به گزارش نما، حمید بقایی معاون اجرایی رئیس جمهور در گفتوگویی با پایگاه اطلاعرسانی این معاونت به تشریح نظرات خود درباره نامگذاری سال جاری به نام "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" و تببین نقش معاونت اجرایی ریاست جمهوری به عنوان دستگاه متولی مدیریت کلان اجرایی کشور در تحقق اهداف امسال پرداخته که متن کامل آن در ذیل میآید:
با توجه به شعار سال 91 (تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی) لزوم توجه به این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟ و برای رسیدن به اهداف سال جاری در زمینه تولید ملی، به نظر شما چه اقداماتی باید در اولویت قرار گیرند؟
اولین موضوع در این زمینه این است که مسؤولین همه دستگاهها «بحث حمایت از تولیدات داخلی» را از خود و از مجموعه تحت مدیریت خود شروع کنند. مثلاً اگر ارگان یا دستگاهی در این جهت قدم بردارد و دستگاه های دیگر کاری در این زمینه انجام ندهند، به هدف نخواهیم رسید بنابراین در همان قدم اول، باید کالاها و خدماتی را که امکان تولید آن در داخل وجود دارد، از داخل تهیه کرد. البته در این بین دو نکته وجود دارد.
نکته اول اینکه در بسیاری از دستگاههای دولتی ما، تاکنون نیز روال بر همین اساس بوده و کالاهای ایرانی مورد نیاز همواره در اولویت قرار داشتهاند.
نکته دوم این که این موضوع نباید باعث شود ما خود را به کالاهای بیکیفیت راضی کنیم بلکه در جهت حمایت از تولید ملی باید علاوه بر «استفاده از کالاهای ایرانی»، باید اقدامات دیگری نظیر حمایت از تولیدکنندگان در جهت افزایش کیفیت محصولات خود و نیز نظارت مستمر بر کار آنان هم همراه باشد.
یکی از اولین بحثهایی که در خصوص حمایت از تولید ملی مطرح می شود، بحث «ممنوعیت ورود کالاهای خارجی که امکان تولید آن در داخل وجود دارد» و یا دست کم ممنوعیت تبلیغات گسترده کالاهای خارجی است. در این خصوص چه نظری دارید؟ آیا این راهکار، راهکار مناسبی برای حمایت از تولید داخلی است؟
همان طور که شما گفتید، بحث ممنوعیت خرید کالاهای خارجی هم مطرح است، اما من خیلی با این اقدام موافق نیستم. فکر می کنم در صورتی که موارد بالا در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی انجام شود، محصولات ایرانی خود قابلیت رقابت با محصولات خارجی را خواهند داشت و نیازی به وضع محدودیت های این چنینی نیست. مثلاً در بسیاری موارد، سازمانها و خانوادههای ایرانی، فقط به دلیل جاافتاده بودن یک برند خارجی از آن محصول استفاده میکنند وگرنه در صورتی که اطلاعرسانی لازم انجام شود، میتوان سلیقه خانواده ها را به سمت دیگری سوق داد.
اما درباره تبلیغات در این زمینه می توان سیاست های محدودکننده ای را در پیش گرفت. به طور مثال تبلیغات کالاهای خارجی خاصی در صدا و سیما که حوزه تأثیرگذاری بسیار بیش تری نسبت به سایر رسانه ها دارد، بر اساس کارشناسیهای دقیق، محدود شود، ولی درباره ممنوعیت کلی تبلیغات در تمامی رسانهها، نظر موافق ندارم. به گمان بنده، میتوان با استفاده از فرهنگ سازی در این زمینه، به جای نفی مطلق کالاهای خارجی، استفاده از کالاهای ایرانی را برای همه جا انداخت.
شما به بحث حمایت از تولیدکنندگان در جهت افزایش کیفیت محصولات اشاره کردید. به نظر شما از چه طریقی میتوان به این هدف دست پیدا کرد؟
در این خصوص راهکارهای مرسومی برای پشتیبانی مالی از تولیدکنندگان نظیر اعطای وام و ... وجود دارد که البته راهگشا و تأثیرگذار است اما منظور اصلی بنده، کار اساسی و زیربنایی در این خصوص است. ببینید! تولید داخلی به دانش نیاز دارد و بدون دانش بومی شده نمی توان به افزایش کیفیت تولیدات داخلی دل بست. از این نظر، حمایت از کارهای پژوهشی و تحقیقاتی به عنوان پشتوانه اصلی تولید ملی اهمیت ویژهای دارد. در این خصوص، بحث مهم دیگری نیز وجود دارد و آن تمیز دادن تولید واقعی کشور از مونتاژ است. در واقع اگر همیشه به فن آوریهای خارجی وابسته باشیم، تولیدات داخلی ما نیز به شکل مونتاژ قطعات آماده و وارداتی از کشورهای دیگر درخواهد آمد و این موضوع می تواند تولید ملی را به بیراهه بکشاند البته قصد انکار صنعت مونتاژ را نداریم اما بحث در این جا بحث کلان تر و دیگری است.
