روشهای نگه داری میوه ها

آیا می‌دانید سیب، خیار و هلویی كه امروز خریده‌اید، قبلا كجا بوده‌اند؟! وقتی میوه‌ها و سبزیجات آماده برداشت می‌شوند، توسط دست‌های مختلفی چیده شده و بعد به انبارها و بعد از آن به فروشگاه‌ها منتقل می‌شوند. احتمال اینكه باكتری‌هایی مثل لیستریا، سالمونلا و ای‌كولی روی میوه‌ها و سبزیجاتی كه خریداری می‌كنید نشسته باشند بسیار زیاد است.

به گزارش نما به نقل از مجله زندگی ایده آل ؛ همه این باکتری‌ها به علاوه انگل‌های موجود در خاک باعث بیماری‌های مختلف و آزاردهنده به‌خصوص از نوع گوارشی می‌شوند و باید حتما قبل از مصرف از روی موادغذایی شسته شوند. استفاده از میوه‌ها و سبزیجات تازه در رژیم غذایی امری حیاتی است اما نه همراه با حشرات، موادشیمیایی و باکتری‌ها. پس دقت کنید قبل از مصرف حتما آنها را به خوبی شست‌وشو کنید.

روش صحیح شست‌وشوی میوه‌ها کدام است؟

شیوه صحیح شست‌وشوی سبزیجات از 3 مرحله تشکیل می‌شود. در مرحله اول باید گل و لای سبزیجات را به‌خوبی با استفاده از جریان آب پاک کنید. در مرحله بعد انگل‌زدایی انجام می‌شود. برای این کار باید ظرفی را متناسب با حجم سبزی‌ها پر از آب کنید و یک تا دو قطره محلول ظرفشویی در آن بریزید. سپس این محلول را با استفاده از یک قاشق کمی هم بزنید تا کف کند و بعد سبزیجات را در آن قرار داده و اجازه دهید برای 5 دقیقه در آن بمانند تا انگل‌ها از آنها جدا شوند. بعد از آن سبزی‌ها را از درون محلول درآورده و آبکشی کنید. اکنون وقت ضدعفونی کردن سبزیجات است. برای این کار هم می‌توان از مواد ضدعفونی کننده مانند پرکلرین استفاده کرد و هم می‌توان از نمک دریایی که یک ضدعفونی کننده طبیعی است، استفاده کرد. برای ضدعفونی کردن با استفاده از پرکلرین باید به هر 5 لیتر آب یک گرم پرکلرین اضافه کرد.

با این حال بهتر است قبل از مصرف به دستور چاپ شده روی داروی ضدعفونی کننده و مدت زمان مورد نیاز برای قرار دادن سبزیجات و میوه‌ها در مایع مورد نظر توجه کنید. بعد از گذشت مدت زمان درج شده در دستورالعمل، سبزیجات را از محلول درآورید و در یک آبکش قرار دهید و کاملا آنها را آبکشی کنید. سپس آب آن را کامل بگیرید و روی یک سطح صاف و تمیز پهن کنید تا آب باقی‌مانده آن هم خشک شود چرا که رطوبت می‌تواند منبع آلودگی و رشد باکتری‌ها باشد. اگر هم پرکلرین در دسترس نبود، می‌توانید از نمک استفاده کنید به این ترتیب که یک قاشق چایخوری نمک را در 5 لیتر آب بریزید و در همان مرحله آخر سبزی را برای 5 تا 10 دقیقه در این محلول قرار دهید تا ضدعفونی شود. سپس آن را از محلول درآورده و آبکشی کنید.

آیا باید میوه‌های خشک شده را هم بشوییم؟

اولین نکته درمورد میوه‌های خشک شده محل و شرایط خریداری آنهاست. اگر می‌خواهید میوه‌های خشک شده را بدون شست‌وشو مصرف کنید باید آنها را از مراکزی تهیه کنید که پروانه ساخت دارند و نکات بهداشتی را کاملا رعایت می‌کنند و دارای بسته‌بندی‌های مجاز هستند. احتمال آلودگی میوه‌های خشکی که به صورت سرباز در مغازه‌ها فروخته می‌شوند بسیار بالاست. با اینکه این میوه‌ها خشک شده هستند و برخی از آنها نمک هم دارند اما به هر حال درصد کمی رطوبت دارند و درصورتی که درشرایط نامناسب تهیه و فروخته شوند این رطوبت می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها شود.

