به گزارش نما، «نسیم» در گفتگو با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه نقطه نظرات وی در مورد بحران فعلی این کشور و چشمانداز آن را جویا شد. محورهای مهم این گفتگو را در ادامه میخوانیم:
تنش در برخی مناطق سوریه همچنان وجود دارد. شما وضعیت را در مجموع چگونه ارزیابی میکنید؟
- بشار اسد: اولا تنش در یک شهر و یک منطقه، ملاک مناسبی برای ارزیابی وضع کل کشور نیست. شهروندان زمانی که در شهر خود شاهد تنش باشند فکر میکنند که در تمام کشور چنین وضعی موجود است و اگر شاهد آرامش در شهر خود باشند نتیجه میگیرند که تمام کشور آرام است. ولی این برداشت نباید معیار سنجش قرار گیرد. پس از انجام هر عملیات نظامی توسط ارتش امکان دارد آرامش برقرار شود و یا حتی آرامش موجود با دخالت گروههای مسلح مخالف دولت دچار تنش شود. پس نمیتوان با مشاهده وضعیت ناآرام در یک منطقه حکم به ناآرامی در کل کشور داد. معتقدم جنگ فعلی "جنگ ارادهها" است.
معارضان تمام تلاش خود را برای نابود کردن کشور انجام میدهند. آنها ابتدا از درعا آغاز کردند، سپس به حمص و دمشق رفتند و از آنجا به حلب تغییر مکان دادند و همچنان در حال جابجایی هستند. آنها در حال آزمایش شهرها و مناطق مختلف و بررسی اهمیت و تأثیر هر یک از آنها بر اوضاع کل کشور هستند. از نظر تکنولوژیکی، تاکتیکی و استراتژیکی، درگیریهایی که با آن روربرو هستیم از مشکلترین و پیچیده ترین درگیریها است ولی با این وجود نیروهای مسلح، پیروزیهای بسیار زیادی در این درگیریها بدست آوردهاند. برخیها انتظار دارند که درگیریها پس از چند ساعت و چند روز و یا حداکثر چند هفته به پایان برسد، ولی این دیدگاه غیر منطقی است، زیرا سوریه در جنگی منطقهای و جهانی علیه خود گرفتار شده است و ما به فرصت مناسبی برای مقابله با این هجوم نیاز داریم. میتوانم تمام گفتههای خود را در یک جمله خلاصه کنم و آن این است که "ما در حال پیشرفت هستیم، وضعیت ما عملا بسیار بهتر از گذشته است اما رسیدن به نتیجه مشخص نیاز به وقت بیشتر دارد".
آقای رئیسجمهور با توجه به حمایت رسمی برخی کشورها از مخالفان دولت، کمکهای مالی، سیاسی و تسلیحاتی آنها به گروههای مسلح و همچنین بازگشایی مرزها برای عبور و مرور این گروههای توسط برخی همسایگان، سیاست دولت سوریه در قبال این دولتها چیست؟
- بشار اسد: برخی کشورهای همسایه در کنار ما ایستادهاند، ولی ممکن است که نتوانند به طور کامل از مرزهای خود برای جلوگیری از قاچاق سلاح و افراد به داخل سوریه حفاظت کنند. بعضیها مسامحه میکنند و برخی دیگر بطور مستقیم در این موضوع دخالت میکنند. ما باید میان دولتها و ملتهای این کشورها تفاوت قائل شویم. با این وضعیت آیا ما هم باید در مقابل آنها رفتار کنیم یا به روابط خود ادامه دهیم؟ برای مثال موضع دولت ترکیه درباره تحولات سوریه کاملا روشن است. دولت ترکیه در کشتار مردم سوریه نقش مستقیم دارد ولی ما زمانی که روابط خود را با آنکارا آغاز کردیم، روابط با اشخاص را مدنظر قرار ندادیم، زیرا این افراد تغییرپذیر هستند. در روابط خود با ترکیه به تاریخ پر تنش 9 دههای خود با این کشور نگاه میکنیم و میخواهیم به ثبات فعلی ادامه دهیم و نمیخواهیم بار دیگر به دلیل جهل برخی از سیاستمداران این کشور به گذشته باز گردیم. ما به روابط خود با ملت ترکیه توجه داریم. این مردم از ابتدای تحولات، به طور عملی حمایت خود را از ما اعلام کردهاند و هرگز به دلیل جنگ رسانهای و صرف مبالغ هنگفت، از راه خود منحرف نشدند. باید به ملتها بیاندیشیم زیرا دولتها و مشکلات با آنها گذرا هستند. لذا نباید عکسالعمل زودهنگام و نسنجیده نشان دهیم. زیرا ملتها میتوانند حامیان اصلی ما باشند و دولتی که پایگاه مردمی نداشته باشد همیشه ضعیف میماند.
