به گزارش نما به نقل از تسنیم، به معنی واقعی کلمه یک انسان وارسته بود، همراه و همگام با مردم حرکت می کرد و افتاده و سر به زیر در پی افتخارآفرینی برای ایران بود و همچون درختی پربار هرچه بر افتخاراتش افزوده می شد خود نیز افتاده تر و مخلص‌تر به راه پرفروغش ادامه می‌داد.
مردی از تبار بزرگان و پهلوانی از دیار خانی آباد پایتخت. در منش، خوش اخلاق و گشاده‌رو اما روی تشک کشتی تکنیکی و جسور. این البته گوشه‌‌ای از خصایص اخلاقی مرحوم جهان پهلوان غلامرضا تختی است؛ چهره‌ای که هنوز نامش در قلب عاشقان ورزش به ویژه کشتی به یادگار مانده است.
غلامرضا تختی 5 شهریور 1309 در محلهٔ خانی‌آباد در جنوب تهران به دنیا آمد. او دو برادر و دو خواهر داشت که بزرگ‌تر از خودش بودند. وی تحصیلات ابتدایی را در دبستان حکیم نظامی تهران سپری کرد و پس از گذراندن اول متوسطه در دبیرستان منوچهری تهران، ترک تحصیل کرد. تختی همراه کار، به ورزش زورخانه‌ای و کشتی نزد پهلوان سید علی می‌پرداخت. او سال 1327 به خدمت سربازی رفت و در 25 مهر‌همان سال در راه‌آهن استخدام شد. وی سابقه کار در شرکت نفت مسجد سلیمان را هم داشت.
تختی از سن 20 سالگی به صورت حرفهای وارد کشتی شد. دلاور اهل جنوب شهر تهران یک سال بعد و در میان حیرت همگان دوبنده ارزشمند تیم ملی را از آن خود کرد و نشان داد که می‌خواهد پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری و به سرعت طی کند. جهان پهلوان تهرانی 7 مدال رنگارنگ از آوردگاه جهان و المپیک کسب کرد اما آن چیزی که تختی را تبدیل به تختی کرد مدال‌هایش نبود. تختی معنی درست پهلوان و پهلوانی بود. او می‌دانست با مردم چگونه رودررو شود و به آنهایی که با دیدنش نمی‌دانند چگونه ابراز علاقه کنند، رفتار کند. تختی ویترین منش و مردانگی بود.
شاید برای بسیاری از علاقه مندان به کشتی و دوستداران تختی جالب باشد بدانند اسطوره محبوبشان چه افتخاراتی در دنیای کشتی کسب کرده است. از این رو با ورق زدن آلبوم زندگی ورزشی این قهرمان پرآوازه یک به یک عناوینش را می‌بینیم و حسرت می‌خوریم که ای کاش تختی هم همانند موحد، حبیبی، زندی و خیلی‌های دیگر زنده بود.
* رقابت‌های جهانی 1951 هلسینکی فنلاند
پیکارهای جهانی 1951 فنلاند اولین حضور تختی در میادین مهم بین‌المللی بود. تختی کم‌تجربه که در وزن 79 کیلوگرم کشتی می‌گرفت در 5 دور مبارزه حساس و نفسگیر تمام رقبای خود را شکست داد و راهی دیدار پایانی شد. وی در مصاف نهایی کشتی را به حیدر مظفر از ترکیه واگذار کرد و در اولین گام به مدال نقره جهان رسید.
* مسابقات المپیک 1952 هلسینکی فنلاند
تختی که چهره‌ای گمنام در هلسینکی سال 1951 بود، حالا با کسب مدال نقره جهان این بار در المپیک به مصاف مدعیان وزن 79 کیلوگرم رفت. دلاور تهرانی در 6 دور مبارزه، آزادکاران فرانسه، فنلاند، آرژانتین، ترکیه، آلمان و مجارستان را با فنون ناب ایرانی یکی پس از دیگری شکست داد اما در فینال باز هم کم فروغ ظاهر شد و با شکست مقابل دیوید جیماکوریدزه از شوروی به عنوانی بهتر از دومی المپیک دست پیدا نکرد.
