به گزارش نما، «آنچه ما نياز داريم مجموعهاي از پيشنهادات از جانب ايران است.» جان كري وزير خارجه آمريكا اين جمله را در حالي به كار برد كه پيش از آن محمدجواد ظريف وزيرخارجه كشورمان گفته بود بسته پيشنهادي قبلي كشورهاي 1+5 به تاريخ پيوسته است. پس از اين اظهارنظر ظريف، برخي از وزراي كشورهاي 1+5 در اظهاراتي خواستار بسته پيشنهادي جديد ايران براي به سرانجام رسيدن مذاكرات شدند. اين اتفاق در حالي ميافتد كه پيش از اين كشورهاي غربي تمايل داشتند، ايران پيشنهادات آنها را دريافت و آن را عملي كند. گرچه برخي منابع خبري اعلام كردهاند كشورهاي 1+5 بهدنبال ارائه بسته پيشنهادي جديدي هستند تا با دست پر در مذاكرات ژنو روبهروي كشورمان بنشينند.
غرب بهدنبال بستهاي جديد
پس از اظهارنظر وزير خارجه كشورمان درباره بستههاي پيشنهادي گذشته غرب براي حل مذاكرات هستهاي ايران، روزنامه الحيات چاپ لندن به نقل از منابع ديپلماتيك نوشته است: 1+5 بهدنبال بستهاي (پيشنهادي) است تا آن را در دور بعدي مذاكرات در ژنو كه اواسط ماه جاري برگزار ميشود، مطرح كند. به نوشته الحيات، اين منابع ديپلماتيك بيان كردند، تماسهايي كه هيات ايراني در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورك داشته است، بر چارچوب كلي مسائل موجود ميان ايران و جامعه جهاني متمركز و قرار شد كه طي نشست ژنو جزئيات اين مسائل براساس اصول و قواعد جديدي كه متفاوت با ديدارهاي طرفين در سالهاي گذشته بود، مورد بررسي قرار گيرد.
موارد بسته پيشنهادي جديد
روزنامه الحيات كه منبع اطلاعاتي خود را منابع ديپلماتيك قرار داده است در ذكر جزئيات بسته پيشنهادي آورده است، اين بسته شامل موافقت ايران با توقف غنيسازي 20 درصدي، بستن تاسيسات هستهاي فردو و تحويل ذخاير اورانيوم آن به يك كشور بزرگ هستهاي، در مقابل تجهيز آن به ميلههاي سوخت غنيشده 20 درصدي به منظور راهاندازي راكتور تحقيقات پزشكي تهران و امضاي پروتكل الحاقي مربوط به معاهده منع تكثير سلاح هستهاي از سوي تهران است. به نوشته الحيات در مقابل 1+5 متعهد ميشود كه حق ايران را در غنيسازي كه بيش از پنج درصد نباشد، آن هم تحت نظارت بينالمللي، به رسميت بشناسد و جهت لغو تحريمهاي اقتصادي بر اساس طرح گام به گام عمل كند تا به مرحله بازگرداندن پرونده هستهاي ايران از شوراي امنيت به آژانس بينالمللي انرژي اتمي برسد.
ايران پيشنهاد بدهد
در حاليكه منابع ديپلماتيك موارد بسته پيشنهادي را نيز ذكر كردهاند،جان كري وزير امورخارجه آمريكا از ايران خواست پيشنهادات هستهاي جديدي را مطرح كند. كري همچنين موضع تهران را مبني بر اينكه مسئوليت رفع اين بنبست بر عهده قدرتهاي خارجي است، رد كرده است.
توپ در زمين ايران؟
گرچه محمدجواد ظريف گفته بود با تغيير دولت در ايران پيشنهاد قبلي گروه 1+5 در نشستهاي قزاقستان و پيش از انتخاب حسن روحاني به عنوان رئيسجمهور ايران ديگر قابل قبول نيست، اما جان كري، وزير امور خارجه آمريكا در عين استقبال از تحولات اخير از جمله مكالمه تلفني روحاني با باراك اوباما همتاي آمريكايياش، گفته است كه«توپ همچنان در زمين ايران است.» كري گفته است: «گروه 1+5 در آلماتي پيشنهادي را روي ميز گذاشت و من فكر نميكنم ايران هنوز به اين پيشنهاد پاسخ كامل داده است. بنابراين فكر ميكنم ما منتظر تفاوت كامل ايران در رويكردش هستيم.» كري همچنين گفته است: «آنچه ما نياز داريم مجموعهاي از پيشنهادات از جانب ايران است كه كاملا نشان دهند آنها چگونه ميخواهند به جهان نشان دهند كه برنامهشان صلحآميز است.» كري با بيان اينكه آمريكا از تحولات صورت گرفته دلگرم شده تاكيد كرده اوباما معتقد است كه «كلمات نيستند كه تفاوتي را ايجاد ميكنند. اعمال هستند كه باعث ايجاد تفاوتها ميشوند.» وزير امور خارجه آمريكا گفته است: «صريحا نشان دادهايم كه اگر چنين اتفاقي بيفتد ما و متحدانمان براي حركت با سرعت مناسب جهت جبران اقدامات ايران كاملا آماده هستيم. بنابراين هنوز منتظريم ببينيم چه اتفاقي ميافتد.»