میوه‌ها را هم ضدعفونی کنیم؟


رعایت این سه مرحله بیشتر در مورد سبزیجات و میوه‌هایی تاکید می‌شود که در خاک رشد می‌کنند، بنابراین لازم نیست حتما میوه‌های درختی را از این طریق شست‌وشو داد به‌خصوص میوه‌هایی که پوست‌شان را می‌گیریم. درمورد این دسته از میوه‌ها تنها لازم است گل و لای‌شان را بشوییم و بعد آبکشی کنیم و بگذاریم آب باقی‌مانده روی آنها کاملا خشک شود. همچنین هنگام شست‌وشوی میوه‌هایی که پوست سخت دارند و سبزیجات ریشه‌ای مانند سیب‌زمینی و هویج حتما باید از برس استفاده کنید. علاوه براین باید بعد از شست‌وشو، قسمت‌های آسیب‌دیده میوه و سبزی را با استفاده از چاقو جدا کرد زیرا این قسمت‌ها بهترین محل برای رشد باکتری‌ها هستند.

همچنین درمورد میوه‌ای مانند موز لازم است که فقط با استفاده از یک دستمال آن را کاملا تمیز کرده و بعد در فویل پیچیده و در یخچال نگهداری کنید. درواقع شرایط نگهداری از موز باید به گونه‌ای باشد که نور نبیند. میوه‌های درختی معمولا انگل ندارند بلکه بیشتر بحث آفت‌کش‌ها درمورد آنها مطرح است و این در حالی است که مواد آفت‌کش با هیچ کدام از این روش‌ها از روی میوه پاک نمی‌شود. درواقع ترکیبات شیمیایی آفت‌کش وارد بافت گیاه و میوه می‌شود. از لحاظ اصول تغذیه بهترین نوع سبزیجات و میوه‌ها نوع ارگانیک آنهاست. در تولید این نوع فرآورده‌ها از هیچ‌گونه ماده شیمیایی و آفت‌کش استفاده نمی‌شود و به همین دلیل است که از لحاظ سلامت فواید بیشتری دارند.

توت‌فرنگی‌های مسموم!

توت‌فرنگی میوه‌ای زمینی است اما اگر بخواهیم 3 مرحله شست‌وشوی سبزیجات را برای آن به کار ببریم و توت‌فرنگی را در آب نگه داریم بافت نرم گیاه از بین می‌رود. بنابراین درمورد میوه‌هایی همچون توت و توت‌فرنگی تنها لازم است که آنها را در یک ظرف آبکش قرار دهیم و سر شیر آب را به حالت آبکش تغییر دهیم و ظرف را زیر آن قرار دهیم تا توت‌ها کاملا شسته شوند و گل و لای از آنها گرفته شود. بعد از آن توت‌ها را پهن کنید تا آب مازاد آن خشک شود. در این مورد لزومی ندارد که از ماده ضدعفونی‌کننده استفاده کنید زیرا توت‌فرنگی روی خاک رشد نمی‌کند و مانند میوه‌های دیگر تنها بحث آفت‌کش‌ها درمورد آن مطرح است.

انگل را در یخچال نگهداری نکنید!

سبزیجات را بهتر است همیشه به اندازه مصرف روزانه تهیه کرد و از خرید مقدار زیاد سبزی و نگه داشتن آن در یخچال خودداری کرد. اما میوه‌ها را می‌توان در مقادیر بیشتری خریداری کرد. تولیدکنندگان معمولا برای طولانی کردن مدت نگهداری میوه به آن نوعی واکس مخصوص می‌زنند که این واکس با شست‌وشو از بین می‌رود، در نتیجه طول نگهداری آن پس از شست‌وشو کوتاه می‌شود، بنابراین اگر معمولا مقادیر زیادی میوه خریداری می‌کنید لازم نیست که حتما همان لحظه تمام آنها را بشویید. اما اگر واکسی روی میوه زده نشده باشد باید حتما شسته و بعد در یخچال نگهداری شود، در غیر این صورت رشد باکتری‌ها افزایش می‌یابد.