نقش دولت در زمینه حمایت از تولید ملی تا چه حدی است و تأثیر همکاری سایر دستگاهها به ویژه نحوه برخورد مجلس با اقدامات فراروی دولت چیست؟ بر این اساس، چه انتظاری باید از مجلس نهم داشته باشیم؟
بدون شک دولت در زمینه تحقق اهداف مربوط به رشد و حمایت از تولید ملی نقش اساسی دارد و در این زمینه رییس جمهور محترم، نکات مفصلی را ذکر کردند که در واقع برنامه دولت هم در این زمینه است.
همان گونه که آقای دکتر احمدینژاد تأکید کردند دولت علاوه بر دیگر اقدامات جاری خود که همگی در جهت حمایت از تولید ملی بوده، مثل طرحهای مسکن مهر و اجرای پروژههای زیربنایی در کشور، برای گسترش تولید ملی دو برنامه مشخص را تعیین کرده که یکی در زمینه کشاورزی و یکی در زمینه صنعت است، اما در مورد همکاری سایر دستگاهها با دولت باید گفت درست است که نقش و وظیفه اصلی بر عهده دولت است اما قطعاً همکاری دستگاهها از جمله مجلس با دولت در این راستا نقش مؤثری دارد. مجلس در جهت حمایت از تولید ملی و یاری دادن به دولت در این زمینه از دو ابزار مهم نظارت و قانون گذاری برخوردار است که از هر دو ابزار میتواند در این جهت استفاده کند. به ویژه وضع قانون های تسهیل کننده در جهت برنامه های دولت که در نهایت به نیل به اهداف سال تولید ملی منجر خواهد شد، می تواند مثمر ثمر باشد.
نظر شما درباره اختصاص ردیف بودجه مستقل تولید ملی در بودجه سال 91 چیست؟ این امر چه تأثیری در تحقق اهداف این سال خواهد داشت؟ آیا این بودجه به نوعی در دیگر ردیف های بودجه البته نه با این نام پیش بینی نشده است؟
البته همان طور که شما هم گفتید، در واقع اکثر ردیفهای بودجه به نوعی به تولید ملی اختصاص دارند اما اختصاص ردیف بودجه مستقل به دلیل آن که در این حوزه اقدامات گسترده تری نیز انجام شود، اقدام مؤثری است، البته بحث بودجه و به خصوص بودجه سال 1391 در مقطعی که اکنون گفتوگو می کنیم، موضوع متفاوتی است و جای بحث بیش تری دارد.
اساساً نقش معاونت اجرایی ریاست جمهوری در جهت دهی به سیاست های کلان دولت و نیز هماهنگ کردن فعالیتهای سایر دستگاههای دولتی در جهت اجرای این سیاست ها و به ویژه درباره شعار امسال (تولید ملی) چیست. به طور مشخص چه ابزارهایی برای این کار در اختیار دارد؟
معاونت اجرایی ریاست جمهوری در واقع مدیریت کلان اجرایی کشور را انجام میدهد که در برآورده شدن اهداف و برنامههای بزرگ ملی تأثیری انکارناپذیر و نقشی محوری دارد. از این نظر، وظیفه هماهنگی دستگاههای اجرایی در جهت اهداف دولت و به طور مشخص «حمایت از تولید ملی» در سال جاری بر عهده این معاونت است. مهم ترین ابزار و امکان اصلی در اختیار این معاونت هم تعامل نزدیک با معاون اول، وزرا و دیگر معاونان رییس جمهور در جهت تسهیل و تسریع در اتخاذ تصمیمات و اقدامات اجرایی است و در سال جاری تلاش می شود با پشتیبانی مداوم و نظارت اجرایی بر طرحها و پروژههای اصلی و بزرگ کشور و استفاده حداکثری از توان داخلی برای پیشبرد این پروژهها، در جهت تحقق اهداف امسال، گامهای مؤثر برداشته شود.
توان فعلی تولیدی کشور در زمینههای مختلف صنعتی، کشاورزی و ... را در چه حدی ارزیابی می کنید؟ آیا در صورت لزوم، کشور با توجه به توانایی های فعلی، قدرت تأمین تمامی نیازهای ضروری خود را بدون کمک خارجی دارد؟
خوش بختانه کشور ما از دو منظر وجود منابع خدادادی و نیز دستیابی به فن آور ی های پیشرفته به لطف استعداد و تلاش پژوهشگران داخلی در وضعیت مناسبی قرار دارد. به طور مثال، در زمینه فن آوری های مختلف پزشکی، نانو، هسته ای و ... به موفقیتهای بزرگی دست یافتهایم.
به طور حتم، کشوری که در زمینه هایی این چنین پیشرفتهای چشم گیری داشته، در زمینه دیگر فن آوری ها مانند فن آور ی های بخش کشاورزی و صنعت نیز می تواند موفق باشد و در مجموع قابلیت تأمین تمامی نیازهای خود را هم دارد البته این موضوع به معنای این نیست که کشور باید ارتباطات بین المللی خود را قطع کند اما به لحاظ زیرساختی و علمی کشور ما این توانایی را دارد.