به گزارش نما، سیاستمداران ایرانی در کنار ادبیات جدی خود، از قریحه طنازی و مطایبه فراوانی برخورد دار هستند.
مصطفی داننده: سیاسیون در تصور مردم عادی انسانهای غیر قابل انعطاف، خشک و بدون هیچ جذابیتی هستند، انسانهایی که فقط کار میکنند، تصمیم میگیرند و بحثهای سیاسی میکنند. مردم عادی تصور میکنند که در جلسههای سیاسیون تنها سخنهای جدی رد و بدل میشود و هیچ سخن طنز آمیزی رد و بدل نمیشود.
این تصورها شاید از گزارشهای صداوسیما و یا روزنامههای از جلسههای سیاسیون است. این در حالی است که چهرههای سیاسی ایران اعم از روحانی و مکلا در زمره طناز ترین انسانها قرار میگیرند که میشود به مطایبههای آنان ساعتها خندید.
این شوخ طبعی در اکثر سیاسیون ایران وجود دارد و بسیار در وجود آنان دیده شده است و خاطرات و گزارشهای حاشیهای از جلسات این آقایان خود بیانگر همین معناست. حتی ظهور محمود احمدی نژاد باعث شد که این شوخ طبعیها به جمع مردم نیز کشیده شود و در مجامعه عمومی نیز شاهد طنزپردازیهای برخی از این چهرههای شناخته شده باشیم.
مطایبههای امام و رهبری
امام خمینی خود از جمله همین افراد بودند که در کنار تمام جاذبههای عرفانی، معنوی و سیاسی که داشتند از مطایبههای ظریفی نیز استفاده میکردند. یکی از این شوخ طبعیهای امام(ره) در دیدار با یکی از قهرمانان المپیک اتفاق میافتد. در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی محمد نصیری و دیگر قهرمانان ورزش ایران با هماهنگی مرحوم حاج سید احمد خمینی به دیدار رهبر کبیر انقلاب رفتند. دیداری که در آن امام خمینی (ره) خطاب به محمد نصیری قهرمان طلایی وزنه برداری ایران به شوخی گفتند:« تو که قهرمان دنیایی، چرا این قدر کوچولویی .» یا در یکی از جلسات دیگر امام خمینی(ره) با شوخ طبعی تمام به اظهارات سیاسیون غربی و روسای جمهور مصر و عراق در مورد اسلام اشاره میکند و میفرمایند:
«اسلام شناسی تقریبا رو به تورم است . خوب ، صدام هم اسلام شناس شده است ! آقای سادات هم جزاسلام شناس هاست که تشخیص می دهد که فلان امر موافق اسلام است ، موافق اسلام نیست ! اخیرا آقای کارتر هم جز اسلام شناس هاست ! در یک جلسه ای که مسافرت کرده است ، گفته است این کارهایی که در ایران ، فلان می کند این موافق اسلام نیست !خوب معلوم شد که ما اسلام شناس داریم که به ابعاد اسلام شناسی اضافه می شود! فردابگین هم اسلام شناس می شود و یا شده است این ! هی می گویند: موافق اسلام نیست»
مقام معظم رهبری نیز از جمله شخصیتهایی هستند که در کلامشان شوخ طبعی فراوانی وجود دارد. دیدارهای پانزدهم ماه ماه رمضان با شعرا اوج مطایبههای حضرت آیتالله خامنهی است. در این یکی از این جلسات فیض شاعر معروف کشور شعری را با ردیف «علیرضا قزوه» خواند و شعرخوانی او که تمام شد، رهبر انقلاب خطاب به فیض با مزاح گفت: شما برادرهای زنتان را عوض کردین یا نه؟! اشاره رهبری که با خنده حضار در جلسه مواجه شد، به شعر طنز ناصر فیض بود که در جلسه دو سال قبل خوانده بود.
یکی دیگر از این شوخیها در این جلسات و خطاب به حداد عادل شکل گرفت. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنهای، ماجرا را اینگونه روایت میکند: « آقای حداد عادل با رهبر انقلاب به سمت در خروجی محل افطار در حال حرکتند که به جاکفشی میرسند. آقا نعلین قهوهایرنگ خود را میپوشند، اما آقای حداد هنوز دنبال پیدا کردن کفش خود در قفسههای جاکفشی خم شده و میگردد که آقا به مزاح ایشان را خطاب قرار میدهند: "ببینید هر کدام [از کفشها] که از همه بزرگتر است بپوشید" که با خندهی حضار، فضا عوض میشود و بالأخره آقای دکتر هم کفشهایشان را پیدا میکنند.»
