عارف در اعتراض به سوالات گزینه‌ای، به تکرار جمله «نظری ندارم» اکتفا کرد
روحانی: در بحث عدالت در سال‌های اخیر با مساله رانت و فساد مواجه بودیم
رضایی: اگر نقدینگی را کنترل نکنیم ارزش پول ملی که جز ناموس ماست، کاهش می‌یابد
ولایتی: اگر با دنیا آشتی نکنیم نمی‌توانیم از ظرفیت‌های منطقه‌ای هم استفاده کنیم
جلیلی: بحث را باید بر مبنای الگوی «اسلامی- ایرانی» دنبال کنیم
قالیباف: من مدتی در نیروی انتظامی خدمت داشتم و عدالت را در آنجا برقرار کردم
غرضی: عدالت یعنی اینکه دولت، دست خود را از جیب مردم بیرون بیاورد
حداد عادل: سهم بودجه دولت برای مسکن مهر در این سال‌های تحریم و فشار اقتصادی، تناسبی با اوضاع کشور نداشت
به گزارش نما به نقل از روزنامه شرق، همه‌چیز شبیه «مسابقه هفته» بود؛ البته بدون حضور مجری قدرتمندی مانند مرحوم منوچهر نوذری که به جذابیت مسابقه با سوال «از کی بپرسم» اضافه می‌کرد. مناظره‌ای با اجرای مرتضی حیدری که گویی دست‌چین‌شده‌ترین مجری صداوسیما بود برای پخش بی‌دردسرترین مناظره صداوسیما. مجری فقط تلاش می‌کرد همه‌چیز بدون چالش به دقیقه پایان برسد و او و هشت‌کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری از روی آنتن پخش، پایین بیایند. گو اینکه هنوز مخاطب تماشاچی مناظره، خاطره مناظره پرچالش انتخابات دور پیش ریاست‌جمهوری را از یاد نبرده است. مناظره‌ای که صداوسیما تلاش داشت بدون کمترین تنش به پایان برسد، در نیمه دوم بر سر مسایل غیرسیاسی به چالش کشیده شد. بخشی که قرار بود آنها به سوال تستی پاسخ دهند؛ در دو گزینه آری یا خیر یا انتخاب گزینه. روشی مشابه کنکور که «محمدرضا عارف» کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات و «محسن رضایی» و «حسن روحانی» به آن اعتراض کردند اما نامزدهای دیگر انتقادی نکردند، محمدرضا عارف با اعتراض گفت که ما در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده‌ایم نه کنکور. به همین دلیل به احترام مردم و کاندیداهای دیگر می‌نشینم اما به سوالات پاسخ نمی‌دهم. او تا پایان سوالات گزینه‌ای که مجری تاکید داشت تستی نیست، پاسخ می‌داد: «نظری ندارم» محسن رضایی هم در میان همین اعتراض گفت که به روش اجرای مناظره اعتراض دارد و باید پیش از اجرای این برنامه، نحوه اجرای مناظره با آنها یا نمایندگانشان در میان گذاشته می‌شد. این، موضع اعتراضی حسن روحانی نیز بود. او هم گفت: «شما باید نمایندگان کاندیداها را می‌خواستید و با هم مشورت می‌کردید که سبک برگزاری مناظره چگونه باشد. مردم این نوع برگزاری مناظره را توهین‌آمیز می‌دانند.»
عارف تاکید داشت که «باید در نوع مناظره برای ریاست‌جمهوری تجدیدنظر شود.» و در پاسخ حیدری که «با همکاری اساتید ارتباطات به این سناریو رسیده‌اند» گفت: «شما باید از ما می‌پرسیدید که چه شیوه‌ای مناسب است و مردم چگونه می‌توانند ما را بهتر بشناسند نه اینکه از استاد و... با چه مجوزی شما برای ما تعیین تکلیف کردید.»
آنچنان بحث در سمت راست استودیو و بین روحانی و عارف و محسن رضایی می‌چرخید که غرضی که جزو نامزدهای سمت چپ استودیو بود، زمان پاسخ‌دادن به سوال گفت که نفهمیده چه اتفاقی رخ داده است.
