چند روزی از افتتاح شصت و ششمین جشنواره فیلم کن می‌گذرد و سومین روز این دوره از رقابت‌های یکی از جنجالی‌ترین روزهای تاریخ 74 ساله این جشنواره بود؛ مردی که نارنجک و چاقو به دست با شلیک دو گلوله وسط یک برنامه زنده تلویزیونی با حضور «کریستفر والتس»، بازیگر برنده اسکار هالیوود، نه تنها باعث برهم خوردن این برنامه تلویزیونی شد بلکه برگزاری جشنواره را به طور موقت با اختلال روبرو کرد.
همچنین کمی بعد شخصی اقدام به ربودن چند قطعه از جواهرات شوپارد متعلق به جشنواره کن، کرده بود.
در این گزارش بر آن شده‌ایم که جنجالی‌ترین اتفاقات تاریخچه کن را مرور کنیم:
ـ کارگردان دانمارکی و ابراز علاقه به هیتلر:
سال 2011 «لارس فون تریر» در نشست خبری فیلمش با ایراد جملاتی در ابراز همدردی و علاقه نسبت به «هیتلر»، همه را متعجب کرد.
«تریر» گفت: من هیتلر را درک می‌کنم، من این مرد را می‌فهمم.
این جملات خشم برگزارکنندگان جشنواره را برانگیخت و باعث اخراج او از جشنواره شد.
اگر چه او بارها به خاطر ایراد این جملات عذرخواهی کرد و برگزارکنندگان کن او را بایکوت کرده تا جایی‌که او در جشنواره امسال نیز غایب است.
*سخنرانی تاریخی هیتلر، شروع جنگ جهانی دوم، تعطیلی اولین دوره از جشنواره کن در کمتر از 48 ساعت
جشنواره فیلم کن اولین بار یکم سپتامبر سال 1939 برگزار شد و سخنرانی «آدولف هیتلر» و شروع جنگ جهانی دوم باعث شد که این جشنواره کمتر 48 ساعت پس از اکران به تعطیلی بیانجامد و فیلم «گوژپشت نتردام» ساخته «ویلیام دیترله» تنها فیلمی بود که به نمایش درآمد.
این جشنواره تا هفت سال بعد تعطیل شد.
*انتشار عکس‌های جنجالی بازیگر زن هالیوود در سواحل کن
«سیمون سیلوا»، بازیگر درجه B هالیوود که با حضور مداوم جلوی دوربین‌های عکاسان در جشنواره کن به «بانوی فسیتوال» شهرت یافته بود، سال 1954 در سواحل کن در حالی‌که نیمه برهنه بود در کنار «رابرت میچام» تعدادی عکس جنجالی گرفت که برگزارکنندگان جشنواره کن پس از انتشار این عکس‌ها به قدری خشمگین شدند که از او خواستند که هرچه زودتر این جشنواره را ترک کند.
* اعطاء نخل طلا به ساخته «فدریکو فلینی» و اعتراض کلیسای کاتولیک
سال 1960 میلادی کمدی درام «دولچه ویتا» (زندگی شیرین) ساخته «فدریکو فلینی» برنده جایزه نخل طلای کن شد.
این فیلم بالاخص توجه ویژه به آن خشم کلیسای کاتولیک را برانگیخت. به عقیده این کلیسا در این فیلم تصویری سطحی و غیراخلاقی از شهر رم و مردمش ارائه شده که از نظر آنها کاملا محکوم است، آنها خواستار عدم اکران این فیلم شدند.
اکران این فیلم برای چند دهه در چند کشور جهان ممنوع بود.
*راه‌یابی فیلم «ویریدیانا» ساخته «لوئیس بونوئل» به جشنواره کن، اعتراض کلیسای کاتولیک و خشم مقامات اسپانیا
سال 1961، تنها یک سال پس از جنجال به خاطر فیلم «فدریکو فلینی»، قضیه‌ای مشابه در ابعادی گسترده‌تر درباره فیلم «ویریدیانا» ساخته «لوئیس بونوئل» اتفاق افتاد.
این فیلم که داستان مرد همسر مرده‌ای است که خواهر‌زاده خود را مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌دهد، به شدت خشم کلیسای کاتولیک و مقامات کشور اسپانیا را برانگیخت.
کلیسای کاتولیک به برگزارکنندگان جشنواره کن اعتراض کرد و مقامات کشور اسپانیا و در رأس آن «ژنرال فرانسیسکو فرانکو»، دیکتاتور این کشور، تمام تلاش خود را برای خروج این فیلم از جشنواره فیلم کن کردند ولی در نهایت این فیلم نه تنها از جشنواره خارج نشد بلکه جایزه نخل طلا نیز به آن اعطاء شد.
