چهارمین دوره ی تربیت مربی آثار شهید مطهری

به گزارش نما ، دبیرخانه مجمع بینش مطهر استان اصفهان با همکاری سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، پس از برگزاری موفق سه دوره طرح مطالعاتی – تربیت مربی آثار استاد شهید آیت الله مطهری(ره) با عنوان بینش مطهر، در نظر دارد سومین دوره ی طرح مذکور را با بیش از 1000 نفر معرفت پژوه در سطح استان اصفهان برگزار نماید علاقه مندان جهت ثبت نام در این طرح می توانند تا دهم شهریور ماه سال 92 با در دست داشتن مدارک خود(2 قطعه عکس وکپی شناسنامه) و مراجعه حضوری به دبیرخانه بینش مطهر به آدرس :اصفهان،خیابان کاشانی، محله چهارسوق،کوچه روضاتیان(روبروی خیابان طالقانی)،دبیرخانه شهراسلامی،دبیرخانه بینش مطهر ، اقدام به ثبت نام نمایند.
شماره تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: 2331064
آدرس سایت: www. Bineshmotahar.ir
به همین مناسبت یادداشت زیر باموضوع معرفی اجمالی طرح بینش مطهر،پاسخ به سوالات وابهامات مربوط به این طرح ومختصری در باب چرایی پرداختن به آثار استاد شهید مطهری(ره) از سوی دبیرخانه مجمع بینش مطهراستان اصفهان به حضور خوانندگان عزیز تقدیم می گردد.

ضرورت بازشناسی شخصیت استاد مرتضی مطهری(ره)

در تمام فرهنگ‏ها ومکتب ها، به ویژه در فرهنگ اسلام وتشیع، احترام بسیاری برای دانشمندان درست کردار، که مشعل‏داران راه رشد و تعالی‏ اند، در نظر گرفته شده است،‌به گونه‏ای که در قرآن کریم، بیش از هشتاد بار از علم و عالم تمجید شده و در مجموعه روایات اهل‏بیت علیهم‏السلام به این طایفه، بیش از دیگران احترام و ارزش داده شده و حتی در روایتی از امام صادق علیه‏السلام، مُرکَّب قلم عالمان صالح، از خون شهیدان گرامی‏تر دانسته شده است. بی‏تردید این همه ارج نهادن، به جهت خدمات و تلاش‏های این مشعل‏داران وادی علم و اندیشه، در به سعادت رساندن هم‏نوعانشان است. به قول فرزانه‏ای: «این دانشمندان بودند که معنویّت‏ها و ارجمندی‏ها را... هم‏چون گرامی‏ترین میراث نگاه داشتند،... روشنی آفریدند و روشنگر نسل‏ها و عصرها شدند. [آن‏ها] در راهی گام می‏نهند که با تلاش در خودسازی، دیگران را بسازند و خلق خدا را از غرق شدن در تباهی‏ها باز دارند».
استاد مطهری(ره)، از آن زمانی که تحصیلات علوم اسلامی را شروع کرد، می‏کوشید در حد توان، شرایط و ویژگی‏های یک مرزبان اندیشه‏های دینی و رسالت‏مدار ارزش‏های الهی را به دست آورد تا از این راه، به انجام وظایفی که برعهده یک عالم ربانی نهاده شده، عمل کند. براین اساس، او هم در جهت تحصیل علوم اسلامی و هم در کسب فضایل اخلاقی و آراستگی به آن‏ها وپاکی از رذایل، و نیز رعایت احکام فقهی و انجام عبادات، اهتمامی تمام داشت و در نتیجه آن، هم در طی مراتب علمی و هم در تهذیب و تزکیه نفس، به منزلتی دست یافت که حضرت امام رحمه‏الله در توصیف او فرمودند: «[او [مردی]بود] که در اسلام‏شناسی و فنون مختلف اسلام و قرآن کریم کم‏نظیر بود». «آثار قلم و زبان او، بی‏استثنا آموزنده و روان‏بخش است و مواعظ و نصایح او ـ که از قلبی سرشار از ایمان و عقیده نشأت می‏گرفت ـ برای عارف و عامی سودمند و فرح‏زاست». بی‏تردید آشنایی با سیره و سیرت و روش کار این مرد بزرگ، برای تمام کسانی که در این مسیر گام برمی‏دارند، آموزنده و راه‏گشاست.