بخش سوالات چهارگزینه‌ای اگرچه با اعتراض سه کاندیدا آغاز شد ولی تعداد زیادی از پاسخ‌ها طوری نبود که صداوسیما انتظار داشت؛ «سوال اشکال دارد، سوال غلطه، هر چهارگزینه، هیچ‌کدام و همه با هم اولویت دارد یا انتخاب گزینه‌ای که در بین گزینه‌ها نبود.» روند پاسخ به این سوال‌ها آنقدر بد پیش می‌رفت که مجری «به احترام آنها که موافق نیستند» سوالات را ادامه نداد.
بخش بعد مناظره، «برداشت آزاد» نامزدها از یک عکس بود. عکس ترافیک تهران توانست بین عارف و قالیباف بحثی را کلید بزند، بحثی در مورد عملکرد دولت اصلاحات درباره آلودگی هوا.
عارف در مورد این عکس گفت: «مشکل ترافیکی تهران که دستگاه‌های ذی‌ربط برای آن کاری انجام ندادند، فقط پاس‌کاری شده» محمدباقر قالیباف که در اغلب پاسخ‌هایش بیش از همه از منظر یک شهردار پاسخ می‌داد، فرصت پاسخ در مورد آلودگی هوا را برای نقد عملکرد دولت اصلاحات مغتنم دید و با دوباره بسم‌‌الله‌الرحمن‌الرحیم گفتن، جواب داد: «در دوره اصلاحات که خود ایشان معاون اول بودند، 18 ماه پشت در جلسات دولت با مدیریت ایشان معطل ماندیم تا معلوم شود صاحب آلودگی هوا کیست. در اینجا کارها یا بی‌صاحب هستند یا چندصاحب دارند. آلودگی محیط‌زیست یکی از کارهای بی‌صاحب است که هیچ‌کس هم مسوولیتش را برعهده نمی‌گیرد نه دولت و نه سایر سازمان‌ها.» عارف به دلیل اینکه نام دولت اصلاحات ذکر شده بود، به‌عنوان معاون اول این دولت، 30 ثانیه اجازه گرفت و پاسخ داد: «در آن زمان ایشان (قالیباف) مسوول نیروی انتظامی بودند و احمدی‌نژاد هم شهردار بود. هیچ‌کدام هم مسوولیت را قبول نمی‌کردند. بعد هم قالیباف شهردار شد و احمدی‌نژاد رییس دولت اما باز هم هیچ اتفاقی نیفتاد.»
سخنی که بیش از هر چیز به مسوولیت مشترک همه اصولگرایان در آنچه هشت‌سال گذشته در کشور رخ داد، اشاره داشت.
عارف: دستاوردهای دولت اصلاحات در مهار تورم
می‌خواهم اشاره‌ای به گوشه‌ای از مسایل اقتصادی در کشور داشته باشم. مهم‌ترین گوشه آن، حاکمیت یکپارچه یک جریان سیاسی بر اقتصاد کشور در طول هشت‌سال گذشته و کنارگذاشتن سایر جریان‌ها از این عرصه بوده است. یکی دیگر از عوامل این موضوع، حضور برخی از نظامیان و شرکت‌های وابسته به نهادهای نظامی در امور اقتصادی بوده است. بهترین رابطه را دولت خاتمی با مجلس پنجم که مجلسی اصولگرا بود، داشت و بیشترین آرا را وزرای آقای خاتمی از این مجلس آوردند. ما یک کمیته هماهنگی با مجلس تشکیل داده بودیم نه اینکه دعوای رییس دو قوه را در صحن علنی مجلس مطرح کنیم و اختلافات آنان را به میان مردم بیاوریم، عدالت اجتماعی نباید به منزله تقسیم فقر تلقی شود. 18میلیون خانم خانه‌دار داریم که می‌توانیم از آنها برای کسب‌وکار خانگی استفاده کنیم. متاسفانه به‌خاطر عملکردی که با آن مواجه هستیم، با تورم 30درصدی روبه‌روییم. یک خانواده پنج‌نفره در ماه 225هزار‌تومان یارانه دریافت می‌کنند اما برای خرید 9 قلم کالای اساسی باید 45هزار‌تومان از جیبش اضافه بدهد. 160کشور در دنیا تورم یک‌رقمی دارند. اما کشور ما جزو معدود کشورهایی است که با 30درصد تورم، تورم دورقمی دارد. ما در دولت اصلاحات دستاوردهای خوبی در مهار تورم داشته‌ایم. در سال 76 تورم 3/13درصد بود که در سال 84 به 4/10 رسید. کار اصلی دولت اصلاحات، اصلاح ساختار بود.
