چه كسانی برای انتخابات بعدی مشغول فعالیت هستند؟

ادامه حواشی انتخاب شهردار تهران و ابقای قالیباف و آینده سیاسی وی، برنامه‌های گروه‌های مختلف برای انتخابات بعدی مجلس و ریاست جمهوری، مسائل سوریه و تغییر در فراکسیون‌های محلس شورای اسلامی مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های امروز است.


چه کسانی برای انتخابات بعدی برنامه دارند؟

اعتماد خبر داده است که اصلاح طلبان با عبور از ايستگاه شهرداري تهران با يك درس بزرگ در انديشه انتخابات مجلس هستند. این روزنامه نوشته: «پايبندي به تشكيلات» مفهومي است كه اين روزها با اتفاقاتي كه در جريان انتخاب شهردار رخ داد محل بحث فعالان سياسي اصلاح طلب شده است. فارغ از اينكه راي الهه راستگو كه با حمايت اصلاح طلبان وارد شوراي شهر تهران شد به كدام نامزد شهرداري تهران بوده است اظهارات روز گذشته او و برخي فعالان سياسي جاي بحث دارد. بلافاصله پس از مشخص شدن عدم پايبندي راستگو به نظر اصلاح طلبان در انتخاب شهردار برخي اعضاي حزب اسلامي كار كه راستگو عضو آن است از اخراج وي سخن گفتند. اما آنچه امروز بايد براي اصلاح طلبان در دستور كار قرار گيرد عبور از اتفاقي است كه رخ داد. انتخابات مجلس شوراي اسلامي پيش رو است و توقف بيش از اين در ايستگاه شهرداري تهران جايز نيست. فرصت انتخاب شهردار اصلاح طلب از دست رفت و با پرداختن بيش از حد به اين موضوع نه آن فرصت احيا مي شود و نه مي توان از فرصت ها و ظرفيت هاي پيش رو استفاده كرد. حال بايد براي انتخاب نمايندگان مجلس ساز وكار دقيق تري چيده شود تا اين تجربه مجال بروز دوباره نيابد.

آنچه سال هاست به عنوان فقدان تحزب و رفتار تشكيلاتي از آن ياد مي شود بايد توسط بزرگان اصلاح طلب درمان شود. اگر امروز جريان اصلاحات از اين اتفاق درس نگيرد در آينده نه چندان دور بايد تبعات آن را در انتخابات مجلس نيز بپذيرد. چنين رفتارهايي در نظام هاي تمام حزبي هم گاهي ديده مي شود و طبيعت سياست بده و بستان هايي است كه امروز به زيان اصلاح طلبان تمام شده است. آسيب شناسي اين مساله از اين جهت اهميت دارد كه همه افراد دخيل در جريان انتخاب ليست بايد به اندازه قدرالسهم خود مسووليت آن را بپذيرند. شوراي مشورتي، جبهه هماهنگي اصلاحات و رهبران اين جريان هر كدام بايد ميزان مسووليت خود قبول را كنند و اگر لازم شد از مردم عذرخواهي كنند از انجام آن ابايي نداشته باشند. حال كه اقبال مردم دوباره فرصت مجال يافته نبايد با رفتارهاي فردي و تك روي هاي بي مورد آن را از دست داد و لازم است براي آينده برنامه هاي دقيق تري تدارك ديد.

