به گزارش نما به نقل از ایسنا دکتر علیاکبر صالحی، وزیر خارجه ایران در گفتوگو با روزنامه اشپیگل افزود: بشار اسد اوضاع را کاملا تحت کنترل دارد و از هر چیزی که رخ میدهد آگاه است و به پیروزی باور دارد و قاطعانه مسیرش را ادامه خواهد داد.
متن مصاحبه صالحی با این نشریه آلمانی به این شرح است:
اشپیگل: آقای وزیر، شما به تازگی از دمشق برگشتهاید و در آنجا با رییسجمهور بشار اسد دیدار داشتید. 10 روز قبل جنگندههای اسراییلی چندین هدف را بمباران کردند. واکنش اسد به حملات اسراییل چه بود؟
صالحی: او تحت تاثیر این حمله نظامی قرار نگرفته است. مردی که من ملاقات کردم فوقالعاده مصمم است و به مسیر خود متعهد است. من شش ماه قبل همین احساس را داشتم اما این بار رییسجمهور حتی قاطعتر به نظر میرسید. آنهایی که معتقدند بشار اسد رو به بیثبات شدن میرود یا دولتش در حال فروپاشی است از توهم رنج میبرند. این رییسجمهور از پیشرفتی که نیروی نظامیاش حاصل میکند خرسند است. او میگوید که رهبران نظامیاش برتری دارند.
اشپیگل: این با همه اطلاعاتی که ما داریم در تضاد است. در عوض به نظر میرسد که شورشیان در حال پیشروی هستند.
صالحی: من باور ندارم که اسد اوضاع را غیرواقعی تصویر کند. وقتی دو سال قبل این مناقشه شروع شد بسیاری گفتند که دولت او طولی نخواهد کشید و حالا؟ او هنوز آنجا است. بشار اسد را دست کم نگیرید.
اشپیگل: ارزیابی شما از واکنش صبورانه اسد به حملات هوایی اسراییل چیست؟
صالحی: این نشانه ضعف نیست. رییسجمهور با خونسردی پاسخ داد. او به من گفت که دفعه بعد سوریه در پاسخ حمله خواهد کرد.
اشپیگل: اسد به جنگ با اسراییل تهدید میکند؟
صالحی: رییسجمهور گفت که مردمش از او میخواهند به شدت و فوری از خود دفاع کند. اوضاع در صورتی که طرف دیگر عقب ننشینند و به بمباران تاسیسات نظامی و تحقیقاتی سوریه ادامه دهد، تشدید خواهد شد.
اشپیگل: این نظر اسد است؛ طبق اطلاعات کسب شده توسط سرویسهای اطلاعاتی غرب، این حمله تسلیحاتی را هدف گرفت که برای گروه لبنانی حزبالله که متحد رژیم سوریه است منتقل شده بود.
صالحی: میدانید شما میتوانید ادعا کنید که هر چیزی یک تاسیسات حزبالله است تا مداخله در امور داخلی سوریه را توجیه کنید.
اشپیگل: اما مطمئنا شما تکذیب میکنید که ایران تسلیحاتی را در اختیار حزبالله قرار میدهد که برخی از آنها از طریق سوریه منتقل میشود.
صالحی: آنها حتی نیازی به آن ندارند. سیدحسن نصرالله، رهبر حزبالله اخیرا گفت که بسیار خوب مجهز است و نیازی به (تسلیحات) ندارد. به غیر از آن، حزبالله به مقاومتی که ما حمایت میکنیم متعهد است و سوریها نیز نیاز کمی به کمک ما دارند. رییسجمهور اسد ارتش بزرگی با صدها هزار مرد مسلح دارد. در طول چند دهه، دولت او خود را علیه دشمن گستاخش اسراییل مسلح کرده است و او نیازی به چند اسلحه از این ور و آن ور ندارد.
اشپیگل: آژانسهای اطلاعاتی غربی میگویند که ایران برای زمانی که اسد دیگر نتواند به عنوان مرکزی برای انتقال سلاح ایران به حزبالله عمل کند برنامه دارد و آن حمل بار با هواپیما میان تهران و بیروت است.
صالحی: از این که دائما باید اتهاماتی را تکذیب کنم که کاملا پوچ هستند، خسته شدهام. اگر کسی چنین ادعایی را مطرح میکند باید مدرکش را هم ارایه کند.