شاید برای برخی این سؤال پیش آید که این همه از ضرورت آشنایی با شخصیت و اندیشه‏های استاد مطهری سخن گفتن برای چیست؟ در پاسخ باید گفت که شهید مطهری، از جمله نادر افرادی بود که در آسمان معرفت دینی، جامعیت دین و مفاهیم روشنگرانه آن را خوب نگریست. او رسالت‏مداری بود که نخست اندیشه و عمل و فضایل اخلاقی خود را در گستره ی معنوی وسعت بخشید و سپس مردم را به آن فرا خواند. امروز هم باوجود گذشت سه دهه از شهادت ایشان، هنوز احساس می‏شود که نیاز به وجود او، یک حقیقت غیرقابل انکار است. نیاز به مطهری، نیاز به یک انسان والای الهی است که تفکر و اندیشه خالص اسلامی را، به دور از هوای نام و نان و نشان و دیگر مصلحت‏اندیشی ها و عافیت‏طلبی‏ها، با صراحت و قاطعیت ارائه دهد. اگر امروز به خود او دسترسی نیست، اما می‏توان با جست وجو در آثارش، ضمن پیدا کردن پاسخ بسیاری از پرسش‏ها، نسل جوان را به گونه‏ای پرورش داد که در آینده، مطهری‏های زمان از بین آن‏ها به وجود آیند تا ادامه دهندگان راه او باشند.
شناخت انقلاب اسلامی و شیوه‏های تداوم و برطرف سازی آفت‏های آن، از راه‏های گوناگون میسر است. یکی از بهترین و در عین حال نزدیک‏ترین راه‏ها، آشنایی با دیدگاه‏های استاد مطهری(ره) درباره ی انقلاب اسلامی ایران است. مقام معظم رهبری، در تبیین نقش استاد مطهری در انقلاب اسلامی می‏فرمایند: «آقای مطهری، در پیروزی این انقلاب [و] ... در به وجود آوردن این انقلاب،... نقش بسیار مؤثری داشتند... در مورد حراست از مرزهای ایدئولوژیک و حفظ شعار نه شرقی و نه غربی و به خصوص التقاط‏ زدایی از اندیشه ی اسلامی، آقای مطهری یک فرد بی‏نظیر بود». آن‏گاه در معرفی آثار گران‏قدر استاد مطهری اضافه می‏کنند که: «آثار شهید مطهری، مبنای فکری این جمهوری کنونی ماست.... مبنای فکری این انقلاب، تفکرات شهید مطهری است ولاغیر» و بر این اساس تأکید می‏کنند: «اگر ما بخواهیم که این نظام در ذهن مردم تعمیق بشود و حرکت انقلابی این مردم هم‏چنان ادامه پیدا کند، باید افکار آقای مطهری در بین مردم رواج پیدا کند».
از یک نگاه کلی، سراسر زندگی استاد مطهری، در راستای احیای مجدد تفکر دینی و حیات بخشیدن به جان‏های بی‏رمق و کم توان مسلمانان سپری شد. او نه تنها به خرافه زدایی و جداسازی پیرایه‏های دروغین از آموزه‏های دینی می‏پرداخت، بلکه فرهنگ‏بان تیزبینی بود که هر جا می‏دید به آموزه‏ای از آموزه‏های اسلامی ایراد و اشکالی مطرح می‏کنند، نخست آن ایراد را به طور کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار می‏داد، آن گاه با توجه به مبانی اصیل اسلامی، خطای اشکال کننده را روشن می‏ساخت و غبار از چهره ی احکام و قوانین اسلامی می‏زدود. در اشاره به این ویژگی استاد مطهری بود که مقام معظم رهبری می‏فرمایند: «[استاد مطهری] یکی از چهره‏هایی است که در احیای تفکر اسلامی، بیش‏ترین نقش را داشت. جزو یکی از پرچم‏داران این بینش نوین اسلامی و طرح دوباره اسلام در فضای فرهنگ امروز جهان باید به شمار بیایند».