ابتکار همچنان مخالفان دیدگاه‌های خود را، تندرو می‌داند و در مطلبی با عنوان «قطار تندروها مسير عوض کرده !» به قلم محمدعلي وکيلي نوشته: انتخاب دکتر حسن روحاني و موج گفتمان اعتدال، ترمز قطار تندروها را کشيد ولي همه مي‌دانستند که اين توقف موقتي و کوتاه مدت است. سالهاست که نان عده اي در تندروي مي‌باشد. آنان آنچنان در اين سالها براي خود اعتبار و منابع انباشته اند که با اين مقدار توقف، تحليل نروند و بي خرج نشوند. خوشبختانه از آنجا که ميانه روي و اعتدال بر خواسته از نهاد آدميان است و آرامش و عقلانيت شرط توسعه و نياز آحاد جامعه مي‌باشد، بنابراين افکار عمومي در مقابل حرکت‌هاي افراطي و تند رويهاي عقل ستيز، حساسيت پيدا کرده است. از اين روي تندروها مسير عوض کرده اند و سعي دارند از تقابل رسمي و علني با گفتمان اعتدال پا عقب کشند و فاز فعاليت سلبي در مقابل دولت را از روي صحنه به پستوهاي برنامه ريزي منتقل نمايند. علائم و قرائن حکايت از آن دارد که سناريوي فعال سازي نهادهاي مدني سنتي از قبيل هيات‌ها و مساجد و برخي پايگاهها به عنوان بستر اصلي فاز فعاليت‌هاي جديد در دستور کار قرار گرفته است. فعال سازي شبکه‌هاي سنتي به منظور تحريک افکار متدينان و نيرو‌هاي جوان و دلسوخته و استفاده از علائق ديني و مذهبي محور برنامه ريزي هاست. به نظر مي‌رسد کانون اصلي برنامه ريزي‌هاي جديد قم مي‌باشد و سلسله نشت‌هاي توجيهي در مشهد مقدس در دستور کار قرار دارد. صنوف مختلفي در اين برنامه ريزي‌ها مورد نظر مي‌باشند استفاده از ظرفيت تريبون‌هاي سنتي يکبار ديگر به کمک گرفته شده است. هدف کوتاه مدت برنامه ريزي اتاق‌هاي فکر تندروها بازيابي قدرت تحليل رفته و انسجام بخشي به نيروها و هواداران و به فراموشي سپردن آثار شکست انتخابات اخير مي‌باشد. هدف ميان مدت آنان تسخير مجلس دهم است. در نگاه برنامه ريزان جريان تندرو، مجلس نهم اگر چه با اکثريت اصولگراست ولي در مقياس تندروها مجلس ميانه روها مي‌باشد. بر اين اساس مجلس دهم به عنوان کانوني ترين جايگاه براي فشار و تقابل با دولت تدبير و اميد هدف ميان مدت بحساب مي‌آيد. شناسايي نيروها با ظرفيت رأي آوري در شهرستانها در دستور کار آنان است. و اما همه اين فعل و انفعال به هدف ناکام گذاشتن دولت کنوني و از کار انداختن آن و چهار ساله کردن دولت روحاني مي‌باشد. طبيعي است در اين مسير اختلافات اردوگاه اصولگرايي کم رنگ خواهد شد و نگاه تسامحي در آن رواج مي‌يابد. حمايت رسانه‌هايي چون کيهان برغم اختلافات گذشته از انتخاب مجدد محمد باقر قاليباف به عنوان شهردار تهران در همين مسير ارزيابي مي‌شود. به هر روي آرامش کنوني در فضاي عمومي موقتي است و توپخانه‌هاي تندروها در حال تدارک و روغن کاري و مهمات گذاري و هدف گذاري مي‌باشند. پيش بيني بمباران افکار عمومي با سوژه سازيها و بهانه جوئي‌هاي مرسوم ظرف سه ماه آينده و پس از پايان بحران سوريه قابل پيش بيني است. آنچه براي دولت تدبير و اميد مهم است اينکه با هوشمندي در کمند کين افراطيون گرفتار نيايد و به حاشيه‌ها تن در ندهد و بر مسير اعتدال و عقلانيت پاي بفشارد و خدمت بي منت و صادقانه به مردم را همچنان در سر لوحه خود داشته باشد. بي شک رفتار عقلاني و صداقت با مردم باطل السحر افراطيون خواهد بود.


رهروان از اکثریت می‌افتد؟

بهار چالش یارکشی در مجلس همزمان با تشکیل فراکسیون اعتدال را مورد توجه قرار داده و سخنان کاظم جلالی را مورد توجه قرار داده که: از «رهروان» بروید، اکثریت نخواهیم بود. بهار نوشته است: مجلس تا هفتم مهر جلسه علنی نخواهد داشت، با این حال در سایه این تعطیلی‌ها، رسمی شدن فراکسیون اعتدال با هدف تحکیم رابطه دوطرفه مجلس با دولت، تقویت تعامل بهارستان و پاستور و ارتقای اعتدال در تصمیمات مجلس همچنان پیگیری می‌شود و با توجه به جدی‌تر شدن موضوع رسمیت این فراکسیون در چند روز گذشته، شکل مخالفت‌ها با تشکیل فراکسیون اعتدال رنگ و بوی جدی‌تر و متفاوت‌تری در مقایسه با گذشته به خود گرفته است و به‌نظر می‌رسد «اعتدال‌طلبان» مجلس راه چندان سختی تا رسیدن به مقصد خود ندارند.