اشپیگل: پس حملات اسراییل را چطور توضیح میدهید؟
صالحی: این یک مبارزه هماهنگ شده میان شورشیانی که در حال شکست خوردن هستند و رژیم صهیونیستی بود. اسراییلیها با حمله به ارتش سوریه به کمک شورشیان آمدند. این به مواضع آنها یا انبارهای تسلیحات حزبالله مربوط نمیشد. من گزارشاتی را دریافت کردم مبنی بر این که یک فرمانده شورشی حتی به صورت علنی از حمایت اسراییل تشکر کرده است.
اشپیگل: در واقع اسد تحت فشاری بیشتر از اپوزیسیون مسلح نیست؟
صالحی: این رییسجمهور اوضاع را کاملا تحت کنترل دارد. او از هر چیزی که رخ میدهد خیلی خوب آگاه است. بشار اسد به پیروزی باور دارد و قاطعانه مسیرش را ادامه خواهد داد.
اشپیگل: آیا او واقعا معتقد است که میتواند از این بحران نجات یابد؟
صالحی: من این برداشت را نداشتم که دمشق در محاصره است. این شهر پرطراوت و پاکیزه است، خیابانها پر ازدحام هستند و مردم سر کار میروند. در مسیر فرودمان در فرودگاه، مزرعهدارانی را دیدم که در حومه شهر در مزارعشان بودند حتی از این که (همه چیز) چقدر طبیعی بود، متعجب شدم.
اشپیگل: توصیف شما متفاوت از چیزی است که همکاران ما از آنجا گزارش میدهند. آنها میگویند شورشیان در واقع در حاشیه شهر هستند.
صالحی: من تحلیلی متفاوت دارم. طبق اطلاعات ما، مردم از بخش مسلح اپوزیسیون حمایت نمیکنند. مردم به شکل رو به افزایشی متوجه میشوند که بسیاری از (مخالفان) مزدوران تحت کنترل قدرتهای خارجی هستند.
اشپیگل: ... آیا منظورتان عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیجفارس است؟
صالحی: من به عنوان وزیر امور خارجه نمیتوانم به هیچ نامی اشاره کنم. اما کشورهایی هستند که از این مزدوران حمایت میکنند. چند ماه قبل ممکن بود تا حدی همدردی برای این شورشیها در میان بخشی از سوریها باشد اما اکنون این تغییر کرده است. مردم آگاه شدهاند و با آنها مخالفند.
اشپیگل: شما محکوم به خوشبینی هستید. دولت شما نمیتواند سرنگونی رژیم اسد را تحمل کند.
صالحی: دمشق در واقع شریک مهمی برای ماست، شریکی که ما نمیخواهیم آن را از دست بدهیم. اما برخی کشورها این را برای خودشان خیلی ساده کردهاند. آنها معتقدند که با حمله به سوریه میتوانند ما را تضعیف کنند. با این برداشت، ستیز برای سوریه نسبتا یک جنگ نیابتی است و ما دولت سوریه را برای به نمایش گذاشتن این مقاومت موثر تحسین میکنیم.
اشپیگل: اما این تهدید برای کل منطقه رو به رشد است.
صالحی: اگر اسراییل شکیبایی به خرج ندهد، پیامدهایی جدی خواهد داشت. شما میتوانید کل یک جنگل را با یک چوب کبریت به آتش بکشید. در هر حال گسترش این مناقشه برای رژیم صهیونیستی بسیار خطرناک خواهد بود و به همین دلیل است که آنها درباره آن چه انجام میدهند با دقت فکر میکنند.
اشپیگل: آیا رژیم اسد از حمایت بیقید و شرط شما حتی اگر از تسلیحات شیمیایی در جنگ داخلی استفاده کند قرار دارد؟
صالحی: ما خود نیز هدف بسیاری از حملات با گازهای سمی در طول جنگ هشت ساله با عراق قرار گرفتیم. ما تسلیحات شیمیایی را محکوم میکنیم.
اشپیگل: پس شما اگر شواهدی باشد که او از تسلیحات شیمیایی استفاده میکند از حمایت از اسد دست برمیدارید.
صالحی: ما قاطعانه با تسلیحات کشتار جمعی از همه نوع مخالفیم.
اشپیگل: اما این رژیم ذخایر عظیمی دارد و نشانههایی هست که از گاز سمی البته در مقادیر بسیار کم، در سوریه استفاده شده است.
صالحی: اما نه توسط سربازان رییسجمهور، این دولت سوریه بود که قربانیان حملات با گازهای سمی را به توجه سازمان ملل رساند. من معتقدم که مزدوران خارجی مقصر هستند. در هر حال من نامهای به بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل نوشتم و از او خواستم درباره این حوادث ناگوار تحقیق کند. ما از سازمان ملل خواستیم بازرسان را اعزام کنند.