روحانی: فاصله گرفتن از استبداد رای
متاسفانه قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، اما آیین‌نامه‌های اجرایی آن تصویب نشد. تا زمانی که این قانون اجرا و تصویب نشود، راه‌حل اساسی برای این کار وجود نخواهد داشت. مهم‌ترین مساله این است که از نگاه فردمحوری و استبداد رای فاصله بگیریم و از متخصصان بخش‌های خصوصی نیز استفاده کنیم. مسکن مهر اشکالات فراوانی دارد اما چاره‌ای نیست جز اینکه در دولت بعدی اشکالات مرتفع و نواقص رفع شود. یارانه‌ها درواقع هدفمند نشد. هزار‌تومان به مردم دادیم اما مردم بیشتر از آن را باید بپردازند. دولت از سرمایه‌های ملی برای هزینه‌های جاری صرف می‌کند و حجم دولت نیز مرتبا افزایش پیدا می‌کند. ما باید نقدینگی را کنترل کنیم تا بتوانیم با تورم مبارزه کنیم. درآمدهای ارزی ما در این هشت‌سال برابر کل درآمدهای نفتی ماقبل و بعد از انقلاب بود. بیش از 750میلیارد‌دلار درآمد ارزی داشتیم اما تولید ناخالص از 9/6درصد به رشد منفی رسید. در سال‌جاری نیز پیش‌بینی می‌شود که این رشد منفی باشد. در پارس جنوبی همسایه ما معادل 22 فاز ما، و سه برابر ما گاز بهره‌برداری می‌کند درصورتی‌که ما فقط هشت‌فاز داریم. ما فرصت‌های عظیمی را از دست می‌دهیم. در بحث عدالت باید به مساله رانت و فساد اشاره شود. متاسفانه در سال‌های اخیر بیشتر با این مقوله مواجه بودیم. فساد مساله‌ای است که رهبری همواره بر آن تاکید کرده‌اند. عدالت هم فرصت برابر برای کل مردم، اتباع ایرانی و همه اقوام و مذاهب و زن و مرد است.
قالیباف: ارز را در بازار ثابت نگه می‌دارم
امروز با رکود مواجه هستیم. تورم از یک طرف به وجود آمده و نمی‌توانیم نقدینگی را کنترل کنیم؛ اینکه بگوییم اصولگرایان و اصلاح‌طلبان چه‌کار کرده‌اند، این موضوع سبب اختلاف می‌شود درحالی‌که دغدغه مردم چیز دیگری است. من الان در شهرداری تهران مشغول به کار هستم. شورای شهر اول را در نظر داشته باشید. دیدید که چگونه اختلاف در آن وجود داشت، ولی در شورای زمان حضور من، از هر دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا در این شورا حضور داشتند اما هیچ اختلافی نبود. وقتی ما بافت فرسوده داریم و در داخل شهر
زیر ساخت‌هایی مثل آب و برق و مترو داریم، چرا باید در بیابان مسکن بسازیم؟ من در نیروی انتظامی مدتی خدمت داشتم و عدالت را در آنجا برقرار کردم. در دولت اصلاحات اقدام خوبی که انجام شد، با وجود اینکه قیمت نفت 10دلار بود، رشد صنعت ما دورقمی شد و این تنها مقطعی بود که این اتفاق افتاد. این نشانگر این است که برای این مساله برنامه‌ریزی و فکر شده بود. اولین کار دولت من این است که ارز را در بازار ثبات ببخشد. حق مردم این است که بدانند ما در چه زمان‌بندی می‌خواهیم چه کارهایی انجام دهیم.
