به گزارش نما این روزها که کم کم به حضور حسن روحانی در عرصه قدرت نزدیک می شویم، اصولگرایان از طیف های مختلف به آسیب شناسی انتخابات اخیر می پردازند و حتی عده ای به دنبال تشکیل حزب فراگیر هستند. محمد کاظم انبار لویی در این زمینه با روزنامه شما گفتگو کرده است.
امکان تشکیل یک حزب فراگیر در شرایط فعلی چقدر است؟
جناب آقای باهنر چند سال پیش این مطلب را عنوان کرده بود که یک حزب فراگیر در سراسر کشور تشکیل شود. این یک پیشنهاد آرمانی و تا اجرایی و عملیاتی کردن آن خیلی فاصله است. در مورد حزب جمهوری اسلامی که اول انقلاب تشکیل شد، توسط تمام نخبگان کشور در مقابل منافقین و لیبرالها نیاز به تشکیل یک حزب فراگیر به رهبری روحانیت احساس شد، بنابراین احزابی مانند حزب مؤتلفه، شخصیتها و نخبگان سیاسی به این حزب پیوستند و تحت رهبری آیتالله شهید بهشتی، حزب جمهوری اسلامی را پدید آوردند. حضور شخصیتهای بزرگ روحانی و مجتهد مانند آیتالله خامنهای، آیتالله هاشمی، آیتالله بهشتی، آیتالله موسوی اردبیلی و آیتالله باهنر نوعی مشروعیت سیاسی برای حزب آورد و این اعتماد را در جوانان و نخبگان سیاسی ایجاد کرد که به این حزب بپیوندند. فعلاً در دو جناح اصلاحطلبها و اصولگرایان ظرفیتی مشاهده نمیشود که بتوانند یک حزب فراگیر را پدید بیاورند. در مجمع روحانیون مبارز، این ظرفیت برای اصلاحطلبها وجود داشت و آنها تبدیل به حزب شدند، اما نتوانستند همه گروههای سیاسی تابع خودشان را در بر بگیرند. حتی دبیرکل این حزب انشعاب کرد و رفت و حزب دیگری به نام اعتماد ملی را تأسیس کرد و بعد در همان حزب هم نتوانست یک حزب فراگیر را پدید بیاورد.
در حال حاضر حزب مؤتلفه اسلامی 50 سال سابقه سیاسی و بیش از 200 دفتر در سراسر کشور دارد و تقریباً میشود گفت فراگیرترین حزب قانونی با سابقه مشخص در کشور است، اما مشکلات و چالشهایی برای این حزب وجود دارد که باید آنها را رفع کنیم.
ظرفیتی که در جبهه پیروان امام و رهبری متشکل از پانزده حزب وجود دارد، این زمینه را فراهم آورده است که بتوانیم به سمت یک حزب فراگیر پیش برویم، ولی ظاهراً لوازم کافی برای چنین حرکتی وجود ندارد، چون عزم رهبران این حزب برای این امر که چنین حزبی را پدید بیاورند، قرار نگرفته است.
در جامعه سیاسی ما ما نیازی به تشکیل حزب فراگیر حس می شود؟
به هر حال حزب یکی از لوازم جامعهای است که نظام مردمسالاری دینی بر آن حاکم است.
حزب فراگیری را عرض میکنم که بخواهد همه را در برگیرد.
بله، مگر الان حزب مؤتلفه اسلامی همه را در بر نمیگیرد؟ اعضای ما از کارگر و کارمند هستند تا دانشآموز، استاد دانشگاه، روحانی و...، اما مفهوم فراگیریای که منظور آقای مهندس باهنر است این است که مثلاً در اندازه حزب جمهوری اسلامی ظاهر شویم، لوازمش در حال حاضر مهیا نیست و اگر بخواهیم به چنین سمتی برویم باید لوازم آن را پدید بیاوریم.
آقای باهنر و آقای ناطق که از آنها اسم برده شده است، چقدر در بین جامعه سیاسی ما مقبولیت و ظرفیت انجام چنین کاری را دارند؟
به هر حال جناب آقای باهنر یک شخصیت برجسته سیاسی و شخصیتی ملی است و سوابق طولانی در امر مبارزه در قبل و بعد از انقلاب دارند، برادر شهید باهنر و در حال حاضر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین هستند. چندین دوره در مجلس شورای اسلامی نماینده و در حد نائب رئیس مجلس و ریاست کمیسیونهای مهم در مجلس مطرحاند. جناب آقای ناطق نوری هم همین طور. ایشان یکی از اعضای برجسته جامعه روحانیت مبارز هستند، اما به نظر من برای تشکیل یک حزب فراگیر نیاز به همگرایی و فراگیری بیشتری هست تا بتواند همه اضلاع اصولگرایی را در بر بگیرد. الان درون جناح اصولگرایی رقابتی وجود دارد که اجازه نمیدهد ما به سمت تشکیل یک حزب قدرتمند فراگیر پیش برویم و آثار آن را هم در انتخابات ریاست جمهوری اخیر دیدیم. باید به رقابت درون اضلاع اصولگرایی خاتمه بدهیم و فرمولی را برای همگرایی تمام اعضای اصولگرا پیدا کنیم. در آن صورت میتوانیم امیدوار باشیم یک حزب تمام عیار و نیرومند در سراسر کشور پدید آوردهایم.