خبر دیدار روسای‌جمهور دوران سازندگی و اصلاحات، همیشه دارای جذابیت‌های خاصی است، چه اینكه نقاط مشترك نگاه آنها، نتیجه رایزنی‌های آنها را با اهمیت‌تر می‌كند. حالا كه خواسته یا ناخواسته، پای اصلاح‌طلبان به مباحث انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم باز شده، باز هم نگاه‌ها به‌سوی خاتمی و هاشمی است چه اینكه بر اساس نظرسنجی‌های معتبر، این دو شخصیت با فاصله زیادی نسبت به سایر نامزدها، در صدر فهرست اقبال عمومی قرار دارند. خبر دیدار نوروزی آنها و نوع اطلاع‌رسانی درباره هدف، محتوا و نتیجه این نشست، گمانه‌زنی‌های متفاوت و گاه متضادی را در پی آورده است.
به گزارش نما به نقل از شرق، سیدحسین مرعشی، ازجمله چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب است كه علاوه بر سابقه كار سیاسی بلندمدت، تجربه نمایندگی مجلس و سمت‌های ارشد در دولت‌های سازندگی و اصلاحات، به هر دوی این شخصیت‌ها نیز نزدیك است و از مشاوران آنان به‌شمار می‌رود. وی در گفت‌وگو با «شرق» به سوالات و ابهامات ایجادشده پس از این دیدار، پاسخ گفت.
به‌طور معمول نظرات و جلسات چهره‌های محوری جریان اصلاحات، هم برای حامیان و هم رقبای آنها بسیار بااهمیت است آن‌هم در شرایطی كه قرار است تصمیم مهمی درباره یك موضوع حساس گرفته شود. دراین‌میان، رقبا از این مزیت برخوردارند كه زودتر از برگزاری این‌گونه جلسات رقیب، مطلع می‌شوند و بعد؛ مطالبی تحت عنوان «شنیده شد» یا به نقل از «یك منبع آگاه» منتشر می‌كنند و روایت مطلوب خود را در قالب «خبر» به مخاطبان و حتی هواداران رقیب القا می‌كنند. چگونه می‌توان مانع این سوءاستفاده‌ها و نسبت‌دادن مطالب خلاف واقع به این‌گونه جلسات شد؟
روش معمول دنیا این است كه هر دو طرف پس از جلسه، بیانیه مشترك می‌دهند یا دفاتر هركدام، محتوایی كه طرفین صلاح می‌دانند، برای تنویر افكار عمومی و در جریان قرارگرفتن جامعه و هواداران، منتشر می‌كنند. این حق جامعه است كه از دغدغه‌های این چهره‌های شاخص مطلع باشند. درباره دیدار و مذاكره هاشمی و خاتمی باید تاكید كرد شاید همه ناظران، فعالان سیاسی و بخش عمده جامعه ایران علاقه‌مند هستند از نقطه‌نظرات و دیدگاه آنان به‌ویژه پیرامون انتخابات مطلع شوند. درواقع، چه حامیان نامزدی هریك از این دو چهره شاخص و چه كسانی كه منتقدان نامزدی این دو چهره، همه منتظرند تا نتیجه رایزنی این دو شخصیت موثر در سیاست ایران، اعلام شود. به نظر من دفاتر آقایان كوتاهی كرده‌اند كه مردم را در جریان آنچه در این دیدار گذشته، قرار نداده‌اند یا حداقل از اصل دیدار مطلع نساخته‌اند.
شما به هر دوی این چهره‌های محوری جریان منتقد، نزدیك هستید. از محتوای این جلسه چه می‌دانید؟
آقای خاتمی، به دلایلی اصرار دارند كه آقای هاشمی پا به عرصه بگذارند و به مسوولیت تاریخی خود عمل كنند. آقای هاشمی هم به شرایط سنی و نامناسب‌بودن بعضی از شرایط استناد می‌كنند و تاكید دارند كه اصلاح‌طلبان با محوریت آقای خاتمی و به‌ویژه، همگرایی روی شخص ایشان، اجماع كنند. هر دو شخصیت بر ضرورت شكل‌گیری حماسه تاكید دارند. به‌هرحال، فرصتی برای این تعارفات نیست و باید هرچه‌زودتر به تصمیم برسند.
یكی از رسانه‌های رقیب، مسایلی را از محتوای مذاكرات این نشست منتشر كرد كه با واكنش نزدیكان آقایان خاتمی و هاشمی كه با ادبیات و منش سیاسی ایشان آشنایی دارند، مواجه شد؛ زیرا معتقد بودند محور این جلسه، «یا هاشمی یا خاتمی» بود و بحثی از ائتلاف كپی‌برداری‌شده از مدل‌های رایج در اردوگاه اصولگرایان نبوده است...
قبول دارم كه رسانه نباید این‌طور عمل كند؛ اما در نبود اطلاع‌رسانی از جانب ما، هركسی از «ظن» خود درباره محتوای این جلسات سخن می‌گوید. اصل اینكه این آقایان رایزنی‌های خود را همچنان ادامه می‌دهند مهم است؛ اما من به‌عنوان یك ایرانی و عضو ساده جامعه ایران به شخصیت‌ها و همه دست‌اندركاران می‌گویم كوچك‌ترین عافیت‌طلبی و كوچك‌ترین اهمال در مسوولیت اجتماعی، همه را پاسخگوی تاریخ خواهد كرد.
