سرگیری مذاكره؟

توافقي كه ديروز بين عباس عراقچي، معاون وزارت خارجه با كاترين اشتون، رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا به‌عمل آمد تا گفت‌وگوهاي كارشناسي هسته‌اي بين ايران و گروه 5+1 ادامه پيدا كند، از يكسو خطراتي را كه متوجه توافقنامه ژنو بود، تا حدي رفع كرده است و از طرف ديگر اين سوال پيش آمده است كه ايران براي جلوگيري از نقض اين توافقنامه از سوي غربي‌ها به‌ويژه آمريكا چه كارهايي انجام بدهد؟ چرا كه تحريم جديد آمريكا عليه ايران بعد از توافقنامه ژنو، خودبه‌خود اين احتمال را به‌وجود آورده است آمريكا تحريم‌هاي ديگري را عليه ايران اعمال كند. البته زماني كه توافق ژنو بين ايران و گروه 5+1 در سوم آذرماه امضا شد، درست چند روز پس از آن نماينده كشور استراليا در سازمان ملل متحد كه به عنوان رئيس كميته ناظر بر اجراي تحريم‌هاي شوراي امنيت ملل در قبال ايران فعاليت مي‌كند، جملاتي را بر زبان آورد كه با توجه به اين جملات مي‌توان به ماهيت اصلي توافق ژنو پي برد.او گفت كه توافق ژنو يك توافق سياسي است كه داراي جنبه‌هاي الزام آور براي كشورهاي عضو سازمان ملل نيست و بر همين اساس تحريم‌ها بايد ادامه پيدا كند و كميته ناظر بر تحريم‌ها بايد گزارش‌هاي خود را طبق روال قبلي ارائه كند. گرچه بايد رفتار غيرسازنده برخي كشورهاي غربي در زمينه توافق ژنو را از نظر دور نداريم اما ظاهرا توافق ژنو يك توافق سياسي است نه يك توافق حقوقي كه بر اساس ويژگي حقوقي بودن خود بتواند ضمانت اجرا داشته باشد.بنابراين در يك تفاهم سياسي هر كدام از طرفين تفاهمنامه به رفتار طرف مقابل مي‌نگرند و عملكرد خود را درست بر اساس عملكرد طرف مقابل تنظيم مي‌كند. آنچه شاهد بوده‌ايم اين است كه دولت آمريكا تحريم‌هاي تازه‌اي را بر عليه ايران اعمال كرده و تيم مذاكره‌كننده ايراني با ترك جلسه مذاكره به خانه برگشته است و به اين ترتيب ايران پاسخ مناسبي به آمريكا داده است.در نتيجه اين اقدام ايران جان كري وزيرخارجه آمريكا با ظريف تماس تلفني گرفته و تلاش كرده درباره اين رفتار دولت خود توضيح بدهد. موضوعي كه در نتيجه اين اتفاقات بايد بدان توجه داشت اين است كه تنها ديپلماسي توام با اقتدار در شرايط فعلي مي‌تواند ما را به نتيجه برساند.گرچه ديپلماسي روي ديگري دارد كه نشان دادن حسن‌نيت است كه با وجود سابقه نه چندان خوب رابطه آمريكا با ايران و همچنين سابقه كارشكني‌هايي كه كشورهاي غربي درطول 10سال اخير نشان داده‌اند،حسن نيت در ديپلماسي را بايد نوعي آرمان گرايي به حساب آورد. شاهد بوده‌ايم در حالي‌كه در راستاي توافق ژنو سه ضلع توافق صورت گرفت كه يك ضلع آن متوجه ايران و دو ضلع متوجه طرف مقابل مي‌شد در شرايطي كه ايران همه اقدامات لازم را براي ايجاد حس اعتماد در طرف مقابل درباره صلح آميز بودن برنامه هسته‌اي خود انجام داده است طرف مقابل دو ضلع به رسميت شناختن حق غني‌سازي و كاهش تحريم‌ها بر عليه ايران را به انجام نرسانده است و در واقع نه در جنبه گفتاري و نه در جنبه رفتاري به آنچه توافق كرده است پاي بند نبوده است.

منبع: تهران امروز