* پیکارهای جهانی 1954 توکیو ژاپن
تختی در رقابت‌های جهانی ژاپن از وزن 79 کیلوگرم به یک وزن بالاتر یعنی 87 کیلوگرم رفت تا عملاً یکی از شانس‌های مسلم کسب مدال برای ایران در رقابت‌های جهانی توکیو از دست برود. وی پس از 4 دور مبارزه و شکست حریفان به دیدار نیمه نهایی و مصاف با واکینگ پالوم سوئدی رسید اما در عین ناباوری و بهت و حیرت همگان با ضربه فنی مغلوب حریف خود شد و برای تصاحب نشان برنز منتظر ماند اما در دیدار رده بندی هم قافیه را واگذار کرد تا با خاطره‌ای تلخ و کسب عنوان چهارمی جهان ژاپن را ترک کند.
* فستیوال 1955 ورشو لهستان
سال 1955 رقابت‌های جهانی تنها در رشته فرنگی برگزار شد و در رشته آزاد و در ورشو لهستان رقابت‌هایی تحت عنوان فستیوال یا جایزه بزرگ انجام شد که دلاورمردان کشتی آزاد ایران در این مسابقات کشتی گرفتند. تختی در همان وزن 87 کیلوگرم روی تشک رفت اما این بار حوادث تلخ توکیو تکرار نشد و مرد پرافتخار کشتی آزاد ایران مقتدرانه به مدال طلا رسید.
تختی در فینال این فستیوال در یک رقابت پرحرف و حدیث ابتدا با رأی داوران مغلوب بوریس کولایف شد اما با بازبینی فیلم مسابقه رأی به سود تختی برگشت و وی به مدال طلای این رقابت‌ها رسید. نکته جالب اینکه حتی رئیس وقت فدراسیون جهانی کشتی (فیلا) هم نظر به پیروزی تختی داشت و مصرانه درصدد بود تا رأی به سود آزادکار ایرانی اعلام شود. اعلام رأی به سود تختی سبب شد ایران با اختلاف اندکی نسبت به شوروی، قهرمان تورنمنت ورشوی لهستان شود.
* رقابت‌های المپیک 1956 ملبورن استرالیا
اوج درخشش و افتخارآفرینی تختی در ملبورن استرالیا بود. آزادکار جسور و کشتی بلد ایرانی پس از شکست دادن مقتدرانه حریفانی از ژاپن، آفریقا، کانادا و کشور میزبان در پیکار قبل فینال یک بار دیگر رودرروی بورس کولایف از شوروی قرار گرفت و به راحتی حریف خود را مغلوب کرد و برای دومین بار به فینال المپیک راه یافت. تختی که دوست نداشت همانند هلسینکی ملبورن طلای المپیک را از دست دهد با پیروزی بر پیتر بلر آمریکایی به بالاترین افتخار تاریخ زندگی ورزشی‌اش یعنی مدال طلای المپیک رسید.
* مسابقات جهانی 1957 استانبول ترکیه
تختی پس از دو بار موفقیت در وزن 87 کیلوگرم، در رقابت‌های جهانی ترکیه به یک وزن بالاتر یعنی 87+ کیلوگرم رفت و یک بار دیگر ناکام ماند. تجربه و زمان نشان داده بود که هر وقت تختی تغییر وزن می‌دهد ابتدا دچار مشکل می شود. بسیاری از تماشاگران علاقه‌مند ترک منتظر بودند رویارویی مرد افسانه‌ای کشتی ایران با حمید کاپلان را ببینند اما شکست تختی در دورهای اول و دوم برابر آزادکاران آلمان و شوروی سبب شد تماشاگران ترک در حسرت دیدار تختی و کاپلان بمانند و نتوانند این مصاف قطعاً زیبا و جذاب را شاهد باشند؛ دیداری که از ساعت‌ها قبل تماشاگران بی‌شماری را به سالن برگزاری رقابت‌ها کشانده بود.
* رقابت‌های جام جهانی 1958 صوفیه بلغارستان
تختی به 87 کیلوگرم بازگشت تا یک بار دیگر دست به افتخارآفرینی بزند. وی با وجود شکست یک بر صفر در دور نخست مقابل آناتولی آلبول از شوروی با پیروزی های بعدی خود توانست به نشان نقره دست پیدا کند تا حداقل دست خالی صوفیه را ترک نکرده باشد.