اگر چه خود مقامات سینمایی اسپانیا فیلمنامه فیلم «ویریدیانا» را تأیید کرده بودند ولی محصول نهایی را ندیده بودند تا زمانی‌که این فیلم برای شرکت در رقابت‌ها کن داوطلب شد.
* شروع جنبش دانشجویی_کارگری، همراهی فیلمسازان مطرح سینمای جهان از این جنبش و تعطیلی جشنواره
سال 1968 جنبشی دانشجویی کارگری در کن به وقوع پیوست که عده‌ای از فیلمسازان مطرح سینما چون «فرانسیس تروفو» و «ژان لوک گدار» نیز آن را همراهی می‌کردند.
از راست به چپ رومن پولانسکی،لوئی مال، فرانسوا تروفو، ژان لوک گدار و کلود للوش
دقایقی پیش از آنکه فیلم «کارلوس سائورا»ی اسپانیایی در این دوره از رقابت‌های کن به نمایش درآید، «تروفو»، «گدار» و عده‌ای دیگر از پرده‌های سالن نمایش آویزان شدند، در این میان «جرالدین چاپلین»، بازیگر نقش اول فیلم «سائورا» نیز به آنها پیوست ولی «گدار» که از نیت او آگاه نبود با مشتی توی صورتش از او استقبال کرد، در نهایت جشنواره کن تعطیل شد.
*نمایش فیلم غیراخلاقی «برون بانی» در بخش مسابقه جشنواره و نکوهش منتقدان
سال 2003 فیلم «برون بانی» ساخته «وینسنت گالو»، در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد که حاوی صحنه‌های غیراخلاقی غیرمتداولی بود که تعجب همه را به خاطر راه‌یابی چنین فیلمی به بخش مسابقه جشنواره برانگیخت.
بسیاری نسبت به نمایش چنین فیلمی در جشنواره کن به شدت اعتراض کردند و حتی «راجر ایبرت»، آن را بدترین فیلم تاریخ رقابت‌های کن دانست.
*پیروزی جنجال‌برانگیز «مایکل مور» در رقابت‌های کن و دفاع تارانتینو از این فیلم
سال 2004 مستند «فارنهایت 11/9» ساخته «مایکل مور» برنده جایزه نخل طلا شد و حضار بیش از یک دقیقه به صورت ایستاده «مور» را تشویق کردند.
ریاست هیأت داوران این دوره از رقابت‌ها را «کوئنتین تارانتینو» به عهده داشت، منتقدان تصمیم گرفتند که این جایزه را یک مانور سیاسی معرفی کنند، حتی «ژیل ژاکوب»، رئیس جشنواره کن، اعلام کرد که به نظر او دلایل برای اعطاء نخل طلا به این فیلم کافی و قانع کننده نیست ولی تارانتینو همچنان پس از گذشته چند سال از این اتفاق بر انتخاب خود پافشاری می‌کند.
*عدم حضور حتی یک فیلمساز زن در بخش مسابقه جشنواره 2012 و انتشار نامه سرگشاده فیلمسازان زن در روزنامه لموند
اگر چه بی‌توجهی به زنان در جشنواره‌های سینمایی جهان از جمله جشنواره کن تازگی نداشت ولی سال 2012، زمانی‌که 19 فیلم بخش مسابقه معرفی شدند و نام هیچ فیلمساز زنی در این میان وجود نداشت، عده‌ای از آنها طی نامه سر گشاده‌ای که در روزنامه لموند منتشر شد، نسبت به این مسئله اعتراض کردند.
آنها در این نامه ضمن محکوم کردن این مطلب عنوان کردند: هرگز به دختران اجازه ندهید که فکر کنند که یک روز می‌توانند این جسارت را داشته باشند که برای صعود از پله‌های سن اهدای جوایز در جشنواره‌های مطرح جهان، فیلم بسازند مگر آنکه بازوی یک شاهزاده افسانه‌ای را گرفته باشند.
امسال نیز تنها «والریا برونی تدچی»، تنها فیلمساز زنی است که با فیلم «قلعه‌ای در ایتالیا» به بخش مسابقه شصت و ششمین جشنواره فیلم کن راه یافته است.
شصت و ششمین جشنواره فیلم کن 4 روز پیش افتتاح شده و 6 روز دیگر نیز به کار خود پایان خواهد داد.
جنجالی‌ترین اتفاقات تاریخ جشنواره كن
جشنواره فیلم كن طی ۷۴ سال گذشته گاهی دستخوش اتفاقات نادر و غیرمنتظره‌ای شده كه در تاریخچه آن به ثبت رسیده است.
۱۳۹۲/۲/۳۰