طرح این فراکسیون در پی اختلاف‌های درونی فراکسیون اکثریت مجلس در جلسات بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی شکل جدی به خود گرفت و به گفته بعضی از نمایندگان این اختلافات بسترساز تشکیل فراکسیون اعتدال بود. با این حال همچنان اعضای شورای مرکزی فراکسیون اعتدال منکر این اختلاف می‌شوند و بر این نظر هستند که فراکسیون اختیار را به اعضا واگذار کرده تا به هرکسی می‌خواهند رای بدهند؛ ادعایی که با شاخصه‌های اصلی یک فراکسیون فاصله دارد. روز گذشته کاظم جلالی، رییس فراکسیون رهروان ولایت و رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در مصاحبه‌ای ضمن تاکید بر مخالفتش با تشکیل فراکسیون اعتدال صراحتا اعلام کرده است: «در صحبتی که با آقای دکتر روحانی داشتم وی گفته بود که ما با تشکیل فراکسیونی به نام فراکسیون دولت موافق نیستیم و دو فراکسیونی که وجود دارند، کار خود را انجام می‌دهند.»

این نقل‌قول به روشنی بیان‌ می‌کند که اعضای فراکسیون رهروان مخالفت‌های خود در مقابله با تشکیل فراکسیون اعتدال را کارآمد ندانسته‌اند و شکل مخالفت‌های خود را می‌خواهند تغییر بدهند؛ تغییری که اگر نتیجه‌بخش نباشد، هزینه سنگینی را برای فراکسیون رهروان خواهد داشت و به قول معروف امتیاز «حرف آخر» را از آنان می‌گیرد.

او همچنین در ادامه سخنان خود مطرح کرده است: «ما اعضای فراکسیون که در کنار هم هستیم، با یکدیگر برادریم و همه اعضا نیز می‌دانند که ما اگر در کنار هم بایستیم، دارای وزنی تاثیرگذار هستیم و اگر قرار باشد جدا باشیم، به چند فراکسیون اقلیت تبدیل می‌شویم، بدون فراکسیون اکثریت در داخل مجلس. ضمن این‌که داشتن یک فراکسیون اکثریت در داخل مجلس کار مجلس را راحت‌تر و روان‌تر می‌کند.» این سخنان جلالی به وضوح مشخص می‌کند که فراکسیون اعتدال به مراحل جدی خود نزدیک شده و همین چند روز فرصت نهایی مخالفان فراکسیون اعتدال خواهد بود؛ فراکسیونی که علاوه بر تحلیل قدرت فراکسیون رهروان باعث می‌شود مجلس از ماهیت دوقطبی خود خارج شود و توازن قدرت در مجلس را برهم بزند.

دوقطبی بودن مجلس در جلسات بررسی رای اعتماد به نوعی توام با لجاجت شده بود و بعضا در گوشه و کنار صحن به راحتی مشخص می‌شد که بعضی از نمایندگان در جواب و موضع‌گیری از یک نماینده دیگر به جایگاه نطق می‌رود و به اسم مخالفت با یک وزیر به مخالفت با یک جریان یا یک عده از نمایندگان نطق می‌کند، بنابراین خروج مجلس از دوقطبی بودن می‌تواند کلید یکی از درهای بسته راه اعتدال در مجلس و تقویت تعامل بهارستان با پاستور باشد.

حال چه عده‌ای دوست داشته باشند و چه دوست نداشته باشند فراکسیون اعتدال در تلاش است در جلسات رای اعتماد وزرای باقیمانده دولت یازدهم حضور داشته باشد، بلکه بتواند از تندروی‌ بعضی از نمایندگان بکاهد و توازن قدرت مجلس را معتدل و متناسب کند. به گفته بعضی از نمایندگان مجلس، همچنان قدرت‌هایی در مجلس حضور دارند که مانع تشکیل رسمی این فراکسیون هستند، با این وجود فراکسیون در جلسات غیررسمی که داشته سیاست‌های کلی خود را برای تشکیل فراکسیون تعریف کرده و به دنبال فعالیت رسمی خود است.