آقای بشار اسد با این اوصاف، چرا ملتها علیه دولت خود اقدامی نمیکنند، با وجود اینکه دخالت این دولتها در بحران سوریه در حال ضربه زدن به حرمت و کرامت این ملتهاست؟
- بشار اسد: درست است ولی این موضوع نیاز به زمان دارد. نباید فراموش کنیم که برخی از این ملتها در حال مبارزه سیاسی با دولتهای خود هستند و حصول به نتیجه نیاز به زمان دارد و ما باید دقیق باشیم. این موضوع برد و باخت دارد. باید روابط خود را با ملتها را توسعه دهیم و به آنها برای کشف حقایق کمک کنیم. زمانی که ملتها واقعیت تحولات سوریه و همچنین مواضع دولتهای خود را بدانند در مبارزه سیاسی خود قویتر عمل خواهند کرد و عمر سیاسی چنین دولتهایی بسیار کوتاه خواهد شد. این مدت کوتاه را میتوانیم تحمل کنیم و با آن کنار بیاییم.
آقای رئیسجمهور به وضعیت داخلی سوریه برگردیم، همه درباره حمص صحبت میکنند. حمص از ابتدای تحولات شاهد درگیریهای مسلحانه بوده است. چرا بحران در این شهر پایان نمییابد؟
- بشار اسد: بار دیگر تأکید میکنم که بحران در حمص با دیگر شهرهای سوریه تفاوت ندارد ولی نیروهای امنیتی زمانی که وارد درگیری بخصوص در داخل شهرها میشوند باید دو نکته را مدنظر قرار دهند، ابتدا نجات جان غیر نظامیان و دوم اموال مردم. از این رو اگر نیروهای مسلح بخواهند که از تمام قدرت خود استفاده کنند میتوانند منطقه بسیار بزرگی را زیر آتش خود داشته باشند اما این موضوع ممنوع است و نتایج مطلوب را به همراه نخواهد داشت. این اقدامات نیاز به زمان کافی دارد. از سوی دیگر حمایتهای نظامی خارجی از تروریستهای مسلح همچنان ادامه دارد، بخصوص در حمص زیرا آنها اعتقاد دارند که حمص میتواند به مکانی برای پیشروی و پیروزی در مناطق مختلف دیگر تبدیل شود. موقعیت حمص با توجه نزدیکی این شهر به مرزهای لبنان حساس است.
آیا احتمال دارد مناطق مرزی به "منطقه حائل" تبدیل شوند؟
- بشار اسد: مناطق حائل میتواند در حمص، ادلب، لاذقیه، دیرالزور، الحسکه، الرقه، حلب، السویدا و ... ایجاد شود زیرا تمام این استانها مرزی هستند ولی نمیتوان وضعیت این مناطق را با یکدیگر مساوی دانست. من نمیتوانم به عنوان ناظر دقیق درباره آن نظر دهم، چون مناطق حائل باید از طریق توافق میان دو کشور ایجاد شود. در کشور ما منطقهای خارج از سیطره دولت وجود ندارد. زمانی که ارتش وارد منطقهای میشود، مجوز انجام عملیات دارد. مخالفان اعتقاد دارند که بسیاری از مناطق سوریه خارج از سیطره دولت است، در حالی که ارتش بدون هیچ مشکلی وارد آن مناطق میشود و گروههای مسلح تاکنون موفق به شکست ارتش در آنها نشدهاند. بنابراین باید گفت که چنین مناطقی اصلا وجود ندارد و حتی برای کشورهای دشمن که در حال فعالیت علیه سوریه هستند، این مناطق تنها یک تصور است.
