راه حلی برای ثبات در لبنان ارائه دهد و با همراهی ایران زمینه را برای برقراری ثبات و حل مشکلات این کشور فراهم کند.»
منبع: روزنامه جوان
