دلایل و تبعات سپردن پرونده جنگ به كنگره

به گزارش نما به نقل از الف، چهارشنبه گذشته اگر سوال می شد که «آیا آمریکا به سوریه حمله می کند یا نه؟» حتی در میان مقامات ارتش سوریه نیز تردیدی درباره این حمله وجود نداشت. واقعیت هم این است که کمتر کسی نسبت به این حمله تردید داشت و تقریباً همه به خبری که «سی ان ان» درباره زمان حمله آمریکا اعلام کرده بود فکر می کردند. براساس آن خبر آمریکا قرار بود بامداد پنجشنبه گذشته به سوریه حمله موشکی و هوایی کند؛ اما تقریبا ۳ روز بعد از این زمان، یعنی شنبه شب گذشته اوباما رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید به میان خبرنگاران آمد و اعلام کرد که تصميم گرفته به اقدام نظامي عليه سوريه دست بزند؛ اما
اين دستور را با موافقت کنگره صادر خواهد کرد.

با این جمله جنگ روانی شدیدی که علیه سوریه به راه افتادی بود کمی فروکش کرد. به خصوص این که گمانه زنی های رسانه های جهان دقایقی مانده به شروع کنفرانس خبری اوباما از این حکایت داشت که ممکن است اوباما که چند متر آن طرف تر از حفاظ های کاخ سفید که مانع از ورود مخالفان جنگ به آن شده بود سخن می گفت، فرمان حمله به سوریه را صادر کند. اکنون شرایط با هفته قبل کاملاً متفاوت است. امروز اگر حتی از مقامات ارتش آمریکا سوال شود که به سوریه حمله خواهد شد یا نه، آن ها نمی توانند با قاطعیت در این باره سخن بگویند.

این که کنگره رأی به جنگ خواهد داد یا نه، خود فرصتی جدا و مجالی دیگر می طلبد. اما یکی از مهم ترین سوال ها دراین باره این است که چرا به یک باره شرایط تغییر کرد و همه چیز به کنگره آمریکا سپرده شد؟ برای پیدا کردن دلایل اوباما از انداختن توپ به زمین کنگره باید به بازخوردهای این تصمیم نگریست:

۱- پس از اظهارات اوباما یکی از مهم ترین واکنش ها در سرزمین های اشغالی روی داد. هرچند «شیمون پرز» رئیس رژیم صهیونیستی اعلام کرده است که «من به باراک اوباما درباره تصمیم‌گیری در زمینه سوریه اطمینان کامل دارم» اما تحلیل گران مسائل استراتژیک اسرائیل در رسانه های مختلف به بیان نگرانی های
خود از دلایل احتمالی تردید اوباما در حمله به سوریه سخن گفتند و تصریح کردند که اوباما ممکن است این تصمیم را به دلایل خطرات امنیتی که اسرائیل را تهدید می کند اخذ کرده باشد. تا جایی که روزنامه لس آنجلس تایمز نیز دراین باره نوشت که «اسرائیل نگران است که تردید اوباما در حمله به سوریه نتیجه ضعف در مقابل ایران باشد.»

در این باره برخی مقامات رژیم صهیونیستی معتقدند که این تصمیم نشان می دهد که با اوباما نمی توان به برخود نظامی با ایران فکر کرد و این تصور را درحقیقت «توهم» می دانند. اما نکته دیگر این است که با بالاگرفتن تهدید نظامی آمریکا علیه سوریه تهدید متحدان سوریه علیه رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای حامی منافع آمریکا در منطقه هم آغاز شد و رسماً اعلام شد که هرگونه دخالت نظامی در سوریه دامنه نبرد را به سرزمین های اشغالی هم خواهد کشاند. با این توضیح شاید باید به این جملات خبرنگار بی بی سی در سرزمین های اشغالی با دقت بیشتری نگریست: «تدارک جشن و شام مخصوص سال نو مشغله ذهنی بیشتر اسرائیلی هاست، گرچه نگرانی از عواقب درگیری احتمالی باعث شده است که در روزهای گذشته صف‌های دریافت ماسک و تجهیزات شیمیایی در بسیاری از شهرهای اسرائیل نیز طولانی شود... [اما] بسیاری از مردم عادی در اسرائیل فارغ از این بحث‌ها، ‌از به تأخیر افتادن عملیات احتمالی خوشحالند. چرا که حالا می‌دانند در آستانه یا هم زمان با مراسم سال نوی یهودی در همسایگی شمالی آن‌ها جنگی به راه نخواهد افتاد.»

۲- رأی مجلس عوام انگلیس در مخالفت با دخالت این کشور در حمله به سوریه و نیز مخالفت افکار عمومی آمریکا با درگیر شدن این کشور در جنگی دیگر هم از جمله مهم ترین دلایلی است که به نظر می رسد در اقدام اوباما برای انداختن توپ به زمین کنگره موثر بوده است. چرا که در شرایط کنونی که شورای امنیت نتوانسته است اجماعی برای حمله به سوریه ایجاد کند، اوباما از سوی مردم این کشور و نیز سایر مخالفان جنگ تحت فشار بود که خودسرانه دست به این اقدام نزند.