آقای رئیسجمهور؛ شما در حال حاضر فرمانده کل ارتش و نیروهای مسلح هستید و تمامی امور را با دقت زیر نظر دارید. بسیاری از مخالفان میگویند نظامیان سوریه به شهرها حمله میکنند اما در بلندیهای جولان چهل سال است که حتی یک تیر هم شلیک نمیشود. آنها میگویند جای تانکهای ارتش در داخل شهرها نیست بلکه تانکها باید در "جولان" حرکت کنند. نظر شما چیست؟
- بشار اسد: مأموریت ارتش در تمام کشورهای دنیا، حفاظت از کشور است؛ این حفاظت تنها به معنای مقابله با حملات خارجی نیست، بلکه حفاظت از داخل را نیز شامل میشود. هر دشمنی که از هر مکانی علیه کشور اقدام کند باید از طریق نهادهای مربوطه با او مبارزه کرد و در رأس این ارگانها، ارتش و نیروهای مسلح قرار دارند. دشمن این بار از داخل اقدام به توطئه کرده است و نه از خارج. هر شهروند سوری هم که اقدام به اجرای دستورات دشمنان کند تبدیل به یک دشمن میشود. در قانون هم مصوب است که هر شهروند سوریه که اقدام یه جاسوسی کند حکم آن اعدام خواهد بود و این موضوع زمانی که در قانون مطرح میشود از هرگونه موضوع احساسی خارج میشود. مهم این است که هر سوری با دشمن همکاری کند، دشمن است. چون اکنون دشمن از داخل حرکت کرده است، نیروهای ارتش نیز به صحنه داخلی منتقل شدند.
به نظر شما آیا این موضوع با نقش سوریه در محور مقاومت مغایرت ندارد؟
- بشار اسد: نه. سوریه در حال اجرای تفکرات مقاومت است. برخی میگویند اگر سوریه در راستای محور مقاومت عمل میکند، چرا در جولان اقدامی نمیکند؟ در پاسخ باید گفت که "مقاومت" زمانی وارد کار میشود که دولت از مسئولیت خود درباره باز گرداندن ثبات به کشور شانه خالی کند ولی تاکنون این موضوع در سوریه رخ نداده است، مانند آن چیزی که در لبنان به دلیل جنگ داخلی و یا در فلسطین به دلیل عدم وجود دولت اتفاق افتاد. در این موارد، ورود مقاومت واجب بود. زمانی که دولت و نیروهای مسلح از مسئولیت خود شانه خالی کنند آن زمان جریان مقاومت در سوریه فعال خواهد شد.
برخی معتقدند که سوریه برای انجام عملیاتهای خود از کشورهای دیگر چراغ سبز دریافت میکند، نظر شما در این زمینه چیست؟
- بشار اسد: دائما چنین حرفهایی مطرح میشود. برای مثال زمانی که سوریه وارد لبنان شد اعلام کردند که دخالت سوریه با چراغ سبز کشورهای دیگر انجام شده است. حقیقت این است که سوریه در موضوعات حاکمیتی، ملی و منطقهای نیازی به چراغ سبز هیچ کشوری ندارد چه از جانب دوستان و چه از دشمنان. ما اگر از خودمان توان نداشته باشیم که دیگر نباید به ما دولت و یا کشور مستقل گفت.