جلیلی: حفظ گفتمان انقلاب
در صنایع دستی هم مزیت‌هایی داریم که می‌توانند شغل ایجاد کنند تا بتوان برای سرمایه‌گذاری در اشتغال و تشویق به سرمایه‌گذاری از آنها استفاده کرد. ما وقتی می‌توانیم تصمیم صحیح اقتصادی داشته باشیم که این تصمیم، مبتنی بر گفتمان نظام و انقلاب باشد زیرا باور مردم این است که با این گفتمان به پیشرفت می‌رسیم. ما در سال حدود 850هزار ازدواج داریم و این ازدواج‌ها به مسکن نیاز دارند که باید به این نیاز پاسخ داده شود، در بحث تورم آنچه تحت عنوان مالیات تورمی از آن یاد می‌شود، موضوعی است که مردم بیشترین رنج را از آن می‌برند و توده مردم آن را پرداخت می‌کنند و باید از آن جلوگیری کرد. الگو و بحثی را باید بر مبنای الگوی اسلامی - ایرانی دنبال کنیم.
حداد عادل: باید سبک زندگی اسلامی را در نظر داشت
بازار کار متولی ندارد یعنی وزارت کار می‌گوید من مسوول اشتغال نیستم و تنها، مسوول حل و فصل روابط کارگر و کارفرما هستم. در حال حاضر تعدادی از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها وجود دارند که تعطیل شده‌اند. به نظر من جناب آقای دکتر عارف مساله را بیش از حد سیاسی کردند و گناه مشکلات کشور را بر دوش اصولگرایان گذاشتند و گفتند چون هشت‌سال گذشته توسط آنها اداره شده است، در روابط بین قوا مشکلاتی ایجاد شده است. من موافقم که کشور نباید از نیروهای کارشناس و خدوم با آمدن هر دولتی خالی شود ولی اگر به فرض در دوران اصولگرایان چنین اتفاقی افتاده است، در دوران اصلاح‌طلبان نیز چنین اتفاقی رخ داد. ایشان فرمودند از نیروهای اصلاح‌طلب در اداره کشور در طول چند سال گذشته استفاده نشده است. مگر در دوران اصلاح‌طلبان با اصولگرایان چنین برخوردی صورت نگرفت؟ بنده اگر اداره کشور را برعهده گرفتم سعی می‌کنم که گرایش‌های سیاسی را از نیروهای کارشناس و متخصص جدا کنم. سهم بودجه‌ای که دولت در این سال‌ها در تحریم و فشار اقتصادی به مسکن مهر اختصاص داد تناسبی با اوضاع کشور نداشت. فکر می‌کنم ملت ما و دولت من در آینده برای مقابله با کاهش ارز ناشی از درآمد نفت باید سبک زندگی اسلامی را در نظر داشته باشد...
ولایتی: پل اعتماد بین مردم و مسوولان از بین رفته است
... قوه‌مجریه باید قانونگرا باشد. بدون پیشرفت، عدالت به معنای تقسیم عادلانه فقر است. پیشرفت و عدالت باید توام باشد. ما گندم را از کشاورزان خود 700تومان می‌خریم، در حالی که برای واردات گندم از کشورهای دیگر، بالای‌هزار‌تومان هزینه می‌کنیم. ما شهروند درجه یک، دو و سه نداریم. هر ایرانی در داخل و خارج از ایران، ایرانی است و باید از امکانات کشور بتواند استفاده کند. بدون پیشرفت، عدالت به معنای تقسیم عادلانه فقر است. اولین کار این است که اعتماد مردم را به آنها برگردانیم و از آن چیزی که موجب بی‌اعتمادی آنها شده است، جلوگیری کنیم... یکی از مشکلات مهم، از بین رفتن پل اعتماد بین مردم و مسوولان در مسایل اقتصادی است و بازسازی اعتماد مردم در ارتباط با مسایل اقتصادی می‌تواند در حل مشکلات موثر باشد. از طرف دیگر باید یک تنفس شش‌ماهه نیز به تولیدکنندگان بدهیم. از طرف دیگر باید مشکلی که اکنون در گمرک وجود دارد را حل کنیم. اگر با دنیا آشتی نکنیم و به‌ویژه با همسایگان، روابطمان را توسعه ندهیم، در آن صورت از ظرفیت‌های منطقه‌ای نیز نمی‌توانیم استفاده کنیم.
