رقص عربی روزنامه شرق با نوازندگی غرب/عكس

آنچه هدف این مقاله است بررسی دلایل پیروزی مالکی در این انتخابات و برنامه های وی برای آینده عراق نیست بلکه نقدی است بر نحوه پوشش این انتخابات از سوی برخی از رسانه های داخلی. آنچه که بیشتر از همه توجه را جلب می کند پرداخت این رسانه ها با رویکردهای داخلی خود به این رخداد است و توجهی به واقعیت این پروسه نداشته اند.

روزنامه شرق در خصوص این انتخابات با تیتر اولین آزمون دموکراسی در غیاب آمریکا کوشش کرد که به نحوی این رخداد را پوشش دهد که قبل از آنکه تلاش برای پوشش خود انتخابات باشد، تلاشی بود برای القاء سیاستهای گردانندگان این رسانه از زاویه یک رخداد خارجی. رخدادی که از زاویه نگاه داخلی برای این روزنامه مهم بوده است.



این در حالی است که این رخداد فی نفسه برای کشورمان مهم می باشد چرا که سالهاست غربی ها از قدرت گرفتن شیعیان در عراق نگران هستند و در راستای حذف شیعیان، عراقیها را تا آستانه جنگ های داخلی سوق داده اند.این روزنامه تحلیل خود را با تیتر اولین آزمون دموکراسی در عراق در غیاب آمریکاییها شروع کرده است . این در حالی است که عراق نزدیک به ده سال است در یک پروسه دمکراتیک دولت خود را انتخاب کرده است و بعد از سقوط صدام و مشارکت همه گروههای سیاسی در انتخابات این کشور عملا نوعی دمکراسی نوپا در عراق شکل گرفت که در تمام این مدت شیعیان عراق سردمدار این پروسه سیاسی بوده اند و این افضلیت را نه در نتیجه دیکتاتوری بلکه در سایه صندوق های رای بدست آورده اند.



بر همگان عیان است که در دور قبلی انتخابات آمریکاییها و کشورهای عربی تمام توان خود را بکار گرفتند تا با تشکیل یک جبهه واحد از گروههای عرب سنی، نتایج انتخابات را به نفع خود رقم بزنند اما اکثریت ائتلافی شیعیان توانست با بدست اوردن اکثریت کرسی های پارلمانی قدرت را بدست گیرد. ضمن اینکه ائتلاف شیعی بقیه گروههای سیاسی را از قدرت دور نکرد و آنها را در پروسه سیاسی عراق مشارکت داد. علیرغم این تلاشها، در نتیجه همین دخالت های کشورهای غربی و عربی بود که بیش از 8 ماه دولت عراق شکل نگرفت و دولت با یک تاخیر طولانی مدت تشکیل شد.



از این رو اگر تحلیلگران این رسانه در جریان تحولات ده سال گذشته این رسانه نیستند بهتر است که با بررسی آنچه در ده سال گذشته در عراق اتفاق افتاد ببینند که اگر قدرت گرفتن شیعیان در عراق به تاخیر افتاد و با وقفه های جدی مواجه شد نتیجه حضور اشغالگران و دخالت کشورهای عربی بود. دو فرض بر تحلیل روزنامه شرق وارد است . فرض اول این است که خواننده با خواندن این تحلیل به این نتیجه می رسد که شیعیان در ده سال گذشته در عراق یک حکومت دیکتاتوری برقرار کرده و آنچه بنام دمکراسی است تازه می خواهد شروع بشود.



