بودجه وزارت نفت با حقوق یك «آبدارچی» برابر است؟

به گزارش نما؛ محمدکاظم انبارلویی امروز دوشنبه 18/02/92 طی یادداشتی در روزنامه رسالت نوشت: دکتر روحانی رئیس جمهور محترم نخستین بودجه دولت یازدهم را دیروز به خانه ملت برد. تسلیم به موقع بودجه بر اساس قانون یک امتیاز و نمره خوب برای دولت است. از این بابت هم به رئیس جمهور و هم به آقای دکتر نوبخت معاونت محترم برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور باید تبریک گفت.
نمایندگان مجلس و نیز صاحب‌نظران وقت کافی دارند تا در مورد اعداد و ارقام بودجه اظهارنظر کنند و نظرات اصلاحی خود را بدهند معمولا به دلیل عدم تسلیم به موقع بودجه به مجلس در سال‌های گذشته امکان دقت‌های لازم نبود. این بار می‌توان فرصت را غنیمت شمرد و برای ارائه یک بودجه شفاف و روشن باید تلاش‌هایی، هم از سوی نمایندگان و هم از سوی دولت صورت گیرد.

چندی پیش جناب آقای دکتر نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور در مورد ویژگی‌های بودجه سال 93 گفت: «تلاش دولت این است که بالاترین درجه شفافیت را در بودجه سال 93 دنبال کند تا مردم تصویر دقیق‌تری از آینده مالی کشور در اختیار داشته باشند.»
ماده یک از فصل اول قانون محاسبات عمومی در تعریف بودجه می‌گوید؛ بودجه یعنی پیش ‌بینی در آمدها، برآورد هزینه‌ها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاست‌ها و هدف‌های قانونی می‌شود.
پس در بودجه سخن از دو عدد ریاضی است. یک عدد مربوط به «درآمدها» و یک عدد هم مربوط به «هزینه‌ها» است.
معمولا پیش‌بینی درآمد و برآورد هزینه‌ها را دستگاه‌های اجرایی براساس اسناد مثبته انجام می‌دهند و معمولا این اعداد و ارقام هرسال با درصد افزایشی که بودجه دارد، تغییر می‌کند. دستگاه‌ها این اعداد و ارقام را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی می‌دهند و آنها این اعداد و ارقام را در پنج جلد به تفکیک ماده واحده و تبصره‌ها، جداول، منابع در آمدی، مصارف و جداول ضمیمه طبقه‌بندی می‌کنند.
آنچه ماهیت بودجه را تغییر می‌دهد احکام تکلیفی مندرج در بندها و تبصره‌های ماده واحده است. این بندها و تبصره‌ها باید ماهیت «بودجه‌ای» داشته باشند و برشی از مقطع سالی از برنامه باشند برخی از احکام در قانون موقت یکساله ناسخ احکام قوانین عادی و دائمی می‌شوند و برخی هم در شرح وظایف دستگاه‌ها و برنامه نیم‌ساله و قوانین مربوط به بودجه آمده است. برخی هم عدول از قوانین مادر در مورد بودجه است.
متاسفانه دولت و مجلس و شورای نگهبان آنچه را مربوط به بودجه می‌دانند، همین بندها و تبصره‌های ماده واحده است که ماهیت بودجه‌ای ندارد. دولت، مجلس و شورای نگهبان اگر حرفی در مورد «برنامه‌» داشته باشند باید هنگام تصویب «برنامه» زده باشند. همزمانی تصویب «برنامه» با «بودجه» عدول از ممشای قانونی «قانون محاسبات عمومی» است. زنگ بودجه، زنگ ریاضیات است، ریاضیاتی که فقط از دو عدد «هزینه» و «درآمد»، «منابع» و «مصارف» سخن می‌گوید. زنگ بودجه زنگ حساب و زنگ «برنامه» زنگ انشاء است. قاطی کردن دو درس «حساب» و «انشاء» در یک کلاس موجب عدم شفافیت و سردرگمی می‌شود.
سند عدم شفافیت و سردرگمی را می‌توان در تفریغ بودجه هر سال دید. دیروز رئیس جمهور بودجه سال 93 را تقدیم مجلس کرد. از تسلیم به موقع بودجه باید تشکر کرد اما به نظر می‌رسد دقت در این به موقع دادن بودجه فدای سرعت شده است. برای اینکه بالاترین درجه شفافیت را در بودجه 93 نگاه کنیم کافی است به بودجه وزارت نفت در صفحه 133 به جدول شماره هفت مراجعه کنیم.
کل بودجه وزارت نفت در سال 93 به روایت بسته پیشنهادی آقای رئیس جمهور به مجلس 99 میلیون ریال است. که اگر تقسیم بر 12 ماه کنیم برابر است با حقوق یک آبدارچی در این وزارتخانه!
حال آنکه وزارت نفت با داشتن یک وزیر، چند معاون و ده‌ها کارشناس حقوقی فنی و کارمندان ستادی فقط در ساختمان خیابان طالقانی سرانگشتی ده‌ها میلیارد تومان بودجه مصرف می‌کند که یک هزارم آن در سرفصل هزینه عظیم‌ترین وزارتخانه کشور با بالاترین گردش مالی منعکس نیست.
حقوق، دستمزد و پاداش یک لشکر ستادی در وزارت نفت از کجا تامین می‌شود؟ آنچه پیش بینی شده است حقوق یک آبدارچی در سال است. سایر آبدارچی‌ها و انبوه متخصصین نفت، وزیر و معاونین از کجا حقوق می‌گیرند؟ چقدر می‌گیرند و چرا مردم، نمایندگان مجلس و شورای نگهبان برای دانستن آن نامحرم دانسته شده‌اند؟وقتی رئیس دولت خلاصه بودجه دستگاه‌های اصلی را و وزیر مجموعه در سال 93 در جدول شماره 7 در صفحه 133 به مجلس می‌دهد چرا در مورد بزرگ‌ترین و مهم‌ترین وزارتخانه کشور که متصدی بزرگترین بنگاه اقتصادی دولت یعنی شرکت ملی نفت است شفاف‌سازی نمی‌کند؟
در جدول شماره هفت حقوق و مزایای مستمر کارکنان دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها با عدد و رقم مشخص آمده است. چرا در مورد وزارت نفت با کد دستگاه 143000 عدد صفر آمده است؟
این یک نمونه از اعداد و ارقام در مورد هزینه- درآمد یا منابع و مصارف است. اگر در مورد بقیه اعداد و ارقام هم دقت صورت گیرد به شفاف‌سازی بودجه کمک می‌کند.از دولت محترم و نمایندگان محترم می‌خواهم به جز تبصره‌های ماده واحده به جداول هم توجه کنند بودجه فقط 20 صفحه اول جلد اول نیست یک بسته پیشنهادی در 5 جلد است و رئیس جمهور محترم در روز تسلیم بودجه به مجلس می‌دهند و نمایندگان باید درباره همه اعداد و ارقام مجلدات آن اظهار نظر کنند. درباره اعداد و ارقام بودجه باز سخن خواهیم گفت.