«محمدرضا عرب» کارگردان سینما و داور بخش نوع نگاه در گفتوگو با خبرنگار نما، اظهار داشت: جشنواره فیلم فجر امسال قدمهای مثبتی در جهت سینمای ایران برداشت.
وی در ادامه افزود: زمانیکه با من تماس گرفتند و گفتند داور بخش فیلمهای اول هستم تعجب کردم که آیا فیلم اول هم تولید شده است و با قاطعیت میگویم که اگر تدبیر دبیر محترم جشنواره نبود شاید این بخش در جشنواره امسال نبود و باید بگویم این بخش به همت فیلمسازان فیلم اولی برگزار شد.
داور بخش نگاه نو در ادامه افزود: امسال بیشتر فیلمها را در سینما آزادی و چند فیلم را هم در برج میلاد دیدم و در بازار هم حضور داشتم در مجموع اتفاق مثبتی بود به خصوص، نمایش دیجیتال فیلمها که حرکت مثبت و ماندگاری بود. در بخش فیلم اول شانزده فیلم حضور داشت که تنوع جغرافیایی و هم موضوعی داشت ضمن اینکه هفت داور بودیم که هر کدام از ما دیدگاههای خودش را داشت.
کارگردان فیلم سینمایی «ندارها» همچنین یادآور شد: متاسفانه بعد از جشنواره دو خبرگزاری با فیلمسازان اول تماس گرفتند که آیا شما به داوری اعتراض دارید؟ به نظر من این کار غیر اخلاقی، غیرفرهنگی و غیر حرفهای یست زیرا این فیلمها را هیئت انتخاب دیده، پذیرفته و وارد بخش مسابقه شده است. تعدادی از این فیلم ها کاندید شدهاند و تعدادی هم جایزه گرفتهاند. آیا همه فیلمهای این بخش باید جایزه میگرفت؟ آیا همه کاندیداها باید جایزه می گرفتند؟ و اگر باید به همه فیلمها جایزه داد لفظ جشنواره دیگر ضرورتی ندارد چرا که مفهوم جشنواره یعنی رقابت و برگزیده شدن توسط هیئت داوران در یک فرآیند هنری.
کارگردان فیلم سینمایی «آخرین ملکه زمین» ادامه داد: در جشنوارهای قبلی فیلم فجر که فیلمهای که موفق به دریافت جایزه شدن در بخش فیلم اول (مرزی برای زندگی، روایتهای ناتمام، پابرهنه تا بهشت، آخرین ملکه زمین) متاسفانه حتی کاندیدا هم در بخش فیلمهای اول معرفی نمیکردند و هیچ وقت فیلمسازان اعتراضی نکرده چرا که قواعد جشنواره پذیرفته بودند. بنابراین باید بگویم سعی ما بر این بود تا فیلمها را به دقت ببینیم و همچنین نگران فیلمها و فیلمسازها باشیم و کاملا حفظ امانت کنیم. اینکه دو سایت و خبرگزاری فیلمسازان تحریک میکنند تا از بیان آنها جشنواره و داوری را زیر سوال ببرند مثل اینکه داوران تحت فشار بودند و یا به فلان فیلم ظلم شده است و.... در کجای دنیا چنین چیزی مرسوم است؟ یا منتخبی که جایزه بهترین فیلم را میگیرد و میگوید کارگردان فیلم من جایزهاش را از دست مردم میگیرد؟ آیا با این کار ارزش جایزه ایشان زیر سوال نمیبرد؟ چطور ایشان جایزه بهترین فیلم دریافت کردهاند و رای هیئت داوران در این بخش قبول دارند و رای همین هیئت داوری در بخش دیگری قبول ندارند؟ زمانیکه فیلمی کاندیدای بهترین فیلم از نگاه داوران میشود یعنی همه عوامل دیده و انتخاب شدند علاوه بر اینکه در مسابقه فیلم های اول در تمام جشنوارههای جهان یک جایزه بیشتر وجود ندارد که آن هم متعلق به کارگردان است. علاوه بر اینکه شورای سیاستگذاری فیلم فجر تصمیم گرفته بوند فقط سه سیمرغ بلورین در بخش فیلم اول بعنوان جایزه اهدا گردد و فکر میکنم بسیار با دقت و ظرافت این داوری انجام شده است این نشان دهنده این است که داورها سعی کرده حفظ امانت کند و فیلمها را با دغدغه ببیند و امیدهای فردای سینمای ایران امیدوار باشند.
