تماس اوباما و روحانی

گروه ترجمه- روزنامه نیویورک‌تایمز 28 سپتامبر 2013 (6مهر) در مقاله‌ای به گفت‌وگوی تلفنی روز جمعه رئیس‌جمهور کشورمان و باراک اوباما پرداخت و نوشت: رابطه پرشکاف و پرخصومت آمریکا و ایران روز جمعه با گفت‌وگوی تلفنی اوباما و روحانی با نقطه عطفی شگفت‌انگیز مواجه شد. برای نخستین بار پس از بحران گروگان‌گیری سفارت آمریکا در بیش از سه ده گذشته، رهبران دو کشور با یکدیگر گفت‌وگو کردند. این گفت‌وگوی تلفنی در آستانه بازگشت روحانی و حرکت وی به سوی فرودگاه انجام شد. دو طرف توافق کردند که گفت‌وگوها با هدف پایان مناقشه هسته‌ای ایران ادامه پیدا کند و سپس در مورد چشم‌انداز مصالحه‌ای که خاورمیانه[غرب آسیا و شمال آفریقا] را تغییر خواهد داد، اظهار خوش‌‌بینی کردند. آقای اوباما با اشاره به برنامه هسته‌ای ایران به خبرنگاران در کاخ سفید پس از گفت‌وگوی پانزده دقیقه‌ای گفت که «این موضوع به تسهیل روابطی بهتر میان ایران و جامعه بین‌الملل و دیگران در منطقه نیز کمک خواهد کرد.»

در ادامه مقاله آمده است: در توئیتر آقای روحانی آمده است که «در مورد موضوع هسته‌ای، با اراده سیاسی راهی برای حل‌وفصل سریع مسئله وجود دارد.» همچنین در صفحه توئیتر آقای روحانی آمده بود که روحانی به اوباما گفته است «به آنچه از آمریکا و سایر قدرت‌های مهم در هفته‌ها و ماه‌های آتی خواهیم دید، امیدواریم.» البته رؤسای‌‌جمهور دموکرات‌ و یا جمهوری‌خواه آمریکا طی این سال‌ها در سطوح مقامات سطح پایین یا از طریق نامه در مواقعی با ایران ارتباط داشته‌اند. این تماس تلفنی پس از آن صورت گرفت که آقای اوباما اظهار امیدواری کرده بود که با آقای روحانی در ضیافت ناهار سازمان ملل دیداری سطحی و احوال‌پرسی داشته باشد، ولی آقای روحانی خود را در چنین وضعیتی قرار نداد. اما دیدار جان کری، وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، سازنده توصیف شد. محور اصلی گفت‌وگوی اوباما و روحانی، بر مناقشه هسته‌ای متمرکز بود و آقای اوباما بار دیگر بر حق مورد احترام ایران در توسعه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای تأکید کرد و در عین حال، از ایجاد شرایط برای جلوگیری از ساخت تسلیحات هسته‌ای سخن گفت.

در پایان مقاله آمده است: جوزف کرینسیون، رئیس‌ صندوق پلوشرز (گروه بررسی‌های کنترل تسلیحات) که در ضیافت شام با آقای روحانی در نیویورک حضور داشت، گفت: «این گفت‌و‌گوی تلفنی تنها تاریخی نبود، این اتفاق به تغییر مسیر روابط ایران و آمریکا کمکی بنیادین کرد. در مقایسه با اوایل این هفته، ما در مسیری بسیار متفاوت قرار داریم.» اما دیگران با این استدلال که ایران تنها به دلیل تأثیرگذاری منفی و شدید تحریم‌ها به گام گذاشتن در این مسیر متمایل شده، ابراز تردید کردند. آقای اوباما در این گفت‌وگوی تلفنی به آقای روحانی گفته است که تنها «اقدامات معنادار، شفاف و قابل اثبات می‌‌تواند به لغو تحریم‌ها منجر شود... مسیر رسیدن به توافق واقعی، دشوار خواهد بود و در این مقطع، دو طرف نگرانی‌های مهمی داریم که باید برطرف شوند... اما معتقدم مسئولیت دنباله‌روی از دیپلماسی را بر دوش داریم و فرصتی منحصربه‌فرد برای پیشرفت با کمک رئیس‌جمهور جدید ایران در اختیار داریم.»

 تحلیل‌: تماس تلفنی اوباما با روحانی نشان داد اوباما در نظر داشت از سفر روحانی به نیویورک حداکثر بهره‌برداری را داشته باشد. برای همین با آگاهی از حساسیت مخالفان آمریکایی گفت‌وگو با ایران با دکتر روحانی تماس تلفنی گرفت. صرف یک تماس تلفنی نمی‌تواند کارساز باشد، عمل اوباما به همان چیزهایی که از روحانی درخواست کرده است می‌تواند به اوباما کمک کند تا تدریجاً نظر ایران را به تمایل استکبار برای انعطاف‌ و بازنگری در رفتارش، تغییر دهد.