اشپیگل: غیرنظامیان در میان قربانیان بودند. چرا باید شورشیان چنین کاری انجام دهند؟
صالحی: تا این که اسد بتواند به عنوان مقصر شناخته شود و شاید ببینند که آمریکا چطور پاسخ میدهد. رییس جمهور باراک اوباما گفته است که استفاده از سلاح شیمیایی توسط دولت سوریه خط قرمز او است. این شورشیان میخواهند آمریکا را به جنگ بکشند.
اشپیگل: شما همان خط قرمز را مانند آمریکا «شیطان بزرگ» میکشید.
صالحی: این یک مساله مربوط به اصول بنیادین ماست؛ ما هرگز استفاده از تسلیحات کشتار جمعی را بدون توجه به این که چه کسی از آنها استفاده کرده باشد، تحمل نخواهم کرد. اگر دیگران در اصول ما شریک هستند از آن استقبال میکنیم و مهم نیست که آنها چه کسانی باشند.
اشپیگل: مسکو و واشنگتن میخواهند برای یک کنفرانس بینالمللی درباره سوریه آماده شوند. آیا شما در آن شرکت خواهید کرد؟
صالحی: ما هنوز دعوتنامهای دریافت نکردهایم. اما شرکت خواهیم کرد. ما یک فاکتور قدرت در منطقه هستیم. ما میتوانیم مذاکرات میان اپوزیسیون و دولت در سوریه را برقرار کنیم. اما این مناقشه فقط میتواند در صورتی حل شود که همه به دنبال راهحل بدون محدویت باشند. از نظر ما این به معنای آن است که پایان اسد نمیتواند یک پیش شرط برای گفتوگوها باشد.
اشپیگل: پس تهران چه راهحلهایی را پیشنهاد میدهد؟
صالحی: ما از طرف خودمان اقدام نمیکنیم بلکه در عوض در تماس دائم با دوستانمان در قاهره هستیم. مصریها یک طرح دارند و حتی اگر ما با آنها در همه جزییات موافق نباشیم از پیشنهاداتشان حمایت میکنیم.
اشپیگل: آیا یک محور جدید قاهره- تهران شکل میگیرد؟
صالحی: ما در حال گسترش رابطهمان هستیم و امیدواریم مصر بتواند با نفوذ سیاسیاش به توافق بزرگی در جهان عرب برسد. ما سه درخواست مشترک درباره سوریه داریم؛ نباید هیچ مداخله خارجی وجود داشته باشد و تمامیت و استقلال حاکمیت کشور باید حفظ شود و دولت و اپوزسیون باید یک رهبری موقت مشترک تشکیل دهند؛ این رهبری باید کشور را به دوره جدیدی وارد کند. هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد.
اشپیگل: آیا شما یک راهحل برای مناقشه مهم دیگر، یعنی مشاجره بر سر برنامه هستهیی ایران هم متصور هستید؟
صالحی: ما حق استفاده غیرنظامی از انرژی هستهیی را داریم. کل ملت ما از ما میخواهند از این حق دفاع کنیم.
اشپیگل: رییسجمهور محمود احمدینژاد بارها غرب را تحریک کرده است. آیا ایران بعد از انتخاب رییسجمهور جدید در 14 ژوئن سازگارتر خواهد شد؟
صالحی: هیچ مصالحهای در خصوص این مساله، صرف نظر از گرایش سیاسی رییس جمهور جدید، وجود نخواهد داشت. در هر حال امیدوارم ما بتوانیم فصل مشترک بیشتری را در دور بعدی مذاکرات بیایم و به یک راهحل برسیم که به نفع هر دو طرف باشد.
اشپیگل: این مانند همان داستان قدیمی به نظر میرسد. تهران میکوشد زمان بخرد تا بتواند برنامه هستهییاش را ادامه دهد.
صالحی: من شاهد حرکت در هر دو طرف هستم. مطمئنم که ما پیشرفت اساسی حاصل خواهیم کرد و رییسجمهور بعدی بدون تردید با نیروی تازه سراغ این موضوع میرود. مهمترین وظیفه او بهبود روابط بینالملل ایران خواهد بود. ما سیاستمداران با تجربه بسیاری داریم. آرزویم برای رییسجمهور جدید این است بر مشکلاتی که چندین دهه وجود داشته غلبه کند.
اشپیگل: اینجا در تهران میشنویم که احتمالا شما در دور بعدی نیز وزیر امور خارجه خواهید بود.
صالحی: این تصمیم با رییسجمهور بعدی است اما من از ادامه خدمت به کشورم خوشحال خواهم شد.