یکی از عوامل مهم در زمینه‏سازی رشدو تعالی جوامع، برخورداری از قدرت و توان دشمن‏شناسی همه جانبه است؛ چون بدون شناخت دشمنان، جامعه و مکتب در تصمیم‏گیری‏ها و جهت‏گیری‏های کلان و به موقع، به مشکلاتی برمی‏خورد که چه بسا کیان جامعه را با خطر مواجه می‏سازد. در جوامع اسلامی، همواره این اندیشمندان دل‏سوز بوده‏اند که در راستای زمینه‏سازی برای حاکمیت‏یابی احکام و ارزش‏های الهی و دفاع از مرزهای عقیدتی، با تمام وجود وارد میدان شده‏اند. استاد مطهری(ره)، از جمله شخصیت‏هایی است که در دشمن‏شناسی بسیار موفق بود. اگر برخی شخصیت‏ها، در طول عمر خود، تنها مشغول مبارزه با یک دشمن شده‏اند، شهید مطهری(ره) با شناخت همه جانبه خود از دشمنان بزرگ، به ترتیب اولویت، با هر یک از آن‏ها به گونه‏ای شایسته به مبارزه پرداخت. این دشمنان عبارت بودند از: استبداد داخلی، استعمار خارجی، جریانات فکری و عقیدتی الحادی، التقاط و... . روش ایشان در شناخت دشمنان حقیقی مکتب و جامعه و امت اسلامی و شیوه‏های مبارزاتی که در پیش گرفتند، برای همه مرزبانان فرهنگ و اندیشه، آموزنده و راه‏گشاست.
با وجود همه این اوصاف‌،با گذشت بیش از سه دهه از پرکشیدن آن عزیز از میان ما،ودر کنار فراوانی تاکیدات وسفارشات از سوی بزرگان پیرامون ضرورت پرداختن به آثار آن استاد همام وآن معلم یکتا ، متاسفانه امروز ماشاهد محدود شدن استادمطهری(ره)وتفکراتش درلابه لای همایش ها وکنفرانس ها وسمینارها هستیم وگاها سالی یک مرتبه در ایام دوازدهم اردیبهشت(سالگرد شهادت آن استاد و روز معلم) از او ،آثار وتفکراتش یاد‌وخواندن وترویج آثارش را به دیگران سفارش می کنیم.از این رو همواره ضرورتی در باره ی آوردن آثار آن استاد در میان مردم وبه خصوص قشر دانشجو وطلبه وپرداختن دقیق به این آثار به صورت مطالعه منظم ومباحثه وبحث وتحقیق احساس می شود ودبیرخانه بینش مطهر استان اصفهان(وابسته به دبیرخانه بینش مطهر دانشگاه امام صادق(ع)تهران) با احساس این رسالت از سال1388 طرح مطالعاتی – تربیت مربی بینش مطهر را در اصفهان پیگیری نموده وروز به روز در حال گسترش آن می باشد.
شیوه نامه اجرایی طرح بینش مطهر:
طرح بینش مطهر در4سطح اجرا می شود، که هرسطح16هفته( 4الی5ماه)زمان می برد وکلّ طرح جمعاً2سال به طول ‌می انجامد.درابتدای طرح، دوره توجیهی ترتیب داده شده است که در این دوره، آشنایی کلّیِ هر معرفت پژوه با طرح بینش مطهر و توجیه شدن پیرامون چیستی وچرایی مطالعه کتب شهید مطهری(ره)،آشنایی اجمالی با زندگی وابعادفکری وسخصیتی استادمطهری(ره)،طی سخنرا نی هایی توسط اساتید شاخص ومبلغین برتر انجام خواهد شد،به علاوه انتخاب محل برگزاری کلاس در طول دوره وشناسایی افرادی که بناست درآینده هم مباحثه ایی وهم کلاسی او در این طرح باشند در این دوره توسط خود معرفت پژوه انجام خواهد شد،به علاوه در این دوره کتب ونرم افزارهای مورد نیاز هرسطح با تخفیف حداکثر50% در اختیار معرفت پژوهان قرار خواهد گرفت.
