به گزارش نما، امروز ماست کيسه‌اي داشتيم، فردا نان و پنير و گردو با سنگک داغ، پس فردا آش رشته و... هيج خبري از عصرانه‌هاي آماده امروزي نبود. چيپس، پفک، فست‌فود و بستني جايي در سفره عصرانه‌مان نداشتند. حالا وقتي فرزندم عصرانه مي‌خواهد در کابينت يا يخچال را باز مي‌کند و بيسکويت يا بستني برمي‌دارد و مي‌خورد. خودمان هم به برشي هندوانه يا چاي و بيسکويت قناعت مي‌کنيم. از ديروز تا امروز معني عصرانه تفاوت زيادي پيدا کرده است. در گفت‌وگويي با دکتر احمد ساعدي، متخصص تغذيه و رژيم درماني و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در مورد بهترين و بدترين عصرانه‌ها پرسيديم.
سلامت: آيا خوردن عصرانه را توصيه مي‌کنيد؟
بله، عصرانه در واقع ميان‌وعده بين ناهار و شام است و خوردنش نه تنها اشكالي ندارد بلكه توصيه مي‌شود. ما هميشه يادآوري مي‌كنيم از 6-5 وعده غذايي در طول روز استفاده كنيد كه شامل 3 وعده غذاي اصلي و 2 تا 3 ميان وعده خيلي سبك است زيرا ميان‌وعده‌ها از افت قندخون و بروز حس گرسنگي جلوگيري مي‌كنند.
سلامت: بهتر است ميان وعده شامل چه مواد غذايي‌اي باشد؟
درواقع، اين موضوع به سليقه و ذائقه افراد برمي‌گردد. براي وعده غذايي اصلي مي‌توان قوانيني تعيين كرد اما ميان‌وعده درواقع به ذائقه افراد بستگي دارد و آنچه فرد هوس مي‌كند، مي‌خورد. ممكن است ميان‌وعده بستني، نان و پنير يا بيسكويت و چاي باشد. بهترين عصرانه از نظر من ميوهها هستند، البته به شرطي که به اندازه مصرف شوند. حتي نوع ميوه نيز- به خصوص براي آن گروه از افرادي که فعاليت بدني كمي دارند، ميخواهند وزن کم کنند يا به بيماري قلبي و عروقي و ديابت مبتلا هستند- مهم است. يک آقا با فعاليت فيزيكي زياد در وعده عصرانه ميتواند 2 عدد ميوه بخورد اما يک خانم دانشجو که فعاليت بدني ندارد، نبايد بيش از يک ميوه ميل كند. برخي مغزدانهها مانند پسته و سويا ( اگر کمکاري تيروييد نداريد )هم در اولويت دوم قرار دارند.
سلامت: چه نوع ميوه‌هايي را پيشنهاد مي‌دهيد؟
ميوه‌هايي که رنگدانههاي بيشتري دارند و کم شيرين هستند، مناسب‌ترند؛ مثلا آلبالو، گيلاس، سيب و حتي سبزيجاتي مثل هويج، گوجه‌فرنگي و خيار و ميوه‌هايي مثل طالبي، خربزه و هندوانه که آب فراواني دارند. البته مصرف اين نوع ميوهها براي کساني که اضافه وزن دارند يا ديابتي هستند، توصيه نميشود زيرا قندخون را بالا مي‌برد. به دنبال اين موضوع انسولين زيادي در بدن ترشح مي‌شود و قندخون افت مي‌کند و 2 ساعت بعد، فرد دچار گرسنگي و ضعف شديد مي‌شود و نميتواند اشتهايش را هنگام صرف شام كنترل كند. به همين دليل?است که توصيه مي‌شود در وعده عصرانه بستني نخوريم. بهتر است که عصرانه از موادغذايي کم قند باشد.