* بازی‌های آسیایی 1958 توکیو ژاپن
واقعاً نام بازی‌های آسیایی در حد و اندازه های تختی نبود . وی فقط به درو کردن گردن آویز از آوردگاه جهان و المپیک می‌اندیشید و از این رو به عنوان یک مصاف و میدان تدارکاتی به ژاپن رفت و با پیروزی‌های مقتدرانه و خیره کننده بر سکوی نخست ایستاد تا ثابت کند هدفی بلندتر در سر می‌پروراند.
* پیکارهای جهانی 1959 تهران
حالا دیگر تختی برابر دیدگان علاقه مندان پرشور ایرانی کشتی می‌گرفت. این موضوع پوئن مثبتی برای وی بود تا بتواند برای اولین بار سکوی قهرمانی دنیا را از آن خود کند و پس از مدال طلای المپیک، طعم شیرین قهرمانی در جهان را نیز بچشد.
تختی پس از پیروزی بر حریفان مجار، ترک، شوروی، لهستان و فرانسه به فینال رسید و امیدوار بود که در شهر خود بتواند به آنچه که آرزویش را دارد دست یابد. دلاور کشورمان دیدار نهایی را با پتکو سیراکوف بلغار برگزار کرد و در رقابتی حساس و دیدنی حریف خوب خود را شکست داد و بر سکوی قهرمانی جهان ایستاد و با این مدال برای همیشه نامش به عنوان قهرمان جهان و المپیک ثبت شد.
* رقابت‌های المپیک 1960 رم ایتالیا
موتور افتخارآفرینی غلامرضا تختی از قهرمانی در دنیا تازه روشن شده بود؛ دلاور اهل خانی آباد تهران در 5 دور کشتی تمام حریفان خود را یکی پس از دیگری با اختلاف و ضربه فنی شکست داد و راهی دیدار نهایی و مصاف با عصمت آتالاری ترک شد. او در فینال با قضاوت نامطلوب داوران نتوانست به دومین مدال طلای المپیک که لیاقتش را داشت برسد و با گردن آویز نقره ایتالیا را ترک کرد.
* مسابقات جهانی 1961 یوکوهاما ژاپن
حضور در رقابت‌های جهانی یوکوهاما فرصت مناسبی برای تختی بود تا نشان دهد که مدال طلای المپیک رم حقش بوده است. تختی در یوکوهاما کشتی‌های بسیار خوب و فوق العاده‌ای گرفت و با پیروزی بر آزادکاران ترکیه، چکسلواکی، نیوزلند و شوروی دومین مدال طلای جهان را تصاحب کرد تا بیش از پیش نامش را در دنیای بزرگ کشتی جاودانه کند.
* پیکارهای جهانی 1962 تولیدو آمریکا
4 پیروزی بر آزادکاران کانادا، مکزیک، آمریکا و ترکیه سند صعود تختی به دیدار نهایی و مصاف با الکساندر مدوید را امضا کرد. شاید بسیاری لحظه شماری می‌کردند تا دیدار نهایی وزن 87 کیلوگرم بین تختی و مدوید را ببینند. دو کشتی گیر همچون دو شطرنج باز متفکرانه به مصاف یکدیگر رفتند، هیچ کدام از دو آزادکار حاضر نبودند میدان را برای دیگری خالی کنند که این امر بر جذابیت هرچه بیشتر رقابت تختی و مدوید افزوده بود. دیدار طولانی، پرافت و خیز و جذاب دو کشتی گیر در نهایت با نتیجه مساوی خاتمه یافت تا همه چیز به وزن کشی بعد از رقابت کشیده شود. اضافه وزن 100 گرمی تختی سبب شد وی در عین ناباوری مدال طلای جهان را تقدیم الکساندر مدوید کند.
* غیبت تختی در رقابت های جهانی 1963
غلامرضا تختی به دلیل مصدومیت شدید پس از رقابت‌های جهانی تولیدو در آمریکا تحت عمل جراحی قرار گرفت و یک سال از میادین کشتی دور ماند که همین امر در ادامه ضربه جبران ناپذیری به او وارد کرد.