داور بخش نگاه نو با بیان اینکه من به تمام 16 نفری که در بخش مسابقه فیلم داشتند، ورودشان را به سینمای حرفهای ایران که سینمایی است از صمیم قلب تبریک میگویم، یادآور شد: مطمئن باشید که این فیلمها بسیار با دقت نگاه شده است. در هر بخش 5 کاندید داشتیم و اگر قرار بود به همه آنها جایزه میدادیم دیگر رقابت مفهومی نداشت.
وی با اشاره به اینکه خودم دغدغه فیلمسازان فیلم اول را هنوز دارم گفت: در همه جهان بنیادها و نهادهای وجود دارد که از تولید فیلم اول کارگردان حمایت میکند و در کشور ما هم مرکز گسترش سینمایی مستند و تجربی یکی از زیر مجموعههای سازمان سینمای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی فیلمهای اول بوده است در صورتی که امسال در کشور ما کسی متولی فیلمهای اول نبوده است. همیشه قرار بود اینکار توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی صورت گیرد که ریاست محترم سازمان سینمای امتیاز حمایت از تولید فیلم اول را به بنیاد سینمایی فارابی دادند. البته باید بگویم از ابتدای سال قرار بر این بوده تا فیلمهای اول در بنیاد سینمایی فارابی تولید شود اما در تیرماه امسال در ماه مبارک رمضان اعلام شد فیلمهای شهرستانی و فیلمهایی که ویدئویی است و عوامل حرفهای ندارد به انجمن سینمای جوانان برود و فیلم هایی که حرفهای و سینمایی هستند و پروانه ساخت دارند به بنیاد سینمایی فارابی بروند این تئوری جامعی نیست زیرا اساسا فیلمساز فیلم اول باید از یک جا حمایت شود و یکجا هم باید پاسخگو باشد.
وی در ادامه توضیح داد: ساختار انجمن سینمای جوان ربطی به تولید و حمایت از فیلم اول حرفهای ندارد زیرا آنجا ساختاری آموزشی و تجربی دارد که هنرجوها در آن آموزش میبینند. معتقدم اگر میخواهیم انجمن سینمای جوان را تقویت کنیم نباید فیلم اول حرفهای را به آنجا بدهیم بلکه باید بودجه جدی به بخش آموزش آنجا بدهیم، کمک کنیم تا بودجه مناسب برای ساخت فیلمهای کوتاه تجربی، انیمیشن و داستانیاش را تولید کند. با توجه به این وضعیت امسال بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان هیچ کدام از فیلم اولیها حرفهای حمایت نکرده است زیرا فیلمسازان نمیداند باید به کجا مراجعه کند و اگر هم مراجعه میکرد پاسخ روشنی دریافت نمیکرد؟ مرکز گسترش سینمایی مستند و تجربی که از فیلم اول حرفهای حمایت نکرد آیا کار دیگری انجام داده است؟
این کارگردان و تهیه کننده سینما ادامه داد: من اعتقاد دارم فیلمساز فیلم اول یک شبه بوجود نمیآید و به شدت پیشرو ( است بلکه حاصل سالها تلاش، تجربه و نتیجه برنامه ریزی و حمایت چند ساله است ضمن اینکه درست نمیدانم تعداد زیادی از کارگردانها با فیلم اول وارد سینما شوند و دیگر فیلم نسازند بلکه باید فیلمسازان را حمایت کنیم تا تداوم راه و ماندگاریشان در عرصه سینما ایران تثبیت شود؛ البته تداوم راه از آغاز راه بسیار مشکلتر است، اینکه فیلم ساز سرخورده نشود، فیلمش به درستی اکران شود، به شبکه نمایش خانگی وارد گردد ،از رسانه ملی پخش شود و حضور در عرصه های بین المللی داشته باشد.
