تحولات جمعیتی از علل بیكاری

به گزارش نما، دکتر محمد عزیزی امروز سه شنبه در نشست «بررسی راهکارها و موانع اشتغال جوانان»، که در وزارت ورزش و جوانان برگزار شد، افزود: علل بیکاری‌ جنبه‌های فردی و غیرفردی دارد و جنبه غیرفردی متوجه جامعه است، به گونه‌ای که در کشور ما هم اقتصاد دولتی است و هم تامین کننده نیروی انسانی، دولتی است. به همین منظور در عرضه و تقاضا رقابتی وجود ندارد و دانشگاه‌ها اهمیت چندانی به تربیت نیروی متخصص نمی‌دهند. از طرف دیگر بنگاه‌های اقتصادی نیز توجه زیادی براین مقوله ندارند.

وی با اشاره به جنبه‌های فردی علل بیکاری، افزود: فرد آماده به کار سه مسیر بیشتر ندارد یا باید استخدام شود که آن مستلزم ویژگی‌ها و شایستگی‌های خود است، یا وارد فاز خویش فرمایی شود که این نیز خود شایستگی‌ها و سرمایه‌ خود را می‌خواهد و فاز سوم هم بحث کارآفرینی است که امروزه در اروپا در حال ترویج است تا نگرش به شغل تغییر کند و افراد خود کارآفرین باشند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: شرایط امروز با شرایط دهه‌های گذشته متفاوت است، چرا که در گذشته شرکت‌ها بعد از برخی تغییرات اقتصادی، رو به استخدام می‌آوردند؛ اما امروزه سعی می‌کنند برای کم شدن هزینه‌ها، نیروهای استخدامی خود را تعدیل کنند. در گذشته بحث تعهد به سازمان، تک شغلی بودن، مسیرهای شغلی طولی، درجه دانشگاهی و عنوان شغل مطرح بود، اما امروزه بیشتر کارها پروژه‌ای شده است و بحث چند شغله بودن مطرح است، چرا که ماهیت شغل‌ها بعد از مدتی عوض می‌شود، کارها ماشینی شده است و همچنین برای اینکه افراد در مسیر شغلی پایدار باشند، باید از قابلیت‌هایی برخوردار باشند و مدام خود را به روز کنند. امروزه مسیرهای شغلی طولی جای خود را به مسیرهای جایگزین داده‌اند و شایستگی و عملکرد رزومه فرد و نه عنوان و سابقه شغلی‌اش مهم است.

عزیزی با اشاره به جنبه دیگر معضل اشتغال در ایران که تحولات جمعیتی است، افزود: در سال ۷۵ غالب افراد در سنین ۱۲-۱۰ سال قرار داشتند و مدارس ۱۵ سال پیش سه شیفته کار می‌کردند. بعد از گذشت ۱۰ سال، در سال ۸۵ بیشتر افراد در سن ۲۲ سالگی بودند و پس از آن در سال ۹۵ شاهد افرادی خواهیم بود که بیشتر در سن ۳۰ سالگی قرار دارند، بنابراین بخشی از علل بیکاری به تحولات جمعیتی برمی‌گردد و رکود اقتصادی نیز باعث شده تا حلقه معضل اشتغال تکمیل گردد.

وی با اشاره به اینکه یکسری ویژگی‌ها از سازمان‌های متولی آموزش کسب نمی‌شود، افزود: مهارت‌های فنی، شایستگی‌های مدیریتی و ویژگی‌های شخصیتی از مواردی است که در فضای آموزشی آموخته نمی‌شود و افراد باید در فضای واقعی آن قرار گیرند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران، افزود: امروزه کشورهای اروپایی بحث آموزش‌های کارآفرینی را قبل از دانشگاه شروع کرده و در دوره‌های متوسطه به دانش‌آموزان کارآفرینی را آموزش می‌دهند.

در ادامه این نشست خسرو سلجوقی، عضو هیات علمی کمیسیون علمی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیزگفت: فضای اشتغال کشور در بخش دولتی اشباع شده است و بخش خصوصی و بخش کشاورزی جای هیچ گونه توسعه‌ای ندارند و باید توجه بیشتری به بحث خدمات شود.

وی با بیان اینکه امروزه خدمات را معادل دلالی می‌داند، افزود: خدمات به معنی سهولت کار و زندگی، بهبود کیفیت زندگی و تسریع فعالیت‌ها از طریق شبکه‌سازی است و عدم نیاز به سرمایه‌گذاری بالا و زمان کم از ویژگی‌های بخش خدمات است.

سلجوقی با اشاره به اهمیت IT در ایجاد اشتغال، افزود: ۸۲ درصد محتوای اینترنت، پایگاه‌های تجاری است و فقط ۱.۵ درصد آن مربوط به سایت‌های پورنوگرافی می‌شود که کشور ما به خاطر این ۱.۵ درصد، کل پهنای باند کشور را بسته است.

وی با اشاره به میزان خطرپذیری سرمایه‌گذاری در ایران، گفت: میزان خطرپذیری سرمایه‌گذاری در ایران ۴۲.۵ درصد است که از این میزان هفت درصد آن مربوط به مصوبات مجلس شورای اسلامی است، چرا که امروزه یک مصوبه را تصویب و دو روز دیگر مصوبه‌ای خلاف مصوبه قبلی تصویب می‌شود.

عضو هیات علمی کمیسیون علمی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به سرمایه‌های موجود در داخل و خارج از کشور، گفت: ۱۳۰۰ میلیارد ریال سرمایه ایرانیان خارج از کشور است و در حال حاضر ۶۰۰۰ میلیارد ریال پول نقد در دست مردم وجود دارد.

سلجوقی با اشاره به جمله امام خمینی (ره)، گفت: باید روی پای خود بایستیم و نباید یک ریال از خارج وارد کشور شود.

وی با اشاره به قانون کار افزود: قانون کار موجود در کشور ضد کارگر است و این باعث شده تا در بخش خصوصی با مشکلاتی روبرو باشیم و تمام این مسائل دست به دست هم داده تا امروز اشتغال کشور به چنین وضعی دچار شود.