گل آقای سیاست ایران
در میان روسای قوا نیز میشود از علی لاریجانی به عنوان یکی از طنز پردازترین چهرههای سیاسی شناخته میشود. کسانی که پیگیر مذاکرات مجلس هستند، به خوبی با مطایبههای رئیس سابق صداوسیما آشنا هستند. و حتی میشود او را گل آقای سیاست ایران دانست. اوج طنازی رئیس مجلس در جلسه رای اعتماد وزرا متبلور شد.
در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و علوم، تحقیقات و فنآوری در مجلس هنگامی که بسیاری از نمایندگان مشغول گفتوگو با حجتالاسلام والمسلمین علوی بودند، علی لاریجانی، رئیس مجلس خطاب بهوی گفت که آقای علوی اگر فرصت کردید روی صندلی بنشینید و صحبتهای وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فنآوری را استماع کنید، هر چند که زیبایی شما بیشتر از این حرفهاست!
وی در ادامه مزاحهای خود با برخی وزرای پیشنهادی، فراز پایانی نطق علی ربیعی وزیر پیشنهادی کار، رفاه و تعاون اجتماعی را به سخنان ملاحسینقلی خان همدانی تشبیه کرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار با مراجع نیز از ادبیات شوخ طبعانه خود استفاده میکند. در جریان دیدار با آیتالله موسوی اردبیلی لاریجانی خطاب به ایشان گفت: «چهره جنابعالی نشان میدهد که عیدی مفصلی میخواهید به ما بدهید که این گفته موجب لبخند ایشان شد و آیت الله موسوی اردبیلی نیز در پاسخ گفت که خلاف واقع میباشد.»
هاشمی و کنایه طنز آمیز به محمدی
آیت الله هاشمی رفسنجانی دیگر سیاستمدار ایرانی است که بسیاری از نکته سنجی و شوخی طبعی او سخن به میان میآورند. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام که سابقه فعالیتهای سیاسی فراوانی در کارنامه خود دارد که امیر عابدینی مدیرعامل باشگاه پرسپولیس یکی از آنان اینگونه روایت میکند:
«از نکات حاشیه جالب این دیدار عکسی بود که عزیز الله محمدی رئیس اتحادیه باشگاهها به رفسنجانی اهدا کرد. این عکس در جبهههای جنگ تحمیلی ایران و عراق گرفته شده بود و عزیز محمدی در کنار رفسنجانی حضور داشت.رئیس مجمع تشخیص هم به شوخی به محمدی گفت: اگر میخواهی با عکسم پز بدهی آن را بهت برش گردانم!»
آیتالله، ید طولانی نیز در مطایبههای سیاسی دارد. در دیدار با جمعی از دانشجویان و ایثارگران هاشمی رفسنجانی در پاسخ به سخنان دانشجویان، شوخی معناداری با وزارت اطلاعات کرد و گفت: آگر قبل از انتخابات این حرفها را می زدید باید می رفتید اطلاعات جواب میدادید امّا حال باید اطلاعات به شما جواب بدهد!.»
احمدی نژاد و طنزهایش
در میان تمام سیاستمداران اما محمود احمدی نژاد را میشود طناز ترین سیاستمداری دانست که چهره جدیدی از سیاستمداران در ذهن مردم ایران به وجود آورد. کسی که کاپشن میپوشید و عامیانه سخن میگفت. در زیر میتوانید برخی از سخنان طنز آمیز او را بخوانید:« از ترهبار نزدیک منزل ما خرید کنید. چرا از جاهای گران خرید می کنید. در محله ما قیمتها ثابت است.- وقتی کشورهای غربی شاهد رشد و پیشرفت ایران بودند هر روز یک قطعنامه تهیه کردند و در شورای امنیت علیه ما صادر کردند. من امروز به آنها میگویم آنقدر قطعنامه بدهید تا قطعنامهدان شما پاره شود.- یک روز مهمان داشتیم، بعد از غذا ژله آوردند. یکی گفت این ژله خیلی مقوی است و آن مهمان گفت اگر مقوی است چرا میلرزد؟!-آقای دکتر لنکرانی مثل هلو میمونه آدم میخواد بخوره این جوون رو.- آب رو بریز اونجا که میسوزه و ...»
روحانی و شوخیهایش
رئیس جمهور جدید ایران نیز سابقه طولانی در مطایبه و طنز گویی دارد و در همین چهار ماه که از آغاز دولتش میگذرد، بارها شاهد مطایبهها و شوخ طبعیهای وی بودهایم. یکی از این طنازیها در جلسه تودیع و معارفه وزیر خارجه پیش آمد.