در گذشته برخی میگفتند که تحولات سوریه در پنج ماه ابتدایی خود کاملا مسالمت آمیز بود و پس از آن به درگیری مسلحانه تبدیل شد. برخی دیگر به گفتههای شما استناد میکنند که تحولات سوریه پس از ماه رمضان تبدیل به درگیری مسلحانه شد؟ نظر شما چیست؟
- بشار اسد: این تفسیر اشتباهی است و دلیل آن نیز بسیار ساده است، اگر تحولات سوریه از ابتدا مسلحانه نبود پس چگونه در هفته اول تحولات ما چندین شهید در میان نیروهای امنیتی خود داشتیم؟ آیا این افراد به دلیل فریاد مردم کشته شدند؟ این غیر منطقی است. آنها به وسیله سلاح به شهادت رسیدند. در ابتدا هدف از کمک تسلیحاتی به معارضان، ایجاد تنش در میان مردم و نیروهای مسلح بود تا نیروهای امنیتی تعداد بیشتری از مردم را به دلیل عدم آگاهی از این موضوع به قتل برسانند و سپس باعث ایجاد نفرت از دولت در میان افکار عمومی شوند. تروریستها پس از شکست در این موضوع، از ماه رمضان گذشته به درگیری مسلحانه روی آوردند که از این طریق، مناطق نظامی تشکیل دهند تا نیروهای امنیتی موفق به ورود به آن نشوند مانند باب عمرو، ولی پس از انهدام پایگاههایشان در باب عمرو و دیگر مناطقی که فکر میکردند منطقه امنی برای آنها است، تغییر استراتژیک در هدف خود دادند و به دنبال ترور و قتل بیشتر مردم برآمدند. گروههای مسلح در حال حاضر به بستن مسیرهای مواصلاتی و جلوگیری از رسیدن مواد اساسی مانند آرد جهت تأمین نان مورد نیاز مردم و همچنین انفجار خطوط انتقال گاز میپردازند. تحولات از ابتدای آغاز خود مسلحانه بود. ما در ابتدای تحولات تصاویری را نشان دادیم که در آن گروههای مسلح به تظاهرات مردمی شلیک کردند ولی آنها این موضوع را رد کردند.
در حال حاضر بحثهایی بین مردم وجود دارد مبنی بر اینکه دولت و ارتش در پایان دادن به تحولات مسامحه میکنند. چرا تاکنون عملیات ارتش به طول انجامیده است؟
- بشار اسد: باید بگویم در ابتدای تحولات، زمانی که ارتش شاهد افزایش تنش در شهر درعا بود بدون هیچ مسامحهای وارد عمل شد ولی با وجود تمام تلاشهای دولت و ارتش، گروههای مسلح اقدام به افزایش توان خود و پیشرفت در روش انجام عملیاتهای خود کردند و در مقابل دولت نیز تلاش بسیاری برای خنثی کردن اقدامات آنان کرد. برخیها انتظار دارند که سوریه با تحولات فعلی مانند ابتدای تحولات رفتار کند و این درخواستی غیر منطقی است زیرا روشها و وضعیت سیاسی بسیار تغییر کرده است. فهم مردم درباره اوضاع داخلی سوریه بسیار تغییر کرده است، برای مثال در ابتدای تحولات بسیاری از مردم فکر میکردند که سوریه نیز در جریان تغییرات جهان عرب قرار گرفته است ولی در حال حاضر مواضع آنان بسیار متفاوت است. برای دولت عدم تفاهم میان اقشار مختلف مردم مشکلی بزرگ تلقی میشود. آن چیزی که در زمان فعلی دولت را در به نتیجه رسیدن اقدامات علیه گروههای مسلح کمک کرده، کشف واقعیت و افزایش آگاهی مردم است و در حال حاضر ما تغییرات زیادی را در موضوع مواضع مردم و تغییر سیاسی و امنیتی شاهد هستیم که مهمترین آن، "درک مردم" است که فهمیدهاند تحولات سوریه نه انقلاب است و نه بهار عربی بلکه تنها اقدامات تروریستی است. مردم به دخالت خارجی کاملا پی بردهاند.