به گزارش نما به نقل از روزنامه تهران امروز: ديروز هم روند افزايش قيمت طلا و ارز در بازار تهران كه از هفته گذشته آغاز شده بود، ادامه يافت و بعد از مدتها بار ديگر دلار از مرز 3 هزار تومان عبور كرد. روز يكشنبه هر دلار آمريكا در راسته چهارراه استانبول تا 3 هزار و 20 تومان به فروش رسيد.
قيمت هر سكه تمام بهار آزادي هم حدود 882 هزار تومان فروخته شد. تحليل رفتار بازار در يك هفته گذشته مشخص ميكند ميتوان چهار عامل اصلي را براي افزايش قيمت ارز موثر دانست؛ ماجراي فساد مالي در تركيه و وضعيت دشوار هالك بانك براي انتقال ارز به ايران، كاهش تزريق دلار توسط بانك مركزي به بازار و افزايش تقاضا در آستانه فصل مسافرت سال نوي ميلادي، افزايش واردات كالاهاي ارزبر مانند خودروهاي لوكس و عدم گشايش عملي در اقتصاد ايران ناشي از كاهش تحريمها اين چهار عامل است.
اين افزايش قيمت در حالي رخ داد كه بعد از انتخاب حسن روحاني به عنوان رئيسجمهور در اواخر بهار امسال تاكنون روند قيمت ارزهاي خارجي و طلا در بازار تهران نزولي بوده است و تنها در ابتداي مهرماه و پس از اظهارنظر جنجالي رئيس كل بانك مركزي مبني بر تعيين 3هزار تومان به عنوان كف قيمت دلار، قيمتها روند نزولي خود را متوقف كردند و بار ديگر اندكي صعودي شدند. پس از توافق هستهاي ماه گذشته در ژنو هم بار ديگر دلار روندي نزولي را آغاز كرد و به حدود 2800 تومان رسيد. اما بار ديگر و از هفته گذشته روند نرخ ارزهاي خارجي صعودي شده است و صرافان و كارشناسان دلايل مختلفي براي اين افزايش عنوان ميكنند.
جدا از چهار عامل گفته شده، برخي از كارشناسان عوامل ديگري را موثر ميدانند؛ به اعتقاد آنها فصل مسافرتهاي سال نو ميلادي و تعطيلي بانكهای خارجي براي نقلوانتقال ارزي باعث شده تقاضا براي دلار و ديگر ارزها افزايش يابد و در اين بين دولت هم از وضعيت پيش آمده راضي است. به اعتقاد اين دسته از كارشناسان سياست دولت يازدهم درخصوص قيمت ارز، تثبيت آن در محدوده 3 هزار تا 3200 تومان است و شرايط به وجود آمده فعلي در بازار ارز هم با رضايت دولتيها و بخصوص وليالله سيف است كه معتقد است كاهش قيمت ارز به نفع اقتصاد ايران نيست. اما افزايش قيمت طلا تا چه اندازه متاثر از افزايش قيمت ارز است؟
محمد كشتيآراي رئيس اتحاديه طلا و جواهر با اينكه يكي از دلايل افزايش طلا را بالا رفتن قيمت ارز ميداند، اما اضافه ميكند: «پايان ماه صفر و فصل جشن و مهمانيها باعث افزايش تقاضا براي خريد طلا و سكه شده است و از سوي ديگر قيمت جهاني طلا هم 9دلار افزايش داشت و همين هم باعث افزايش قيمت طلا و سكه در بازار شد.»
4 عامل افزايش قيمت ارز
در دو هفته گذشته دولت تركيه دچار بحران سياسي و رسوايي مالي شده است. جدا از تكرار اسامي مانند رضا ضراب و بابك زنجاني در اين رسوايي، نام هالك بانك نيز به ميان آمده است. اين بانك كه شعبهاي نيز در كشور آذربايجان داشته است، يكي از پلهاي اصلي واردات طلا و ارز به كشورمان بوده است. هر چند برخي از رسانههاي تركيه مانند روزنامه زمان و هيات مديره اين بانك تصريح كردهاند مبادلات اين بانك با ايران كاملا قانوني بودهاست، اما يكي از اولين كساني كه در روزهاي اول بحران تركيه دستگير شد، مديرعامل اين بانك بود و به نظر ميرسد تا مشخص شدن قطعي وضعيت اين پرونده، مبادلات اين بانك درخصوص نقلوانتقال ارز و طلا به كشورمان در هالهاي از ابهام قرار دارد.