غرضی: عدالت یعنی اینکه دولت، دست خود را از جیب مردم بیرون بیاورد
ظرف صدسال گذشته و بیشتر، ملت ایران دچار دولت‌هایی بودند که همه تورم‌زا بودند. ریال ما در یک برهه تاریخی در ابتدای نهضت مشروطه معادل یک‌دلار بود. وقتی رضاشاه به قدرت رسید، یک‌دلار به سه‌ریال افزایش یافت، وقتی رضاشاه رفت، 15ریال شد. متفقین که حمله کردند، 20ریال شد. در دوران مصدق تغییری نکرد ولی با آمدن دولت زاهدی 35ریال شد. در دولت منصور 68ریال، دولت بنی‌صدر 300ریال، در دولت موسوی 400ریال و تا زمانی که من وزیر بودم، بیش از 50تومان نشد و بعد از آن به 150تومان رسید. در دولت هاشمی 450تومان و در دولت خاتمی به 900 تا هزار‌تومان رسید و در این دولت سه‌هزارو500تومان شد. ملت ما از ابتدای انقلاب دچار گرفتاری تورم هستند و تا تورم حل نشود و کشور به تولید نرسد، اشتغال ایجاد نمی‌شود، من متولد 1320 هستم و نسل من در این کشور سه کار انجام داده، انقلاب کرده، جنگیده و سازندگی کرده است و 98درصد آرای ملت را جمع کرده است؛ لذا فروکاستن از اهداف جمهوری اسلامی ایران ظلم به انقلاب است. عدالت یعنی اینکه دولت دست خود را از جیب مردم بیرون بیاورد. این بار اولی نیست که ما یارانه پرداخت می‌کنیم. زمانی که من وزیر نفت بودم نیز از امام اجازه گرفته شد که بنزین یارانه‌ای شود. تا زمانی که در دولت‌ها هزینه‌ها و درآمدها یکسان نشود در جامعه تورم را پیش‌رو خواهیم داشت. من امیدوارم دولتی روی کار آید که بیشتر از درآمدهایش هزینه نکند.
رضایی: با حرف به جایی نمی‌رسیم
من نه جزو تیم آقای خاتمی بودم که اصولگراها را کنار گذاشته باشم، نه جزو تیم آقای احمدی‌نژاد که اصلاح‌طلبان را کنار بگذارم و هیچ‌کدام از این دو را قبول ندارم. معیار من برای به کارگیری نیروهای توانمند، کارآمدی و قبول‌داشتن نظام است. تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در سیستم اداری کشور، قوه‌قضاییه و تمام ارکان نفوذ کرده و اجازه نمی‌دهد توضیح عادلانه ثروت اتفاق بیفتد، دوران شعاردادن تمام شده و اگر با شعاردادن این مساله حل می‌شد تاکنون باید حل می‌شد. در حقیقت این یک تهدید است ولی انشاءالله این تهدید را به یک فرصت تبدیل خواهیم کرد. راه‌حل این تهدید این است که دولت را از اقتصاد بیرون بکشیم و مردم را به طور واقعی درگیر این مسایل کنیم. مساله اصلی اقتصاد ملی ما این است که صاحب ندارد. هزینه تصمیم‌گیری غلط 10برابر حیف و میل است و حیف و میل 10برابر مفاسد و شعار، با حرف به جایی نمی‌رسیم... دولتی باید روی کار بیاید که پول‌آور باشد و بتواند چرخ تولید و ثروت ملی را راه بیندازد در این صورت است که می‌توانیم از طرح‌های مختلف صحبت کنیم... ما باید نقدینگی را در اولین فرصت کنترل کنیم، اگرنه ارزش پول ملی ما که جزو ناموس ماست، کاهش می‌یابد.
اعتراض نامزدها به «تست‌زنی» در مناظره !
۱۳۹۲/۳/۱۱