تعداد اعضای فراکسیون اعتدال بنا به امضاهایی که تاکنون جمع شده است چیزی بین 80 تا 100 نفر پیش‌بینی می‌شود و در صورتی که افراد امضا‌کننده به عهد خود در پیوستن به فراکسیون اعتدال وفادار باشند، فراکسیون رهروان ولایت که تا پیش از این به عنوان فراکسیون اکثریت مجلس مطرح بود، از اکثریت خارج خواهد شد و قدرت اولیه خود را از دست می‌دهد؛ نکته‌ای که کاظم جلالی رییس فراکسیون رهروان و دیگر اعضای شورای مرکزی این فراکسیون به آن توجه داشته‌اند و در اظهارنظرهای متعدد خود به مخالفت با تشکیل فراکسیون اعتدال پرداختند ولی درنهایت با جدی‌تر شدن این موضوع تصمیم به عقب‌نشینی مشروط بر عدم خروج اعضای این فراکسیون گرفتند.

پیام‌هایی با آمریکا ردو بدل شده است

قانون سخنان وزیر خارجه در مورد سوریه را مورد توجه قرار داده و نوشته: ظریف در پاسخ به سوالی درباره احتمال مذاکره ایران و آمریکا در رابطه با سوریه اظهار داشت: فعلا چنین قصدی نیست، پیام‌هایی در رابطه با سوریه رد و بدل شده که اگر نیاز باشد به همین شکل عمل می‌شود. وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی در رابطه با ابراز تمایل ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلیس برای گفت و گو با وی و احتمال از سرگیری روابط دو کشور تصریح کرد: اظهار تمایلی از سوی وزیر امور خارجه انگلیس برای ملاقات هم به صورت غیرعلنی و هم علنی مطرح شده و ما مشکلی با این دیدار نداریم و اگر اراده سیاسی ببینیم که روابط با احترام متقابل دنبال خواهد شد و اگر ببینیم آنها آمادگی دارند نوع دیگری از روابط را داشته باشند در چارچوب مقررات جمهوری اسلامی‌ایران اقدام خواهد شد.

اعتماد مساله سوریه را از زوایه انرژی مورد توجه قرار داده و در مطلبی با عنوان « نگاه انرژيك به بحران سوريه» نوشته است: برخي كارشناسان در تحليل عوامل و اهداف امريكا از جنگ جديد در خاورميانه بار ديگر مولفه انرژي را مطرح مي كنند. هر چند برخي افزايش موقت قيمت نفت را به عنوان عامل بازدارنده جنگ مطرح مي كنند اما برخي اتفاقا اين شرايط را مطلوب امريكا و متحدان عربش ارزيابي مي كنند. جالب توجه است كه مي توان به نقش انرژي در رويكرد نظامي امريكا در منطقه، عميق تر و تاريخي تر نگاه كرد كه در آن سوريه هم نقش مهمي دارد. بشار اسد رييس جمهور سوريه در سال 2009 استراتژي 4 دريا را مطرح كرد، هدف اين استراتژي ايجاد يك شبكه بزرگ انرژي از طريق اتصال 4 درياي مديترانه، سياه، خزر و خليج فارس، بود. اين ايده زير مجموعه استراتژي نگاه به شرق بود كه از سوي برخي از كشورها همچون چين، روسيه، ايران و سوريه دنبال مي شد و بخش عمده بازارهاي نفت و گاز و مواد خام در حوزه توليد انرژي درياي خزر را نيز پوشش مي داد. حتي اين طرح شامل منطقه حايل مابين ايران و روسيه (يعني آسياي مركزي) هم بود كه با بالارفتن تنش در خاورميانه به عنوان يك جايگزين نگاه مي شود و چين نيز در آن منافع اقتصادي گسترده يي دارد. اين منطقه در استراتژي اسد منظور شده بود و مي توانست تاثيري عميق بر امريكا و اروپا و ديگر همپيمانانش بگذارد. ايده اسد بر روابط بين سوريه و تركيه تاثير فراواني گذاشت زيرا در مركز اين استراتژي رابطه اقتصادي با تركيه و كشورهاي صاحب گاز و نفت براي بسط شبكه خط لوله خود بود. به همين جهت آنكارا و دمشق برنامه يي براي اتصال خط لوله خود به خط لوله گازي عرب كه از مصر شروع و از اردن، سوريه و لبنان و تركيه مي گذشت داشتند. استراتژي بزرگ سوريه حتي به خط لوله ناباكو كه نفت خزر را به تركيه و سپس اروپا مي رساند چشم داشت. ايران نيز كامل كننده پروژه بود و درياي خزر را به خليج فارس متصل مي كرد در نتيجه روابط آينده ايران و سوريه نقش مهمي در اهميت منطقه بازي مي كرد. بشار اسد در سال 2009 اعلام كرد يك بار ديگر فضاي اقتصادي بين سوريه، تركيه، عراق و ايران ايجاد شده است ما بايد مديترانه، درياي خزر، سياه و خليج فارس را به يكديگر متصل كنيم. ما مي توانيم اين 4 دريا را به يكديگر برسانيم، ما تقاطع اجباري همه دنيا براي سرمايه گذاري و حمل و نقل هستيم. اما چنين طرحي قطعا نمي توانست مطلوب امريكا و به ويژه اسراييل باشد. هر چند اسراييل همواره تلاش مي كند منبع تامين انرژي خود در روسيه و قفقاز جنوبي يعني آذربايجان را از دست ندهد.