درپایان دوره توجیهی،معرفت پژوهان به گروه های مباحثاتی چندنفره وگروههای کلاسی 30 الی50 نفره تقسیم خواهند شد.(مشخص نمودن تعداد افراد هرگروه،فراوانی جنسیتی هرگروه ،محل تشکیل جلسات مباحثه وکلاس،انتخاب سرگروه محتوایی،انتخاب استاد وسایر مسائل مربوط به گروههای مباحثاتی با صلاحدید وبرنامه ریزی مسئولین دوره انجام می پزیرد.) هرگروه بایددر هفته، یک جلسه مباحثه باحضور سرگروه محتوایی وسرگروه اجرایی(که از بین خودافرادهرگروه برای برای انجام وظایفی چون :حضور وغیاب اعضا،ارتباط با مسئولین طرح برای گزارش دهی ماهانه ،تکمیل برگه گزارش مباحثه و... ) ویک کلاس 2ساعته با حضور استاد درمکان های اعلام شده داشته باشند .هرچهل روز یک بارنیز گردهماییِ عمومی باحضور همه اعضابرگزار خواهد شد. سخنران این گردهمایی ازمبلغین شاخص می باشد و هدف از برگزاری این گردهمایی ها 1- پاسخگویی به سوالات وشبهاتی است که در گروه های مباحثاتی وکلاسی بی پاسخ مانده 2- مطرح نمودن مباحث تکمیلی وانگیزشی از اندیشه های استاد مطهری (ره) متناسب با مقرری مورد مطالعه در هر سطح توسط استاد همایش 3- جمع شدن خانواده بینش مطهر گرد یکدیگر واطلاع از وضعیت یکدیگر و... می باشد.،در پایان هرگردهمایی نیز آزمون کتبی به عمل می آید،که مجموع نمرات این آزمون ه به علاوه ی نمرات آزمون های ماهانه کلاسی ونمرات کاربرگ های گروه مباحثاتی ونظم معرفت پژوه در حضور وغیاب های کلاسی دراعطای مدرک پایان دوره واعطای مجوز مربی گری به معرفت پژوهان وبه کارگیری آن ها در مراکز فرهنگی به عنوان سرگروه ومربی به شدّت تاثیرگزارخواهد بود!
در دنباله ی بحث لازم است اهمّ سؤال‏ها و ابهاماتی كه در رابطه با طرح مطالعاتی- تربیت مربی آثار استادشهید مطهری (ره) وجود دارد مطرح و پاسخ داده شود:
سوال: چرا به جای مطالعه‏ی موضوعات متنوّع از آثار اندیشمندان مختلف ـ كه یكی از آنان شهید مطهری (ره) است ـ سیر مطالعاتی به آثار شهیدمطهری(ره) محدود شده است؟
جواب: برای شروع و آشنایی با معارف اسلامی، خصوصا برای شكل‏گیری بستر اوّلیه فكری، لازم است موضوعات مختلف در یك نظام واحد فكریِ منسجم، ارائه شود. برای ساختن یك پیكره‏ی واحد نباید از اعضا و جوارح با سبك و اندازه‏های مختلف استفاده كرد. اندام یكی و اعضا و جوارح دیگری مجموعه‏ی متعادلی ایجاد نمی‏نماید. توصیه می‏شود یك سیر مطالعاتی مشخص طراحی شده، و در موضوعات مختلف این سیر؛ از نظریه و اندیشه‏های دیگران، به میزان ظرفیت و توانایی مخاطب بهره گرفته شود، ولی محوریّت آثار یك اندیشمندی، كه دارای نظام و چارچوب فكری است، لازم و ضروری است. بنابراین با توجّه به ویژگی‏های ذكر شده‏ی آثار شهید مطهری (ره)، بر این مجموعه آثار، خصوصا برای ورود به معارف اسلامی تاكید می‏شود و پس از مطالعه‏ی یك دور آثار ایشان توصیه می‏شود به آثار دیگر اندیشمندان و حتّی اندیشه‏های معارض نیز پرداخته شود.