برنده آفرودیت طلایی از فستیوال ورانا گفت: باید نگاهمان به فیلم اول را تقویت کنیم و آنرا جدی بگیریم و مانند بیماریهای خاص به آن نگاه نکنیم. تعریف اینجانب از فیلم اول و ورود کارگردان به عرصه سینمای ایران بسیار جدی و حرفهای است. یعنی هیچ فیلم اولی بدون سرمایهگذاری، حمایت و استفاده از منابع عمومی جامعه صورت نمیگیرد زیرا بخش خصوصی امکاناتش محدود است ضمن اینکه فیلمهایی اولی که امسال ساخته شده است بخشی از آن با امکانات بخش خصوصی بوده است. امیدوارم هرچه زودتر تکلیف فیلم اول مشخص شود.
وی در مورد کیفیت فیلمها نیز، توضیح داد: کسانی که با ساختار تله فیلمهایی که در مرکز استانها ساخته میشود ورود میکنند باید بدانند که تله فیلم با فیلم سینمایی تفاوت دوربین ندارد تفاوت نگاه دارد یعنی نگاهی که قرار است فیلم را بر روی پرده عریض سینما ببینیم درنتیجه مترو معیار این نوع فیلم با فیلمی که قرار است از یکی از شبکههای استانی پخش شود متفاوت است. اعتقادم بر این است که سینما هنر مدرن ترکیبی از همه هنرهاست ضمن اینکه هنر مهم و پیچیدهای است و به شدت علمی و تجربه گراست زیرا ذات هنر تجربهگرا است و قطعا تله فیلم با فیلمی که برای سینما ساخته میشود، تفاوت دارد. فکر می کنم باید نگاهمان به فیلم اول را معطوف به سینمای اکران، هنر سینما، مخاطب و نگاهی جدیتر به فیلمنامه و مسائل فنی و هنری بپردازیم.
وی در مورد عملکرد عباسیان گفت: محمدرضا عباسیان دومین جشنوارهای بود که برگزار میکرد چیزی که من میخواهم بگویم معطوف به ایشان نیست بحث من مدیریت فرهنگی و هنری کشور است. اعتقاد به مدیریت چهار ساله ندارم مدیریت فرهنگی در هر کشوری اساسا بین 10 تا 15 سال است. یعنی قوانین، مقررات، برنامهریزی، بودجه، نگاه به هنر بخصوص هنر و صنعت سینما در یک دهه به بعد تجلی می کند. اینکه برای یک سال کسی را برای دبیری جشنواره انتخاب می کنیم که وقت هم می گذارد و بعد این آدم را کنار میگذاریم و شخص دیگری را میآوریم صحیح نیست ضمن اینکه اینکار هزینه دارد و هزینه آنرا سینمای کشور می پردازد بنابراین باید از تجربه مدیران در طول این سالها استفاده کنیم. متاسفانه، در عرصه هنر و صنعت سینما کشور چرخ و آتش هر چهار سال یکبار دوباره ابداع می شود. این کار به سینما ملی لطمه می زند همانطور که نهادهای موازی فیلمسازی لطمه می زند با تداخلی که در کارهای سینمایی ایجاد می کنند.
داور بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر گفت: ما باید از تجربیات یکدیگر استفاده کنیم زیرا جهان، جهان گفتگو است و هرچه بیشتر گفتوگو کنیم و سینمای قوی تری داشته باشیم و هر چقدر در زمینه سینما، تئاتر، موسیقی، نقاشی و اساسا فرهنگ و هنر ... قوی تر باشیم سطح فرهنگی جامعه رو به رشد و کمال حرکت می کند.
وی در ادامه افزود: در جهان امروز سینما یکی از نشانه های رشد فرهنگ در جامعه و توسعه اجتماع فرهنگی است و به شدت مهم است. در طول این ده روز تمامی روزنامه ها، سایت ها و تلویزیون درباره جشنواره فیلم فجر، سیمرغ و داوری گفتگو و صحبت شد بنابراین سینمای ایران به شدت مهم و تاثیرگذار است. امیدوارم جناحین سیاسی پایشان را از سینمای ایران بیرون بکشند و آنهایی که رانت می خورند و رانت میدهند بگذارند سینمای ملی کشور روی پای خودش با ایستد. جزء آرزوهایم است که ملت ایران، رسانهها و همکاران من و شما در طول سال هم مثل ده روز جشنواره فیلم فجر به سینما و سینماگران اهمیت دهند و سالن سینما در طول سال خالی نگذارند. باقی بقای سینمایی ایران.