قاليباف به ديدار خاتمي رفت

اعتماد خبر داده است که شهردار تهران ديروز به ديدار سيد محمد خاتمي رفته است. این روزنامه نوشته: اين ديدار يك روز پس از ابقاي محمدباقر قاليباف در شهرداري تهران براي بار سوم صورت گرفت. با وجودي كه مسوولان شهرداري از وقوع اين ديدار، ابراز بي اطلاع كردند، محمد كريم ايازي، سخنگوي شهرداري تهران به «اعتماد» گفت: «با شناختي كه از آقاي قاليباف داريم، بعيد نيست او به ديدار اشخاص مختلف برود و با آنها گفت وگو كند.» قاليباف روز يكشنبه نيز در صحن علني شورا از محسن هاشمي رقيب خود به نيكي ياد كرد و گفت: «از وجود آقاي هاشمي در مديريت شهري تهران استفاده خواهد شد.»اينچنين كه مشخص است شهردار تهران با وجود داشتن اكثريت قاطع آراي شوراي چهارم، به ارزش تعامل با اصلاح طلبان به خوبي پي برده و ديدار ديروز او با خاتمي در همين راستا ارزيابي مي شود. ديروز همچنين محمد سالاري، نايب رييس فراكسيون اصلاح طلبان شورا نيز به «اعتماد» اظهار كرد دوران رقابت تمام شده و با انتخاب شهردار جديد، دوران رفاقت آغاز شده است. قاليباف همچنين گفته بود بنده آمادگي همكاري خود را با اعضاي 31 نفره شوراي شهر اعلام مي كنم و به دور از هرگونه نگاه سياسي آماده همكاري با يكديگر هستيم. شهرداري تهران نيز آمادگي هر نوع همكاري را با دولت جناب آقاي روحاني دارد.»

شرق هم رابطه قالیباف با انتخابات سال 96 را مورد توجه قرار داده و نوشته: اگرچه این توپ از امروز تا چهارسال دیگر گردش‌های فراوانی در هوا خواهد داشت ولی برای اصولگرایان تا این جای کار، شهرداری و قالیباف روزنه‌های امید برای خیز 96 هستند. احمد مسجدجامعی رییس جدید شورای شهر با هوشمندی به ضرورت تخصصی‌کردن کارهای شهردار و پرهیز از سیاسی‌کاری تاکید کرد و گفت: «در نخستین قدم، می‌خواهیم کسی را برای سمت شهردار انتخاب کنیم که دلش نخواهد رییس‌جمهور شود» ولی تحولات بعدی و رفتار ناصواب دو عضو حاضر در فراکسیون اصلاح‌طلبان در انتخاب شهردار نشان داد هنوز این منصب همچنان به‌شدت سیاسی است. شاید بهترین گزینه برای تحقق ایده‌ای که رییس شورای شهر مطرح کرد اعمال نظارت جدی شورای شهر در دوره جدید بر دخل و خرج شهرداری است تا اینکه این پست و منصب حتی‌الامکان از اغراض سیاسی مصون نگه داشته شود و مالیات‌ها و شهر فروشی سکویی برای تحقق آمال و آرزوهای سیاسی نشود.