به گزارش نما، «با زبان تکریم با ایران سخن بگویید نه تحریم.» شاید آن روز که حسن روحانیِ تازه رییس جمهور شده با همان صدای رسا و گیرایش این جمله در مجلس خطاب به سران کشورهای دنیا اعلام کرد تا مُهر باطلی بر تصورات آنها درخصوص مشی مماشات گرایانه اش با غرب بزند، کمتر کسی گمان می‌برد یک ماه بعد قدرت‌های جهان در مسیر همان سخن، یکی پس از دیگری در صف ملاقات با شیخ دیپلمات روزهای دور ایران بایستند و تحریم‌ها به بین آسمان و زمین معلق بمانند.
و نیویورک؛ حال همان جایی است که قدرت‌های جهانی یکی پس از دیگری منتظر ورود شیخ الرییس هستند تا گام‌های که او از آن به «تعامل سازنده» نام می‌برد را بردارد.
روی کار آمدن حسن روحانی با موجی از شادی و شور در بین مردم ایران روبرو شد، شادی که در پس آن بیش از همه تغییر در سیاست های خارجی دولت و برداشته شدن تحریم ها برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم را از رییس جمهوری دیپلمات انتظار می برد. روحانی که خود زمانی دور در قامت دبیر شورای عالی امنیت ملی و سکاندار پرونده هسته ای رودروی بسیاری از مردان قدرتمند جهان نشسته بود نه پیش از انتخابات که بعداز آن نیز بنای تعاملات بین المللی دولتش را بر حل پرونده هسته ای و رفع تحریم ها از کانال مذاکره با همان قدرت های جهانی نهاد.
قدرت هایی که خود گام نخستین را با فرستادن پیام های تبریک و فرستادگان خود به مراسم تحلیف روحانی برداشته بودند. و حال شیخ هسته ای و مردان دیپلماتش در آزمونی سخت در برابر ملت و دنیا.
نیویورک؛ منتظر روحانی!
روحانی در اولین روز پاییز 92 راهی نیویورک خواهد شد تا اولین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل را انجام دهد. سفری که شاید حواشی آن بیش از متنش اهمیت داشته باشد و دیدارهای روحانی در حاشیه این اجلاس بی تردید در آغاز مناسبات ایران با دیگر کشورها در دوره جدید از ریاست جمهوری تاثیر بسیاری خواهد داشت.
پس از آنکه درخواست وزیر امور خارجه انگلیس برای دیدار با رئیس جمهور ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل تایید شد خبر رسید که کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز خواهان چنین دیداری است. او در حاشیه جلسه اخیر گروه 20 تاکید کرده است که «این دیدار به دلیل ابعاد سیاسی مهمش به‌ویژه درخصوص روابط آتی میان اتحادیه اروپا و ایران از یک سو و ایران و منطقه خلیج فارس از سوی دیگر، از اهمیت زیادی برخوردار است. اتحادیه اروپا آماده شنیدن پیشنهادات طرف ایرانی است. همچنین گروه 1+5 پیشنهادات جدیدی برای تهران دارد.»
در این میان آمریکا همچنان یکی به نعل و یکی به میخ می زند و بی میل نیست که بعد از سال ها بنای مذاکره رسمی با مقامات ایران را با شیخ دیپلمات آغاز کند. رئیس‌جمهوری آمریکا هر چند هنوز هم می‌گوید تهران باید جدیت خود را در مورد اینکه به دنبال استفاده نظامی از انرژی هسته‌ای نیست، نشان می‌دهد اما همزمان ابراز امیدواری می‌کند که ایران از فرصت پیش آمده استفاده کند؛ فرصتی که آن را بختی برای دیپلماسی می‌نامد«نشانه‌هایی وجود دارد که روحانی کسی است که می‌خواهد باب گفت‌وگو با غرب و ایالات متحده را باز کند؛ به شکلی که پیش‌تر ما شاهدش نبوده‌ایم.» باراک اوباما می‌گوید: «ما باید این را بیازماییم.» خبرگزاری رویترز، تازه‌ترین گفته‌های اوباما در مورد ایران را نشانه‌هایی نامیده که رئیس‌جمهوری آمریکا به دنبال گذشتن از موضوع سوریه و جست‌وجوی راهی دیپلماتیک در برابر تهران است.