سوال: آیا مباحث آثار شهید مطهری (ره) دارای پراكندگی نیست؟ آیا بهتر نیست به مباحث منسجم‏تر و منظم‏تری بپردازیم؟
جواب: مجموعه‏ی آثار شهید مطهری (ره) به دلیل دارا بودن نظام مشخص، به منزله‏ی یك موضوع واحد است. و پرداختن به موضوعات به ظاهر مختلف، به منزله‏ی پریدن از شاخه‏ای به شاخه‏ی دیگر نیست، بلكه همه‏ی شاخ و برگ و میوه‏های آن به یك بدنه‏یِ اصلی، كه همان انسان‏شناسی است، متصل هستند، و همه‏ی آن در جهان بینی وحیانی، براصل و ریشه‏ی توحید استوار شده است. و در بدو امر، قبل از این كه مخاطب توانایی ایجاد ارتباط بین مباحث را پیدا كند، تصوّر پراكندگی امری طبیعی است. همان گونه كه دانش‏آموز در ابتدا با حروف الفبا و در عین حال غیرمرتبط، نظام آموزشی زبان را شروع می‏كند و به تدریج پس از فراگرفتن حروف متباین می‏تواند بین آن‏ها ایجاد ارتباط نموده، كلمه، جمله و نهایتا متن را تنظیم كرده و بنگارد. اگر چه متن و نوشته‏ای منسجم مورد نظر است، ولی تا ابتدا حروف و كلمات به ظاهر غیر مرتبط آموزش داده نشود، امكان ندارد نتیجه‏ی مطلوب حاصل گردد.
سوال: چرابراساس سیرمطالعاتی آسان بهمشكل، به موضوعات پرداخته می‏شود؟ آیا بهترنیست به صورت موضوعی بهآثارایشان بپردازیم؟
جواب: در این رابطه چند نكته قابل توجه است؛ اول اینكه یكی از مشكلات اولیه‏ی اندیشه جویان، مسأله‏ی مطالعه و كتاب خوانی است. از موانع اهتمام بر مطالعه، ثقیل بودن و یا عدم روان بودن مطالب و متن مورد مطالعه است، لذا برای شروع برنامه‏ای مانند طرح مطالعاتی شهید مطهری (ره) لازم است با آثار آسان‏تر كار را آغاز نمود.
دومین نكته این كه سیر آسان به مشكل مطالعه‏ی آثار، خود با رویكرد موضوعی تنظیم و طراحی شده است، و حتی به تناسب موضوعات و مناسبت‏های جامعه ـ كه خود موجب ایجاد انگیزه‏ی بیشتر و كاربردی شدن مطالب برای مخاطب است ـ ترتیب آثار به گونه‏ای كه مخل بر كل سیر نباشد جابه جا می‏شود.
سومین نكته و مهمتر از همه اینكه، معلوم نیست كه پرداختن به یك موضوع با همه‏ی جوانب و عمق آن در یك برنامه‏ی آموزشی، همیشه كاری صحیح باشد. به نظر می‏رسد بهتر آن است كه به یك موضوع، در قسمت‏های مختلف و به تناسب بحث‏ها و در سطوح متفاوت پرداخته شود. همان گونه كه قرآن كریم به عنوان بهترین كتاب و الگوی آموزشی، موضوعات را به صورت موضوعی مطرح ننموده، بلكه یك موضوع را در مقاطع مختلف و با سبك و سیاق‏های متفاوت چندین بار مطرح می‏كند. در قرآن كریم در بسیاری موارد، اخلاق را در كناراحكام و یا اصول عقاید، مابین قصص مطرح می‏كند و این چنین تكرارهای مفید و فراوان، خود موضوعیّت دارد. در برنامه‏ریزی سیر آسان به مشكل آثار شهید مطهری (ره) سعی می‏شود با الگوی قرآنی به مسائل و مطالعه‏ی آثار پرداخته شود.