* مسابقات المپیک 1964 توکیو ژاپن
تختی که تا پیش از رقابت‌های المپیک 1964 ژاپن در وزن 87 کیلوگرم کشتی می‌گرفت به دلیل مصدومیت و استراحتی یک ساله دچار افزایش وزن شد تا در المپیک توکیو ژاپن در 97 کیلوگرم به مصاف با مدعیان برود. نابغه کشتی ایران که چهارمین حضور پیاپی خود در آوردگاه المپیک را تجربه می‌کرد نتوانست افتخارات گذشته را تکرار کند و با کسب مقام چهارمی به کار خود در توکیو پایان داد.
تختی پس از 3 پیروزی بر حریفانی از ژاپن، مجارستان و انگلیس در مصاف قبل از فینال به یک کشتی گیر ترک باخت و با شکست دوم در دیدار رده بندی، نفر چهارم المپیک شد.
* تختی، غایب بزرگ منچستر
تختی پرافتخار پس از کسب مدال نقره رقابت های جهانی تولیدو آمریکا و مصدومیت شدید دیگر نتوانست همچون همیشه کشتی بگیرد و هر روز که می‌گذشت به پایان دوران قهرمانی نزدیک می‌شد. تختی به دلیل همین افت و دوری از صحنه رقابت در پیکارهای جهانی منچستر هم غایب بود و نتوانست حضور پشت سر هم خود در میادین را تداوم بخشد. وی در مسابقات جهانی منچستر انگلیس حضور پیدا نکرد تا عملاً به دوران قهرمانی و تصاحب مدال و افتخار پایان بدهد.
* وداع تلخ تختی در تولیدو آمریکا
آخرین حضور رسمی مرحوم جهان پهلوان غلامرضا تختی در میادین بین المللی، رقابت‌های سال 1966 تولیدو آمریکا بود. تختی در این دوره از رقابت‌ها با خاطره‌ای تلخ با دنیای پرفراز و نشیب قهرمانی خداحافظی کرد. وی پس از پیروزی بر حریف مجار به دیدار الکساندر مدوید رفت و پس از شکست برابر حریف خود در دور سوم به احمد آییک از ترکیه باخت و ... خداحافظ.
به گزارش تسنیم، افتخارات ورزشی تختی در تولیدو به پایان رسید اما تنها مدال‌های رنگارنگ جهان و المپیک نبود که او را تبدیل به چهره‌ای دوست داشتنی کرده بود، تختی آن قدر جوانمرد و دوست داشتنی بود که هرگاه می‌دید حریفش از ناحیه دست یا پا دچار مشکل شده کاری با ناحیه مصدوم حریف خود نداشت و سعی می کرد بدون وارد کردن کوچک‌ترین آسیبی به حریف با او مصاف دهد که واقعاً جای ستایش و تحسین دارد.
تختی در صبح سرد 17 دی ماه 1346 در اتاق شماره 19 هتل آتلانتیک تهران برای همیشه از میان ما رفت تا پس از 45 سال هنوز هم حسرت نبود این قهرمان دوست داشتنی را بخوریم. شاید بسیاری تصور می‌کردند تختی پس از سال 1966 با در دست گرفتن مسئولیتی جدید به کشتی ایران خدمت می‌کند اما تقدیر حکایت دیگری برای وی رقم زد.
صبح فردا (یکشنبه) علاقه مندان به مرحوم غلامرضا تختی در ابن بابویه شهرری بر مزار این دلاور جمع می‌شوند تا با قرائت فاتحه، یک بار دیگر ارادت خود را به اسطوره دوست داشتنی‌شان نشان بدهند. دلاور کشتی ایران که قلب پیر و جوان برایش می‌تپید بیش از 4 دهه است که در ابن بابویه آرام گرفته و ورزش ایران کماکان در حسرت داشتن چهره‌ای همچون تختی است؛ حسرت داشتن چهره و قهرمانی پهلوان در روزهایی که خیلی چیزها بوی ناجوانمردی می‌دهد.
به بهانه چهل‌وپنجمين سالگرد درگذشت اسطوره كشتي ايران
"پهلوان" هنوز هم در تو معنا می‌شود
هر سال این موقع كه می‌شود ناخودآگاه یاد جوانمردی می‌افتیم، یاد مردی كه هنوز هم حسرت نبودش را می‌خوریم؛ یاد جهان پهلوان تختی.
۱۳۹۱/۱۰/۱۶