حسن روحانی نیز در یکی از تازه‌ترین سخنان خود در مورد مذاکرات اتمی روز جمعه، ۲۲شهریورماه، در سیزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، در قرقیزستان گفت: «با عزم سیاسی و احترام متقابل و تامین منافع مشترک و از طریق تحقق عینی حقوق ایران می‌توان صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کرد.» البته رئیس‌جمهوری آمریکا چند روز پیش درمورد تبادل نامه با تهران سخن گفته بود اما بدون اینکه جزئیات بیشتری بگوید، تاکید کرد ایران بالقوه می‌تواند در برقراری ثبات در سوریه نقش داشته باشد. پس از آن، وزارت امور خارجه ایران هم این نامه‌نگاری را تایید کرد. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که نامه آقای اوباما، مربوط به تبریک انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور بوده و حسن روحانی هم در پاسخ «ضمن تشکر، نکاتی را در حوزه‌های مختلف موردنظر» مطرح کرده است.
دیپلماسی رسانه ای؛ آغاز تحرکات دیپلماتیک روحانی در ینگه دنیا!
شیخ خندان اما همچون گذشته مردی سیاس و کارکشته در عرصه سیاست است شاید از همین روست که به نیویورک نرفته از یک سو در مصاحبه با رسانه ای آمریکایی به تشریح مواضع ایران می پردازد و در سویی دیگر در اقدامی خاص تر مقاله ای را در روزنامه واشنگتن پست آمریکا منتشر می کند که در هر دو «تعامل سازنده» را محور سخنان خود با غرب قرار می دهد تا اینگونه گام های اعتماد ساز را یکی پس از دیگری با هوشمندی بردارد.
رییس‌جمهور ایران در مقاله خود تصریح کرده بود: «من در حالی که عازم نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل می‌شوم، از همتایان خود می‌خواهم از فرصت پیش آمده به وسیله انتخابات اخیر ایران استفاده کنند.» او در قسمتی از مقاله خود با اشاره به اینکه تاکنون دولتمردان جهان، به جای آنچه که می‌خواهند، بر سر آنچه که نمی‌خواهند گفت‌وگو کرده و وقت را هدر داده‌اند، نوشته بود:«برای گذر کردن از بن‌بست‌ها چه درباره سوریه یا برنامه هسته‌ای کشور من یا روابط کشور من با امریکا، باید هدف‌گیری بالاتری داشته باشیم ... برای انجام این کار، همه ما نیازمند داشتن این شهامت هستیم که آنچه می‌خواهیم را به روشنی و صادقانه بیان کنیم و آن را با اراده سیاسی برای انجام اقدامات لازم حمایت کنیم. این عصاره رویکرد من به تعامل سازنده است.»
اما این تنها حضور رسانه ای رییس دولت پیش از عزیمت به ینگه دنیا نبود، چه آنکه او اولین مصاحبه خارجی خود را نیز اواخر هفته گذشته با شبکه ان بی سی آمریکا انجام داد و سخنان روحانی درباره بحران سوریه، مساله هسته‌ای ایران و البته درباره نامه‌نگاری‌های دوطرفه با اوباما، بازتاب وسیعی یافت. او در این گفت‌وگوی تلویزیونی، درباره پرونده هسته‌ای ایران گفت که از اختیار تام برای حل این پرونده برخوردار است.
او زمانیکه با سوال ان کاری درباره نامه اوباما روبرو شد، لحن نامه رییس جمهوری آمریکا را مثبت و سازنده دانست و درباره دیدار احتمالی با باراک اوباما در نیویورک نیز اظهار داشت:«دیدار با اوباما در دستور کار سفر من نیست اما هرچیزی در دنیای سیاست امکان‌پذیر است البته بسته به شرایطی که به وجود می‌آید.»