سوال: چرا مباحث را ازبحث‏های اصلی و ریشه‏ای شروع نكنیم؟ و چرا ابتدا به مباحث اصول دین پرداخته نمی‏شودتاپساز محكم نمودن پایه‏هایفكری واعتقادی اندیشه جویان، به مسائل سطح بالاتر و كاربردی معارف اسلامی بپردازیم؟
جواب: هر چند كه مبنای همه‏ی مباحث معارفی، اصول دین و خصوصا مساله‏ی توحید است و در نتیجه، این مباحث مهمترین و اساسی‏ترین مسائل جهان‏بینی و اعتقادی هستند، اما نكته این است كه در نظام آموزشی، معارف اسلامی به دو شیوه‏ی آموزشی، برنامه ریزی می‏شود. شیوه‏ی اول، كه شیوه‏ی رایج غالب مراكز آموزشی می‏باشد به این گونه است كه در ابتدا به مسائل ریشه‏ای و اصول دین پرداخته می‏شود و بعد از آن به تناسب وقت و سطح معلومات و ظرفیّت علمی مخاطبین، مسائل حاشیه‏ای و تكمیلی مرتبط با این مباحث آموزش داده می‏شود.
ولی شیوه و روش دوم به این شكل است كه از ثمره و میوه‏های ملموس مباحث معارف اسلامی بحث آغاز می‏شود و بعد به شاخ و برگ‏ها توجه می‏شود، سپس همه‏ی میوه‏ها و شاخه‏ها به یك پیكره‏ی واحد مرتبط می‏شوند و در نهایت به ریشه‏ی مباحث پرداخته می‏شود.
ما معتقدیم بسیاری از مشكلات آموزش دروس معارف اسلامی در دانشگاه‏ها و مدارس، از اینجا ناشی می‏شود كه دانشجو و دانش‏آموز، در ابتدای كار به مباحثی ارجاع داده می‏شوند كه در عین حال كه بسیار ریشه‏ای و اصولیاست، ولی لایه‏های زیرین و زیربناهای غیرمحسوس زندگی محسوب می‏شود، و ثمره و نتیجه‏ی این مباحث آسان و ملموس دریافت نمی‏شود. لذا دانشجو و دانش‏آموز احساس می‏كند كه آن مباحث غیركاربردی و غیرمفید هستند و از آن‏ها گریزان می‏شود.
در یك شجره‏ی طیّبه و درخت پرمیوه، هر چند كه اصل این درخت ریشه و تنه‏ی آن است، ولی برای معرفی صحیح آن، اول باید اشاره به میوه‏های زیبا و شیرین آن (كه دیدنی و جذاب است) نمود و سپس اقدام به معرفی و شناساندن شاخه، تنه و ریشه‏های آن داشت. برای معرفی یك ساختمان نباید فقط به پی و زیرساخت‏های آن بسنده كرد، بلكه معرفی، از نما و اطاق‏ها و طبقات شروع می‏گردد و سپس به توصیف اسكلت و پایه‏های نادیدنی پرداخته می‏شود.
در طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) ابتدا به میوه‏های این شجره‏ی طیّبه توجه می‏شود. بحث‏هایی مانند آزادی، هجرت، جهاد، تقوا، توبه، ملیّت، حقوق زن و حجاب، ثمره‏های درختی است كه ریشه‏ی آن توحید، و بدنه‏ی آن انسان‏شناسی بر اساس جهان‏بینی توحیدی است.
سوال: با توجه به اینكه آثار شهید مطهری(ره) مربوط به سال‏ها پیش است، آیا بهتر نیست به آثار اندیشمندان و نظریه‏پردازان معاصر بپردازیم؟
جواب: از ویژگی‏های آثار شهید مطهری(ره) این است كه شیوه‏ی به روز بودن و ناظر به زمانه بودن را به صورت مستمر و جدّی به همراه دارد و این رویكرد را نیز به مخاطب خود می‏آموزد. به عنوان مثال در بحث قیام عاشورا و نهضت حسینی تصریح می‏كند كه: «شمر امروز موشهدایان است. شمر هزار و سیصد سال پیش مرد، شمر امروز را بشناس»(1)، اگر به مباحث حقوق زن در اسلام وارد می‏شود،اساس بحث را بر مبنای «اسلام و تجدّد» می‏گذارد، سپس بر اساس این مبنا با توجّه به ثابتات و متغیّرات زمانه به موضوع می‏پردازد. شاید به دلیل همین ویژگیِ آثار این اندیشمند شهید باشد كه پس از چند دهه كه از خلق بعضی از آثار ایشان می‏گذرد، هنوز به جامعیّت و خوبی بعضی از آن آثار، مجموعه‏ای خلق نشده است و گویی بعضی مطالب را برای وضع همین امروز جامعه‏ی ما بیان داشته است.