سلامت: خيلي از افراد مي‌گويند نمي‌توانند به اين توصيه‌ها عمل کنند و عصر که مي‌شود فورا سر کابينت‌ها مي‌روند و دنبال يک ماده غذايي پرکالري و شيرين مي‌گردند. به اين افراد چه توصيه‌اي داريد؟
درست است که انتخاب با خودمان است اما بهتر است انتخاب درستي داشته باشيم. بهتر است موادغذايي کمکالري و مغذي در خانه در دسترس باشند و موادغذايي شيرين پرکالري مثل بستني اصلا در يخچال نگذاريم که بخواهيم عصر سراغ آنها برويم. سعي کنيم اگر شيريني دوست داريم به جاي شيريني خامهاي، شيريني ساده بخريم. بسياري از افراد ذائقه شيرين دارند و اين ذائقه به‌خصوص اگر مبتلا به ديابت باشيم، برايمان سم است و کنترل ديابت را سخت مي‌کند. ذائقه شيرين مثل سيگار است. هرچه به آن پاسخ دهيم تقويت مي‌شود. امروز اگر يک شکلات بخوريم فردا حس ما با 2 شکلات برطرف مي‌شود و همين‌طور روز به روز بالاتر ميرود. اگر شما ذائقه شيرين داريد، به‌خصوص اگر ديابتي يا مبتلا به اضافه وزن هستيد يا نشانگان متابوليک داريد يا والدينتان به بيماري قلب و عروق مبتلايند، بايد مراقب باشيد تا تقويت نشود و برعکس سعي کنيد آن را تضعيف کنيد. اگر امروز به حس خود نه بگوييد، فردا قدرت اين ذائقه کمتر مي‌شود. اگر امروز به جاي شيريني خامهاي، شيريني ساده بخوريد ممکن است فردا بتوانيد حتي مصرف شيريني ساده را هم کنترل کنيد و آن را به مرور کنار بگذاريد.
سلامت: آيا مي‌توانيم به‌عنوان عصرانه، نان و پنير يا غذا بخوريم؟
نه، بهتر است دور آن را خط بکشيم. بايد با عصرانه‌اي كه در قديم به شكل غذا استفاده مي‌شد، خداحافظي كرد. وقتي در مطب از افراد مي‌پرسم عصرانه مي‌خوريد مي‌گويند نه اما بعد معلوم مي‌شود مثلا چاي و شيريني مي‌خورند. از نظر بسياري از مردم عصرانه غذايي است كه پخته مي‌شود اما ما مثل 40-30 سال پيش فعاليت بدني نداريم پس بهتر است از خوردن اين نوع مواد غذايي صرف‌نظر کنيم.
سلامت: براي افراد لاغر در عصرانه‌شان چه پيشنهادي داريد؟
اگر لاغر هستيد، فعاليت زيادي داريد و به هيچ بيماري‌اي مبتلا نيستيد خوششانسايد و ميتوانيد انتخابهاي مختلفي داشته باشيد. در اين شرايط، حتي ميتوانيد به عنوان عصرانه غذا بخوريد. البته برخي افراد رو به مصرف فستفودها، چيپس يا ذرت ميآورند که اصلا درست نيست. حتي اگر از لحاظ دريافت انرژي مشکلي نداريد، سعي کنيد انرژي را از غذاهاي مغذي به بدنتان برسانيد. نان، پنير، تخممرغ، ميوه و آجيل گزينه‌هاي سالمتري هستند.
بهترين زمان مصرف عصرانه چه ساعتي است؟
عصرانه بايد دقيقا بين فاصله ناهار تا شام مصرف شود. يعني اگر ساعت 10 شام مي‌خوريد (اگرچه اين ساعت مناسب شام خوردن نيست) و ساعت 2 ناهار خوردهايد، ساعت 6 زمان مناسبي براي عصرانه است.
بهترین عصرانه چیست؟
امروز ماست كیسه‌ای داشتیم، فردا نان و پنیر و گردو با سنگك داغ، پس فردا آش رشته و... هیج خبری از عصرانه‌های آماده امروزی نبود.
۱۳۹۲/۴/۱۵