ارزیابی خاتمی و هاشمی درباره وضعیت موجود، چه نقاط مشتركی دارد؟
آقایان هاشمی و خاتمی دغدغه‌های مشترك بسیاری دارند. آینده ایران، حل روابط ایران با جهان صنعتی، كاهش تحریم‌ها، ایجاد رونق و كاهش نرخ نگران‌كننده بیكاری و تورم، ایجاد فضای مناسب اطلاع‌رسانی و گردش آزاد اطلاعات، ازجمله دغدغه‌های مشترك آنهاست. جامعه هم انتظار بالایی از این دو شخصیت دارد. به نظر من آنها باید در مقابل تاریخ هم پاسخگو باشند كه چرا در این مقطع بسیار مهم و تاثیر‌گذار، تصمیم محوری و بزرگی نمی‌گیرند؟ این دو شخصیت؛ از معدود افراد تاثیرگذاری هستند كه می‌توانند به تحقق شعار «حماسه سیاسی» كمك كنند و می‌توانند بر روی شرایط بین‌المللی ایران تاثیر بگذارند و فشار را از روی مردم كم كنند. می‌توانند شخصیت‌های كارامد، میانه‌رو و متخصص از دو جناح را برای تشكیل یك دولت كارامد، كنار هم جمع و كمك كنند تا شرایط كشور از وضعیت فعلی رها شود و یاری‌رسان مردم در ابعاد مختلف زندگی آنها باشند. آنان پیش از آنكه بخواهند توصیه‌ای به ائتلاف بكنند باید به این سوال جواب دهند كه چند سال دیگر، چه پاسخی به امام، رهبری، شهدا و مردم خواهند داشت؟
با توجه به فضای انتخابات این دوره و تعدد عجیب نامزدهای جریان اصولگرا، حضور خاتمی یا هاشمی در رقابت‌ها، معادله انتخابات را به كدام سو می‌برند؟
اكنون، هر ساعت یك كاندیدا سبز می‌شود؛ اما هركدام از این دو شخصیت محبوب وارد صحنه شوند، می‌توانند برنامه‌های كسانی را كه به‌دلیل شرایط امروز فعال شده‌اند را نقش بر آب كند و آرایش سیاسی را به‌هم بزند. نامزدی خاتمی یا هاشمی، باعث خواهد شد تا اصولگرایان هم فقط از كاندیداهایی كه شایسته حضور در این رقابت ملی هستند، پشتیبانی كنند. مهم آرایش موزون صحنه سیاسی ایران است كه پیام‌های بین‌المللی مشخصی دارد و در حال حاضر، به‌دلیل كاندیداهای پرشمار، به طنز، تبدیل شده است.
در دیدار نوروزی، كدام‌یك از این دو شخصیت توانسته دیگری را برای حضور در انتخابات، بیشتر ترغیب و مجاب كند؟
هیچ‌كدام دیگری را قانع نكرده و رایزنی‌ها ادامه دارد.
سخنانی كه درباره احتمال حضور افراد دیگری در میان اصلاح‌طلبان شنیده می‌شود، چقدر صحت و وزانت دارد؟
اگر هر دوی این شخصیت‌ها روی فرد دیگری اجماع كنند؛ آن فرد، رای اول انتخابات خواهد شد؛ یعنی اگر بیانیه مشترك با مضمون حمایت از هر نامزدی بدهند، آن نامزد، موقعیت برتر انتخاباتی را كسب خواهد كرد.
این پیش‌بینی وجود دارد كه مردم به میزانی كه به امثال خاتمی و هاشمی، اقبال دارند، به افرادی كه از سوی آنان معرفی می‌شوند، اقبال نخواهند داشت.
به‌هرحال امروز موقعیت آقایان هاشمی و خاتمی بعد از این هشت سال و حوادث رخ‌داده، موقعیت متفاوتی است و ازاین‌حیث، آنان بی‌رقیب هستند.
خاتمی در دیدارهای اخیر خود، نگرانی‌هایی را درخصوص شرایط سیاسی حین انتخابات و پس از آن مطرح كرده‌اند. به نظر شما این دغدغه‌ها را چگونه باید ارزیابی كرد؟
اگر آرایش صحنه انتخابات به‌گونه‌ای باشد كه آشفتگی كنونی از لحاظ تعدد كاندیداهای ناكارآمد و ناشناخته ادامه یابد، هزینه‌های سنگین‌تری را به‌دنبال خواهد داشت. خاتمی و هاشمی در صورت پرهیز از آمدن به میدان رقابت‌ها، ناخواسته؛ به سنگین‌ترشدن این هزینه‌ها كمك می‌كنند؛ زیرا نامزدی آنان حتما فضای انتخاباتی را به سود كشور و مردم تغییر می‌دهد. هرچند در عالم سیاست، حتما هزینه‌هایی هم وجود دارد كه البته جامعه ایران به نسبت سال‌های اصلاحات، با آگاهی و تعقل و صبر و درایت، با این هزینه‌ها مواجه می‌شوند تا كشور توسعه یابد.
به نظر شما سرانجام آقای خاتمی قانع می‌شود یا آقای هاشمی؟
چون به هر دوی این شخصیت‌ها نزدیك هستم؛ بهتر است اظهارنظر نكنم. مهم حضور یكی از آنان است.
روایت مرعشی از دغدغه های مشترك خاتمی و هاشمی
آقایان هاشمی و خاتمی دغدغه‌های مشترك بسیاری دارند.
۱۳۹۲/۲/۳