به همين دليل است كه برخي كارشناسان عقيده دارند، يكي از دلايل افزايش پلكاني قيمت ارز و طلا در كشورمان از هفته گذشته، به دليل كاهش ورود ارز به كشور ناشي از توقف مبادلات با هالك بانك بوده است. از طرف ديگر گفته ميشود هر سال با آغاز فصل زمستان و تعطيلات سال نوي مسيحي، تعداد مسافرت خارجي اتباع ايراني افزايش مييابد. به اين ترتيب ميزان تقاضا براي ارزهاي خارجي به شدت افزايش مييابد. به اعتقاد صرافان ميدان فردوسي يكي از دلايل اصلي افزايش قيمت دلار در چند روز گذشته همين نكته است.
هر چند برخي از آنها اعتقاد دارند، دولت آگاهانه از تزريق ارز به بازار خودداري ميكند تا قيمت آن افزايش يابد، برخي ديگر معتقدند دست دولت براي تزريق بيشتر ارز به صرافيها بسته است و همين امر موجب گراني دلار و ديگر ارزهاي خارجي شده است. عامل سوم كه به اعتقاد بسياري موجب افزايش نرخ ارزهاي خارجي شده است، از سر گيري واردات ارزبر مانند خودروهاي لوكس است. حدود 3 هفته پيش وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام كرد كه ممنوعيت واردات كالاهاي لوكس برداشته ميشود.
اين مسئله با مخالفت نمايندگان مجلس قرار گرفت و به گفته عباس رجايي رئيس كميسيون كشاورزي مجلس، يكي از دلايل استيضاح محمدرضا نعمتزاده موافقت دولت با واردات ميوههاي لوكس است. اما بيشتر از ميوه، كالاهايي مانند خودروهاي گرانقيمت و لوكس باعث بخش زيادي ارز از كشور خواهد شد. اما يكي از عوامل مهم ديگر، از بين رفتن تاثير رواني توافق ژنو بر بازار ارز است. توافق ژنو در حدود يك ماه پيش است.
بعد از اين اتفاق بازار ارز و طلا داراي افتي چشمگير شدند؛ هر چند در عمل اتفاق خاصي در بازار و واقتصاد ايران رخ نداده بود. به نظر ميرسد، يكي از عوامل مهم در افزايش فعلي قيمت ارز، برآورده نشدن انتظار بازار درخصوص نتايج عملي توافق هستهاي است. هر چند براي ديدن تاثير اين توافق در اقتصاد ايران به مدت زمان بيشتري احتياج است، اما همانگونه كه بازار به يكباره داراي افتي قابل ملاحظه ميشود، ميتوان توقع داشت پس از يكماه آن تاثير اوليه اندك اندك از ميان برود و بازار منتظر اتفاقهاي عملي در گشايش هر چه بيشتر تجارت و ورود ارز ناشي از آن به بازار باشد.اما جدا از اين عوامل اصلي، كارشناسان به نكات ديگري هم اشاره ميكنند.
فارس در اين خصوص گزارش داده است، فعالان بازار غيررسمي ارز معتقد هستند كه اتفاق خاصي كه در بازار رخ داده تا اينطور نرخ دلار افزايش يابد، وجود شايعات بيش از حد بوده است. محمديان يكي از فعالان بازار غيررسمي ارز در اين خصوص ميگويد: «يكي از شايعاتي كه باعث شد تا نرخ دلار آمريكا افزايش يابد اين است كه گفته ميشود دولت به هيچوجه قصد كاهش قيمت دلار را ندارد و گفته ميشود كه نرخ دلار آمريكا ديگر روي 30۰0 تومان پايينتر را نخواهد ديد.»
طلا هم گران شد
اما همزمان با افزايش قيمت ارزهاي خارجي،طلا و سكه هم در بازار گران شد. محمد كشتيآراي، رئيس اتحاديه طلا و جواهر در ارتباط با دلايل افزايش قيمت طلا و سكه در بازار داخلي طي روزهاي اخير، ميگويد: «قيمت طلا و سكه تقريبا در 7 الي 10 روز گذشته با ثبات نسبي همراه بود اما روز گذشته ارزش طلاي جهاني 9 دلار تقويت شد و همين امر باعث افزايش قيمت طلا و سكه در بازار شده است.»
تسنيم نوشت: او با بيان اينكه عامل دوم افزايش قيمت طلا و سكه در بازار داخلي اتمام ماه صفر و افزايش تقاضا براي خريد است، ميگويد: «معمولا در روزهاي پاياني ماه صفر تقاضاي مردم براي خريد طلا و سكه بالا ميرود و همين افزايش تقاضا موجب تقويت قيمتها در بازار شد.همچنين از روزهاي گذشته نرخ دلار در بازار تقويت شده كه اين مورد هم يكي از دلايل افزايش قيمت طلا و سكه در بازار است. پيشبيني اين است كه بعد از اتمام ماه صفر حجم تقاضا براي خريد و فروش طلا و سكه افزايش يابد.»