گزارش تحلیلی این روزنامه در ادامه با ایجاد تضاد بین تیتر و متن تلاش می کند که انتخابات درعراق با شک و تردید روبرو کند. به عبارت بهتر بر اساس فرض اول خواننده به این نتیجه می رسد که در ده سال گذشته حاکمیت در یک فرایند خشن بدست شیعیان رسیده است.فرض دوم این است که این تحلیل با بکار بردن لفظ دمکراسی در تیتر این پیام را می خواهد به خواننده القاء کنند که عراق در مسیر دمکراسی حرکت می کند اما وقتی خواننده وارد متن می شود گزارشی را می خواند که مملو از خشونت و رعب و وحشت است و در این نوع دمکراسی است که 14 کاندید انتخاباتی کشته می شوند بدون اینکه نامی از این کاندیداها و دلایل کشتارشان ببرد.فضای تحلیل یک فضای بسیار خشنی است که در سایه دولت نوری مالکی ایجاد شده است و هر آن بیم خشونت های قومی از آن می رود. این روزنامه اگر هم به این موضوع می پردازد از پرداختن به دلایل این خشونت ها اجتناب می کند و خواننده را چنان معلق نگاه می دارد که اگر خواننده اطلاعی از اخبار عراق نداشته باشد با خود بگوید اگر نتیجه حاکمیت شیعیان این است بهتر است عطای حاکمیت شیعیان را به لقایش بخشید و از سوی دیگر در نبود آمریکاییها است که خشونت و فتنه گری موج می زند.



این تحلیل در خاتمه گزارش خود سعی کرده است که این پیام را به مخاطب القاء کند که نخست وزیر کنونی عراق از این فضای ایجاد شده خشنود است و تعریف نوری مالکی از دمکراسی فضای رعب و وحشتی است که دولت وی ایجاد کرده است.به گزارش خبرنگار ما از اقلیم کردستان عراق، اصولا یکی از شگردهای رسانه ایی این روزنامه ها این است که با بهره گیری از الفاظ مثبت مانند دمکراسی سعی می کنند که ذهن مخاطب را بسوی خشونت سوق دهند و دمکراسی را در غیاب آمریکا یک اهرم دیکتاتوری فرض کنند هر چند که این اتفاق توسط شیعیان بیفتد.



متاسفانه مخاطب داخلی بدلیل عدم اطلاع درست از واقعیت های صحنه سیاسی عراق براحتی دچار گمراهی می شود و با الفاظی روشنگرانه وارد دامی می شود که برایش پهن شده است .کل پیام این تحلیل این است که هیچ دمکراسی در غیاب آمریکاییها معنا پیدا نمی کند و نتیجه چنین دمکراسی کشت وکشتار و خشونت است.یکی از مهمترین شگردهای رسانه ایی ایجاد تضاد در تیتر و محتوا است تا بدین ترتیب مخاطب به تفکر ترغیب شود و نتیجه این تفکر بدلیل حجم اطلاعات داده شده در خصوص خشونت این است که دمکراسی را در غیاب آمریکاییها مساوی خشونت می بیند.البته می توان تحلیل دیگری در این خصوص ارائه کرد که آن هم این است که نویسنده مطلب اطلاع دقیقی از تحولات عراق نداشته و صرفا برای انجام کار، تحلیلی نگاشته است که با توجه به فضای روشنگرانه ایی که این نوع روزنامه ها خود را در آن متبلور می بینند بعید است چنین تحلیلی صادق باشد.



ارائه چنین تحلیل هایی در آستانه انتخابات حساس کشورمان تنها می تواند حامل این پیام باشد که چنین نسخه هایی را برای کشور بخواهند بپیچند. یا دستکم ذهن مخاطب ایرانی را به این دور نما ببرند که در نتیجه عدم حضور غربی ها آن رخ می دهد که اکنون در عراق روی می دهد، فارغ از آنکه مخاطب نمی داند شیعیان عراق چه رنجهایی را برای رسیدن به حق انتخاباتی شان متحمل می شوند. جنگی که کشورهای عربی علیه شیعیان در عراق راه انداختند در یک حجم بسیار سنگینی مدیریت می شود که مخاطب داخلی در جریان آن نیست و از این رو چنین تحلیل هایی وقربانی کردن رسالت روزنامه نگاری برای اهداف گروهی خاص هم جور در حق مخاطب داخلی است که دانستن حق اوست و هم جفا در حق شیعیانی که در عراق قربانی سیاست های تفرقه افکنانه وهابی ها می شوند.

رویداد