پيشنهادهاي آلماتي
جان كري در حالي از پاسخ ندادن كشورمان به پيشنهادهاي قزاقستان صحبت كرده است كه در آلماتي بر مواردي چون توقف غنيسازي اورانيوم در سطح 20 درصدي كه براي راكتور تحقيقاتي پزشكي به آن نياز است و خودداري از غنيسازي در فردو تاكيد داشت. كاترين اشتون، رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورك گفت كه «همچنان منتظر پاسخ ايران به پيشنهادهاي قبلي است.»
واكنش لاوروف به صحبتهاي ظريف
در همين رابطه سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه گفته است: «اظهارات اخير ايران درباره حلوفصل مسئله هستهاي يكي از موضوعات مذاكرات ژنو خواهد بود.» لاوروف اين صحبت را در واكنش به محمدجواد ظريف كه گفته بود: «غرب بايد با موضوع هستهاي ايران جدي برخورد كند و اين نيازمند تغيير ديدگاه آنهاست» و همچنين«اعتماد مردم ايران به غرب بهصورت جدي از بين رفته است و گفتوگوهاي ايران با آنها درباره موضوع هستهاي ميتواند شروع خوبي باشد» رسانهاي كرده است. به نوشته تهران امروز، آسوشيتدپرس گزارش داد كه روسيه و آمريكا ديروز براي گفتوگو درباره نابودي تسليحات شيميايي سوريه و برنامه هستهاي ايران با يكديگر ديدار كردند. جان كري و لاوروف به اين منظور در جزيره بالي با يكديگر ديدار كردند.
خواستار عمل ايران هستيم
وزيرخارجه فرانسه به عنوان يكي ديگر از اعضاي كشورهاي 1+5 نيز روز گذشته نسبت به پرونده هستهاي كشورمان اظهارنظر كرده و گفته است: «حسن روحاني، رئيسجمهور جديد ايران براي اين انتخاب شد كه تغييري را به وجود آورد. در حال حاضر فقط گفتوگوهاي باز داريم، ولي ما خواستار عمل هستيم.» به گزارش خبرگزاري شينهوا، لورن فابيوس گفته است: «ما به استفاده از انرژي هستهاي بله ميگوييم، ولي به استفاده از سلاح هستهاي خير ميگوييم، زيرا چنين چيزي بهطور كلي باعث اشاعه هستهاي بسيار خطرناك بهويژه در اين منطقه ناآرام ميشود.» فابيوس در حالي اين اظهارات را مطرح كرده كه حسن روحاني در نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورك قول داد، فصل جديد ديپلماتيكي را با كشورهاي غربي باز كند و در عرض يك سال به مناقشات درباره برنامه هستهاي پايان دهد. اما با وجود تلاشهاي ديپلماتيك تهران وزير امور خارجه فرانسه ابراز نگراني كرده كه «تهران ميتواند با وجود گفتوگو با قدرتهاي جهاني به توليد هستهاي ادامه دهد.» فابيوس گفته است: «مذاكرات مسابقهاي با زمان است. اگر راكتور اراك تكميل شود، ما نميتوانيم آن را نابود كنيم.»
مقدمات مذاكرات ژنو
ژنو پايتخت كشور سوئيس محل برگزاري مذاكرات 1+5 در 23 و 24 مهرماه آتي خواهد بود. به همين منظور روز گذشته محمدجواد ظريف در ديدار با معاون وزير امور خارجه سوئيس كه به منظور رايزني با مقامات كشورمان به تهران سفر كرده است، موضوعات مربوط به روابط دوجانبه و همچنين برگزاري نشست ايران و 1+5 را مورد بررسي قرار داد. قرار است كاترين اشتون نيز پيش از شروع مذاكرات ژنو با وزيرخارجه كشورمان ديدار داشته باشد. مايكل مان، سخنگوي كاترين اشتون، مسئول ديپلماسي اتحاديه اروپا، نيز روز دوشنبه، در بروكسل ابراز اميدواري كرده كه ايران در مذاكرات آينده ژنو، پيشنهادهاي «سازنده و ملموسي» ارائه كند. مايكل مان گفته است: 1+5 در انتظار ديدار هفته آينده با محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران است. سخنگوي كاترين اشتون با تاكيد بر تمايل 1+5 به پيشرفت مذاكرات گفته است: اكنون واقعا وقت آن رسيده كه اين مذاكرات به نتايجي ملموس منتهي شود.