سخنان روحانی واکنش سریع مقامات آمریکایی را به دنبال داشت. «جان کری» وزیر خارجه آمریکا از اظهارات روحانی مبنی بر اینکه کشورش تمایلی برای ساخت تسلیحات اتمی ندارد، استقبال کرد و آن را بسیار مثبت ارزیابی کرد. اما در عین حال گفت که هر موضوعی را باید مورد آزمایش قرار داد «من فکر می‌کنم که اظهارات روحانی بسیار مثبت بود. اما همه‌چیز نیازمند آزمودن است. ما خواهیم دید که به کجا خواهیم رفت. من فکر می‌کنم در زمانی درست کاخ‌سفید و وزارت خارجه روشن کنند که چه باید بکنیم.»
جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید هم روز پنجشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره دیدار روسای جمهور امریکا و ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «اگر ایران در سیگنال‌هایی که درباره موضوع هسته‌ای داده، جدی باشد احتمال دارد باراک اوباما، رییس‌جمهور امریکا با حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران هفته آینده در نیویورک دیدار کند.» «کارنی» اضافه کرد: «اوباما تمایل به برگزاری مذاکرات دوجانبه با ایرانیان دارد به شرط اینکه ایرانیان درباره پاسخ به جامعه بین‌المللی جدی باشند و برنامه نظامی هسته‌ای خود را کنار بگذارند.»
در همین راستا وال‌استریت‌ژورنال به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی از این خبر می‌دهد که هنگام سخنرانی رییس‌جمهوری ایران احتمالا مقامات دولت آمریکایی صحن سازمان‌ملل را ترک نخواهند کرد.
رویترز هم در گمانه‌زنی‌هایی درباره دیدار اوباما و روحانی نوشته که «اوباما دست خود را به سمت روحانی جلو می‌برد و به‌هنگام دست دادن دو طرف تحت‌اللفظی و سمبلیک با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند.» در ادامه این گمانه‌زنی‌ها که سطح مذاکره بین دو طرف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، یک مقام آمریکایی از احتمال دیدار آمریکا و ایران در سطوح پایین، سخن می‌گوید و اضافه می‌کند: «معمولا اینگونه دیدارها به این شکل آغاز می‌شود. آمریکا برای دیدار در سطح پایین کاندیداهایی دارد که می‌توان به «وندی شرمن» که در حال حاضر نماینده آمریکا در مذاکرات 1+5 با ایران است و «بیل برنز» مذاکره‌کننده پیشین با ایران و کارشناس خاورمیانه، اشاره کرد.»
فرانسوا اولاند، رییس‌جمهور فرانسه هم روز پنجشنبه گفت: «با حسن روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دیدار می‌کنم.» این دیدار پس از سال 2005 نخستین دیدار روسای‌جمهور دو کشور است. خبرگزاری روسی «نووستی» نوشته انتظار می‌رود برنامه هسته‌ای ایران موضوع کلیدی در دیدار روسای‌جمهور دو کشور باشد. همچنین احتمال این می‌رود که روحانی در جریان این سفر با بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان‌ملل متحد دیدار کند. به این ترتیب، حضور پررنگ و تاثیرگذار روحانی در رسانه‌های غربی، و بازتاب وسیع و رویکرد مثبت غرب نسبت به مواضع او، همه‌چیز را برای تاثیرگذارترین حضور رییس‌جمهور ایران در اجلاس سالانه سازمان ملل مهیا کرده است.
حضوری که با فردا با سفر روحانی به نیویورک آغاز می‌شود، و سخنرانی که شاید آغازی اوج گونه بر سیاست خارجی ایران در آغاز دولتی جدید باشد.
لبخند دیپلماتیك قدرت‌های جهان در انتظار شیخ الرییس؛ روحانی/ چراغ‌های رابطه ایران - آمریكا در نیویورك روشن می‌شود؟
چراغ ها یكی پس از دیگری به سوی شیخ الرییس روشن می شود، روحانی آنقدر سیاس و هوشمندانه قدم برداشته است به ینگه دنیا نرفته درخواست ها یكی پس از دیگری برای ملاقات با او مطرح می شود.
۱۳۹۲/۶/۳۱