درواقع نباید هیچ ماده آلوده‌ای را وارد یخچال کرد. برخی باکتری‌ها در دمای یخچال هم می‌توانند رشد کنند و به مواد غذایی دیگر منتقل شوند. برای مثال باکتری لیستریا به‌راحتی می‌تواند در پنیر رشد کند. همچنین میوه‌ها و سبزیجات بسته‌بندی شده که روی آنها عبارت «شسته شده» چاپ شده است اگر توسط مراکز تحت نظارت وزارت بهداشت تهیه شده باشند و پروانه ساخت و نشان استاندارد داشته باشند قابل اعتماد هستند. گاهی اوقات هم برخی کارگاه‌های خصوصی محصولات خود را به صورت شسته شده دراختیار خریدار قرار می‌دهند اما با این حال توصیه می‌شود قبل از مصرف حتما آنها را بشویید.

مشکلات قرار دادن میوه‌ها در کنار هم

گیاهان بافت زنده هستند و تنفس می‌کنند. قطعا در زمان نگهداری تنفس گیاه باعث ایجاد حالت تعریق روی بافت آن می‌شود و همین رطوبت شرایط را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آورد. پس باید آنها را در ظروف و مکان‌های مناسب نگهداری کرد. در صنعت ظروف مواد غذایی ظرف‌های خاصی تهیه شده است که می‌توان مواد غذایی را در آنها به صورت وکیوم شده برای مدت طولانی‌تری نگه داشت. حتی برخی از آنها می‌توانند تا 2 هفته میوه و سبزی را سالم نگه دارند. اما اگر این ظروف را در اختیار نداشته باشید ناچارید از ظرف‌های معمولی استفاده کنید.

در این صورت لازم است هر چند روز یک‌بار سلامت میوه و سبزی را بررسی کرده و قسمت‌هایی که خراب شده‌اند را از بقیه جدا کنید چرا که مقاومت بافت برخی از سبزیجات و میوه‌ها کمتر است و زودتر خراب می‌شوند. همچنین نباید میوه‌های مختلف را با یکدیگر در یک ظرف قرار داد. اگر امکان استفاده از ظرف‌های وکیوم را ندارید سعی کنید در حد مصرف روزانه‌تان سبزی و میوه بخرید و حداکثر آنها را 2 تا 3 روز نگه دارید. بسیاری از افراد برای نگهداری از میوه‌ها و سبزیجات از پارچه استفاده می‌کنند اما باید بدانید که پارچه‌ها به دلیل اینکه ضدعفونی شده نیستند خود می‌توانند باعث آلوده شدن میوه و سبزی شوند. به هر حال تعریق گیاه شرایط را برای رشد میکروب‌های احتمالی موجود در پارچه فراهم می‌آورد.

قارچ را متفاوت بشویید

ضدعفونی کردن بیشتر برای سبزیجات برگی مانند کاهو و سبزی خوردن انجام می‌شود چراکه به دلیل سروکار داشتن با خاک ممکن است آلوده به تخم انگل باشند. برخی از این انگل‌ها میان انسان و دام مشترک هستند. برای مثال انگلی که عامل بیماری کیست هیداتیک است، می‌تواند از مدفوع سگ و گربه روی برگ‌ها منتقل شود، بنابراین سبزیجات برگی باید حتما ضدعفونی شوند. اما سبزیجات ریشه‌ای مانند سیب‌زمینی، هویج، پیاز، کدو و بادمجان از آنجایی که پوست‌شان هنگام مصرف گرفته می‌شود نیازی به ضدغفونی شدن ندارند و تنها لازم است گل و لای آنها با آب گرفته شود و بعد از پوست گیری دوباره با آب شسته شوند و لازم نیست برای شستن آنها از مایع ظرفشویی استفاده کرد.

همچنین درمورد میوه‌هایی مثل خیار، هندوانه، خربزه و طالبی هم نیازی به ضدعفونی کردن نیست و شست‌وشوی عادی کفایت می‌کند. اما اگر می‌خواهید خیار را با پوست مصرف کنید بهتر است مراحل شست‌وشو و ضدعفونی سبزیجات برگی برای آن انجام شود. قارچ نیز مانند سبزی خوردن باید قبل از مصرف ضدعفونی شود چراکه پوستی روی آن وجود ندارد که گرفته شود به خصوص قارچ‌هایی که در خارج از گلخانه تولید می‌شوند.

۱۳۹۲/۸/۱۳

اخبار مرتبط