لزوم تحول در ساختار مدیریت بحران كشور

حسن مجتبایی- به گزارش نما ، در چند روز گذشته بود که 69 نفر از مردم کشورمان بر اثر بارش باران های موسمی جان خود را از دست دادند و ۴۵ نفر ناپدید و ۴۱ نفر نیز مصدوم شدند، خبر به همین میزان تلخ و تکان دهنده بود که در آمارها گفته شد و بارش باران های موسمی باعث ایجاد حجم عظیمی از خسارت های جانی و مالی شد، اما به راستی ایراد کار کجا بود؟ساختار نظام مدیریت بحران؟ قانون‌های موجود و یا شیوه مدیریت و نگرش سیاستگذاران این حوزه؟
این یک واقعیت است که مدیران کشور ما همواره در برابر بلایای طبیعی غافلگیر می شوند، حتی وقتی که سازمان هواشناسی از چند روز گذشته وضعیت پیشرو و وقوع سیلاب را پیش بینی و نسبت به آن هشدار داده باشد اما باز هم مدیریت بحران کشور غافلگیر شده و خسارت های جانی و مالی بسیاری به مردم تحمیل می شود، این موضوع به علت عدم هماهنگی همیشگی میان سازمان‌های متولی و همچنین نگاه پسینی به ماجراست به این معنا که رویکرد عملیاتی در کشور ما به حین یا پس از حوادث طبیعی تقلیل پیدا کرده است در حوادث اخیر ناشی از بارش‌های شدید تابستانی در کشور، به قاطعیت می توان گفت که تمامی سازمان های متولی از احتمال وقوع سیل و آب‌گرفتگی در نقاط مختلف کشور با خبر شده بودند بااین‌حال عملکرد سازمان ها حکایت از تصمیمات آنی و هماهنگی در آخرین لحظات و دقایق را داشت، این مدیریت دقیقا نقطه ی مقابل مدیریت زیرساختی و آینده‌نگر است. در نوع مدیریت زیرساختی از ابتدا مسائلی همانند دادن فضای تنفسی بیشتر به رودخانه‌ها، ممانعت از ساخت‌وساز در بستر رودخانه‌ها، عدم دست‌کاری در مسیر طبیعی و...مورد توجه قرار می گیرند. چرا که این نوع مدیریت می تواند آسیب پذیری جامعه در برابر بلایای طبیعی را به شدت کاهش داده و جان و مال مردم را حفظ کند موضوعی که عملکرد مقابل آن می تواند میزان آسیب پذیری جامعه را بالقوه خطرناک کند.در حال حاضر وقوع سیل به عنوان یکی از شدیدترین بلاها در در بین ۱۵ نوع از بلایای طبیعی شناخته شده است و کشور ما هم بر اساس آمار مراجع بین المللی، ششمین کشور حادثه خیز جهان است که از ۴۱ نوع حادثه طبیعی شناخته شده در جهان، امکان وقوع ۳۱ نوع آن در ایران وجود دارد، مانند زلزله، سیل، رانش زمین و....با این وجود مدیریت بحران کشور در سیلاب های اخیر نشان داد که همانند گذشته در مهار بلایای طبیعی، دچار عقب‌ماندگی زیادی است موضوعی که نیازمند بازبینی و تقویت سازوکارها و ساختارهای مدیریت بحران است. سیاست‌گذاری درست، تهیه و تنظیم قوانین و استاندارد‌های لازم و اجرای مناسب آنها می تواند میزان خسارت های ناشی از حوادث طبیعی را به صورت چشمگیری کاهش دهد.