اولین شوخی او در قامت رئیس جمهور اتفاقا با محمود احمدی نژاد شکل گرفت. هنگامی که رئیس دولت دهم به دیدار وی آمد . روحانی با اشاره به وجود چند آب معدنی و بیسکوئیت روی میز پذیرایی خطاب به احمدی نژاد گفت: «ببخشید ، وضع مالی ما اینجا (مرکز تحقیقات استراتژیک) خرابه و میوه و شیرینی نداریم. بودجه این مجموعه به دستور شما قطع شده است!
علی اکبر صالحی وزیر پیشین امور خارجه در هنگام سخنرانی اش عنوان تودیع و معارفه را فراموش کرد و در جایی از حضار پرسید : چی میگن ؟ این جلسه چیست؟! که به روحانی و ظریف سوژه شوخی داد به نحوی که روحانی هم در سخنانش با بیان اینکه در نشست دیگری به بحث سیاست خارجی خواهد پرداخت با اشاره به موضوع جلسه به شوخی گفت: آقای صالحی این مراسم چه بود؟! که باعث خنده حاضران شد.ظریف هم در سخنانش به موضوع جلسه که صالحی آن را فراموش کرده بود اشاره کرد و گفت: امیدوارم من هم در مراسم "همان که آقای صالحی فرمودند!" سربلند از ساختمان وزارت خارجه بروم که بار دیگر خنده حاضران را در پی داشت.
شوخی حسن روحانی حتی به دیدار با خانواده شهدا رسید و رئیس جمهور خطاب به پسر یکی از این جانبازها که مدعی بود خواننده پاپ است با حالتی طنز گفت:« ولی خواندنت به پاپ نمیخورد»
شوخی ناطق با بی نظیر بوتو
در کنار این سیاستمداران، شیخ نور نیز ید طولایی در طنز دارد. ناطق نوری که سالهاست سیاست را کنار گذاشته است و با گوشه عزلت را برای خود انتخاب کرده است از جمله سیاستمدارنی است که به خوبی در کلام خود از ادبیات طنز آمیز و مطایبههای فراوان استفاده میکند. یکی از این نمونهها شوخی وی با نخست وزیر سابق پاکستان یعنی بی نظیر بوتو واکنش بسیاری در رسانهها داشته است.
رئیس سابق مجلس این ماجرا را اینگونه روایت میکند:«در ملاقات با بی نظیر بوتو در سال 73 اتفاق جالبی افتاد و آن اینکه در حین مذاکره، نزدیک ظهر، بچه ایشان از مدرسه آمد و پیشکارش او را آورد. یک بچه شش هفت سالهای بود که یکدفعه دوید طرف مادرش در حالی که ما داشتیم مذاکره میکردیم و جالب این بود که خانم بوتو مذاکره را قطع کرد و بچهاش را بغل گرفت و روی زانویش نشاند و بوسید. من از این روحیه ایشان خیلی خوشم آمد. خیلی مسلط بچه را نوازش کرد و بعد هم گفت: پسرم است. گفتم البته محسوس بود و خیلی کار خوبی کردید که تحویلش گرفتید. بعد هم یک شوخی با هم کردیم؛ ایشان به من گفت: شما چند تا بچه دارید؟ من گفتم: بچه زیاد دارم از هر سایزش را بخواهید؛ از دانشگاهی تا دبستانی دارم. با این جواب همه خندیدند. »
محمد علی ابطحی، رئیس دفتر و معاون پارلمانی سید محمد خاتمی که از وب باز ترین سیاستمدارن ایرانی است، علاقه فراوانی به مسائل حاشیهای دارد به طوری که میشود در صفحهی فیس بوک و وبلاگ او به بسیاری از حاشیههای سیاست ایران پی برد. او در یکی از پستهای سایت خود مینویسد:
از باب اینکه حرف، حرف می آورد هر کسی از آدم های سیاستمدار که از نظر فیزیکی قدکوتاه داشتند خاطره گفتند. چون من هم جزو همین قد کوتاه ها هستم، اولین خاطره را گفتم:
«بعد از استیضاح آقای نوری وقتی آقای خاتمی، آقای موسوی لاری را انتخاب کرد من به شوخی گفتم وزیر کشور بعدی منم. چون در همین ردیف قدی هستم. آقای خاتمی گفت نه، دفعه بعد آقای راستگو را می گذاریم. او کوتاهتر است. آقای راستگو همسایه قدیمی من است که اخیرا با عمو پورنگ با لباس آخوندی در تلویزیون برنامه اجرا می کند!»
مطالب بالا جزئی از طنازی های سیاستمدارن ایرانی بود که در مجامع عمومی و دیدارهای رسمی و خصوصی شکل گرفته است و اگر تمام مسئولین ما روزی تصمیم به نوشتن خاطرات خود کنند میشود به دایره المعارفی از مطایبههای سیاسیون پی برد./ نامه