تحلیل بروكینگز از توافق ژنو

به گزارش نما؛ سوزان مالوني در مطلبي در وبگاه موسسه بروکینگز مي نويسد، پس از يک دهه ناامیدی ديپلماتيک و مذاکرات تکراري، تهران و شش قدرت جهان، در اولين ساعات روز يکشنبه توافق مقدماتي و بي سابقه اي را امضا کردند. اين توافق مقدماتي زمينه را براي شش ماه دوندگي براي به نتيجه رساندن توافقي مفصل‌تر فراهم مي‌کند.

انديشمندان موسسه بروکينگز و مرکز سبان از جمله مفسراني هستند که بحث هايي را در خصوص آثار اين معامله براي منطقه و هر يک از طرف هاي شرکت کننده در مذاکرات و نيز پيش بيني هايي را در خصوص مسير ديپلماتيک پيش رو براي ايران ارائه کرده‌اند.

مايکل دورِن عضو ارشد مرکز سبان در خصوص آنچه آن را آن روي سکه توافق ايران مي‌خواند،  اين بحث را مطرح مي کند که اين معامله موجب زوال وجهه آمريکا مي‌شود.

وي همراه با جيمز کي. گلاسمن عضو موسسه امريکن انترپرايز مي نويسد هدف از اين معامله هسته اي «ايجاد يک همکاري راهبردي با ايران است زيرا دولت [اوباما] اين کشور را تنها جزيره در درياي بي ثباتي و آشوب و خشونت مي‌بيند».

رابرت اينهورن عضو ارشد ديگر در مرکز بروکينگز به اين نکته اشاره مي کند که جزئيات موجود در توافق اوليه از انتظارات موجود فراتر رفت و از آن با عنوان «اولين گام متقاعدکننده در برنامه هسته اي ايران» ياد مي کند.

او اين مطالب را در مقاله اي در نشريه اسرائيلي هاآرتص منتشر کرده است.

گريگوري گاس از ديگر اعضاي ارشد مرکز بروکينگز در دوحه نيز تحليلي را درباره علت اختلافات فزاينده بين عربستان سعودي و آمريکا بر سر ايران دارد. او اين مطلب را با عنوان «چرا معامله ايران عربستان را مي ترساند» در نيويورکر ارائه کرده است. گاس در اين مقاله به اختلافات راهبردي اشاره مي کند که در پس از اين اختلافات نهفته است.

شادي حميد از کارشناساني که در مرکز بروکينگز در دوحه فعاليت دارد، معامله هسته اي ايران را از منظر يکسري مسائل گسترده تر منطقه اي بررسي مي کند و مي نويسد، «واشنگتن براي کسب اعتماد عرب ها در خصوص ايران بايد دامنه توافق نهايي را بازتر کند». او همچنين به تاثير اين توافق بر مصر مي‌پردازد و مي نويسد دولت تحت کنترل نظاميان در مصر که به شکلي فزاينده از نظر مالي به کشورهاي حوزه خليج فارس وابسته مي شود، عليه هر گونه توافقي که به نظر برسد ايران را قوت مي بخشد، موضع‌گيري خواهد کرد.

کنت پولاک عضو ارشد مرکز سبان به ارزش هاي اعتماد آفرين معامله هسته‌اي ايران توجه مي‌کند اما تاکيد دارد که ديپلماسي که بايد از طريق آن به راه حل پايدار نهايي در اين خصوص دست يافت، بسيار پيچيده تر خواهد بود. او در مطلبي با عنوان «يک گام خوب در مسيري درست، اما راهي طولاني تا رسيدن به مقصد» به اين موضوع اشاره دارد.

ناتان ساچِز از مرکز سبان نيز به شاخص هايي مي پردازد که موجب انتقاد شديد سران اسرائيل از اين معامله هسته اي شده است. اين مطلب در مقاله اي با عنوان «يک معامله خوب و متوازن براي اسرائيل» بررسي شده است.

سلمان شيخ مدير مرکز بروکينگز در دوحه از ديگر کارشناساني است که تفسير خود را از معامله هسته اي ايران ذکر کرده است. او در مقاله خود با عنوان «درباره معامله هسته اي، کار سخت تازه شروع شده است»،‌ اشاره مي کند اين معامله نقش آفرينان منطقه اي را متحير ساخت. 

جرمي شاپيرو عضو ميهمان در موسسه بروکينگز نيز اين معامله هسته اي را از منظر پيامدهاي آن براي عربستان سعودي بررسي کرده است. او در مطلبي با عنوان «ايران و چانه زني آمريکا-عربستان»، که در مجله فارين پاليسي چاپ شده، مي نويسد عربستان حتي بيش از گذشته به حمايت آمريکا نياز دارد و انتقاد از مفاد اين معامله به رغم خشم احتمالي اش اقدامي عاقلانه نيست.

او در مقاله اي ديگر همراه با ساموئل چاراپ نيز که در گاردين چاپ شد، نوشت واشنگتن و مسکو اکنون بايد به دنبال آتش بس در سوريه باشند و در اين خصوص هم تهران هم رياض را پيش از مذاکرات صلح برنامه ريزي شده ژانويه، پاي ميز مذاکره  بياورند.

مالوني در انتهاي اشاره به مقالات و ديدگاه هاي مختلف درباره معامله هسته اي ايران، به چند مقاله خود با عنوان هاي «در نهايت يک معامله صورت گرفته است؛ هر چيزي ممکن است و هيچ چيز اجتناب ناپذير نيست» و «چطور روحاني مذاکرات را بُرد » اشاره مي کند.

مالوني در کنار اين تفسيرها، خواننده را به مرور تحليل تامارا کافمن مدير مرکز سبان نيز دعوت مي کند.