۳- اوباما با سپردن پرونده حمله نظامی به کنگره همه چیز را به این نهاد تصمیم گیری در آمریکا محول کرده است. در حقیقت این کنگره است که باید تصمیم بگیرد در قبال آن چه اوباما می گوید «مدارک مستند از حمله شیمیایی اسد به مردم در دمشق در اختیار دارد» باید به سوریه حمله نظامی شود یا نه؟ اگر موافقت شود همه تبعات این اقدام برعهده کنگره خواهد بود و اگر هم موافقت نشود بازهم این کنگره خواهد بود که باید پاسخ آن هایی که می گویند آمریکا باید جلوی اسد را بگیرد را بدهد. کنگره اگر طرح حمله را تصویب کند و از قبل آن برای رژیم صهیونیستی هر اتفاقی بیفتد، خود باید مقابل صهیونیست
های صاحب قدرت و ثروت پاسخ گو باشد. اتفاقی که با واکنش های احتمالی حزب ا... لبنان و نیز ارتش سوریه در قبال «تل آویو» چندان هم برای کنگره خوشایند نخواهد بود. به خصوص این که بالاخره زمان انتخابات در آمریکا هم فراخواهد رسید و نمایندگان باید حساب از دست دادن حمایت لابی های صهیونیستی را هم بکنند و آن گاه رای دهند.

در این شرایط مصاحبه ها و اظهار نظرهای اعضای کنگره در رسانه های غربی نشان می دهد که حتی آن ها هم نمی توانند با قاطعیت بگویند نتیجه لابی ها برای طرح حمله به سوریه چه خواهد شد. اما بروز چنین شرایطی برای آمریکا چه تبعاتی در پی خواهد داشت؟ براساس آن چه طی ۳ روز گذشته در
فضای رسانه ای می گذرد، می تواند برای این تبعات نکات اجمالی زیر را برشمرد:

۱- بازی ۲ سر برد اوباما با کنگره در حقیقت تبعات چندانی برای خود او در افکار عمومی کنونی آمریکا در بر نخواهد داشت، به جز یک نکته. واقعیت این است که تاکنون دولتمردان آمریکا در قبال وعده هایی که به افکار عمومی جهان داده اند عمل کرده اند و کمتر سابقه داشته -شاید اصلاً سابقه نداشته- که رئیس
جمهور مجهزترین قدرت نظامی جهان از حمله نظامی سخن بگوید و حتی از طریق رسانه های وابسته به این کشور، زمان هم تعیین شود و همه چیز برای چکاندن ماشه فراهم باشد. اما آقای رئیس جمهور به یک باره زیر همه چیز بزند و عقب نشینی کند. این نکته تنها اتفاقی است که در آینده برای آمریکا و اظهارنظرهای نظامی اش گران تمام خواهد شد. به خصوص برای دموکرات ها که اوباما یکی از آن هاست.

۲- تلاش هایی که برای جلوگیری از بروز جنگ جدید در خاورمیانه در کشورهای مختلف آغاز شده بود پس از بروز تردیدها در حمله به سوریه بیشتر شده است. هرچند برخی رسانه ها دیروز تلاش کردند از تصمیم مجلس عوامل انگلیس برای رأی گیری مجدد درباره مشارکت در طرح حمله به سوریه سخن بگویند، اما
دفتر نخست‌وزیر انگلیس در بیانیه‌ای تاکید کرد؛ دولت این کشور هیچ برنامه‌ای برای درخواست مجدد از پارلمان به منظور بررسی دوباره صدور مجوز برای شرکت لندن در حمله علیه سوریه ندارد. همچنین از فرانسه خبر می رسد که مجلس این کشور هم از دولت خواسته تا طرح مشارکت در حمله نظامی به
سوریه را به نمایندگان مردم واگذار کند.

در این میان برخی رسانه ها نیز تلاش می کنند فاصله میان فرانسه با آمریکا را بیشتر کنند تا شاید «اولاند» هم مانند «کامرون» فعلاً از حمایت حمله نظامی کنار بکشد. دیروز خبرگزاری فرانسه خبر داد که آژانس امنیت ملی آمریکا در مجموعه فعالیت های جاسوسی خود از کشورهای مختلف، وزارت خارجه فرانسه و گفت و گوهای انجام شده میان دیپلمات های این کشور اروپایی را نیز زیر نظر دارد و آمریکا به طور هدفمند وزارت امور خارجه فرانسه را هدف عملیات جاسوسی خود قرار داده است. این خبرها می تواند به تدریج افکار عمومی فرانسه را علیه آمریکا تحریک کند و نمایندگان مجلس این کشور را در حالت
مقایسه با نمایندگان مجلس عوام انگلیس قرار دهد.

۳- هرچند ممکن است برای سوریه به لحاظ نظامی چندان تفاوتی نداشته باشد که این حمله امروز اتفاق بیفتد یا فردا، یا ماه دیگر، اما با شکل گرفتن حلقه های مردمی در اطراف اهداف احتمالی موشک های آمریکایی در خاک سوریه، کار برای اوباما و کنگره در مقابل افکار عمومی برای چکاندن ماشه با گذشت زمان سخت تر می شود. به خصوص این که کنگره آمریکا در تعطیلی به سر می برد و تا ۹ سپتامبر یعنی چهار روز دیگر جلسه ای برگزار نخواهد شد. شاید به همین دلیل باشد که «جو لیبرمن»، نماینده کنگره آمریکا گفته است: «اقدام اوباما در زمینه درخواست از کنگره برای صدور مجوز حمله به سوریه یک پیچ تاریخی محسوب می‌شود که تاکنون سابقه نداشته است.»