سوال: اگر بعضا استاد و مدرّس برای تدریس این طرح وجود نداشت، آیا می‏توان باز به نتیجه‏ی مطلوب این طرح امیدوار بود؟
جواب: اصل و اساس این طرح بر پایه‏ی مطالعه‏ی فرد است و در مرحله‏ی بعد جایگاه مباحثه و بحث كلاس و مدرّس به میان می‏آید. البته بدیهی است سرگروه مناسب برای مباحثه و استاد قوی برای كلاس درس، حسن و امتیازی غیرقابل انكار است، ولی نبود استاد مسلّط به آثار شهید مطهری (ره) دلیل بر ترك این طرح نیست. مطالعه‏ی خوب و مؤثّر شخصی پایه‏ی اصلی، و اساس موفقیّت این طرح می‏باشد.
سوال: آیا مطالعه‏ی آثار شهید مطهری (ره) فرد را از لحاظ طرز تفكّر و نگرش در مباحث دین، یكسویه و یك بعدی نمی‏كند؟ آیا لازم نیست به تناسب موضوعات انتخابی، از آثار همه‏ی اندیشمندان و صاحب نظران و همچنین از نظریّات متعارض استفاده نمود؟
جواب: اگر كسی بخواهد در مباحث متفاوت معرفت دینی وارد شود و به نظریّات مختلف و حتی شبهات و ایرادات بپردازد، اولین قدم این است كه موضوع را بشناسد تا بتواند سره را از ناسره تشخیص دهد. چگونه می‏شود كسی كه موضوعی را شناسایی نكرده بتواند به خوب و بد بودن آن حكم كند؟ حداقل شرط لازم برای به قضاوت نشستن در مورد مسائل معارف اسلامی، آشنا بودن بایك دوره مسائل معارف اسلامی است. لذا مطالعه‏ی آثار شهید مطهری (ره) به عنوان یك بستر اولیه‏ی مطمئن و سالم فكری، كه آشنایی موثّری از معارف اسلام به مخاطب ارائه می‏دهد، مطرح است. پس از مطالعه و فهم این آثار و دریافت یك زیرساخت مناسب و مطمئن، هیچ اشكالی ندارد كه به اشكالات و نظرات مخالف و متعارض پرداخته شود. ولی پرداختن به شبهات در ابتدای امر، و آن هم بدون داشتن یك حداقل شناخت ابتدایی و كافی از مسائل، امری نامناسب است.
سوال: مطالعه‏ی آثار شهید مطهری (ره) بسیاری از سؤال‏ها و اشكال‏ها را در اذهان ایجاد می‏نماید كه قبل از مطالعه‏ی آثار، آن اشكال‏ها وجود نداشته است. آیا این ویژگی باعث به چالش كشیدن تفكر اندیشه جویان نمی‏شود؟
جواب: آثار شهید مطهری(ره) در عین این كه بسیاری از شبهات اساسی را برطرف می‏كند ولی سؤال‏های هدفدار زیادی را ایجاد می‏نماید و این از محسّنات این آثار است. در آثار شهید مطهری(ره)، اكثر مباحث با بیان سؤالات و شبهات مطروحه در آن مبحث شروع می‏شود و در پی رفع شبهه و حل مسأله‏ای اصلی، ده‏ها باب جدید و سؤال ارزشمند تولید می‏نماید. ایجاد سؤال در ذهن مخاطب، خود طریقی برای تحقیق و جستجو و حركت است. در آثار شهید مطهری (ره) تمرین تفكر نقادانه وجود دارد و اندیشه جو به تحلیل و نقد مسائل عادت می‏كند و می‏آموزد كه با مسائل، متفكّرانه و نقّادانه برخورد نماید. لذا نه تنها نباید از ایجاد و تولید سؤال‏های جدید نگران بود، بلكه این موضوع را باید به فال نیك گرفت. اندیشه‏جو، هر مقدار تلاش نماید برای سؤال‏های جدید خود پاسخ‏های قانع كننده‏ای بیابد، او را بیشتر به سمت تحقیق و پژوهش سوق می‏دهد.