به گزارش نما به نقل ازایسنا، دکتر مهدی زارع که در سومین نشست از سلسله نشست‌های یادمان دهمین سالروز زلزله بم در کتابخانه حسینیه ارشاد پیرامون مخاطرات زلزله در این شهر ۱۰ سال پس از زلزله دی ماه ۸۲ سخن می‌گفت، خاطرنشان کرد: بررسی پایه مشاهده میدانی و بررسی بیش از هزار تصویر از آسمان بم طی سال‌های ۱۳۸۲، ۱۳۸۳ و ۱۳۹۲ حاکی از ساخت و ساز جدید در بخش های شرقی شهر در نزدیکی افتگاه گسل بم است. در حالی که هر نوع توسعه شهر بم به سمت شرق و ساخت و ساز در محدوده حریم گسل بم – در نزدیکی افتگاه گسل بم- اشتباه است و به بالا بردن ریسک زلزله در شهر بم در اثر هر جنبایی مشابه زلزله ۱۳۸۲ بم در گسل بم در آینده و برای ساکنان پهنه های پر خطر در محل گسله بم منجر خواهد شد.
دبیر نشست‌های سه گانه یادمان سالگرد زلزله بم که با محوریت بررسی نقش سازمانهای مردم نهاد در زلزله بم برگزار شد، خاطرنشان کرد: در ارگ بم، بازسازی خوبی توسط سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته و از الیاف ساخته شده از لیف خرما برای بازسازی و پایدارسازی بناهای ارگ استفاده شده که حرکت بسیار جالبی است و کیفیت این نوع بازسازی مورد تایید همکاران بین المللی سازمان میراث فرهنگی نیز قرار گرفته است. الیاف تهیه شده از لیف های خرما سازگار با محیط و فناوری بومی است.
در ادامه این جلسه، بازرگانی از موسسه پژوهشی کودکان دنیا به بیان تجربیات موسسه در زلزله بم پرداخت و گفت: امنیت کودکان، ایجاد مهد کودک، ساماندهی وضع کودکان در هفته های بعد از رخداد زلزله از فعالیتهای موسسه پژوهشی کودکان دنیا بعد از زلزله بم بود. از هفته سوم بعد از زلزله بی برنامه بودن بچه ها از مشکلات بود که تلاش شد تا با اجرای برنامه های شاد و خلاقانه برای بچه ها مشغولیتهای مفید ایجاد شود.
ابراهیم عمرانی از ستاد یاری بم (سیب) هم با تاکید بر این که آمادگی و سازماندهی قبل از زلزله باید اتفاق بیافتد، اظهار داشت: هر ریال سرمایگذاری در پیشگیری ٤٠ ریال فایده در عمل خواهد داشت. آموزش نظری و کاربردی همزمان بسیار موثر است. کمک های کوچک مردمی اگر کنار کمک های بزرگ قرار گیرد موثر است. بومی سازی کمک ها نیز راهی است برای موثر کردن کمک ها. اکنون دو نوع مساله در این نشست مطرح است یکی مساله اصلی نیازهای کنونی شهر بم و دیگری مستند سازی فعالیتهای سازمانهای مردم نهاد که تا کنون انجام نشده است.
دیگر سخنران این نشست، همایونی از کانون توسعه فرهنگی کودکان بود که در سخنان خود به تجربه های کار با کودکان بم اشاره کرد و اظهار داشت: ما در زلزله اردیبهشت ١٣٧٦ اردکول قاین هم حاضر بودیم، ولی در زلزله بم به دلیل متمرکز بودن خرابی ها شرایط متفاوت بود. مادران را در چادرهایی متمرکز کردیم تا برای بچه ها لباس بدوزند. دادن خوراک به صورت مواد غذایی کنسرو شده خسته کننده بود. وعده های غذایی میان روزانه برای بچه ها سامان دادیم. به تدریج چادر ها برچیده شد و زندگی در کانکس ها آغاز شد. کتابخانه ای نیز در روستای فهرج شکل دادیم که هنوز فعالیت می کند. سازمانهای غیر دولتی باید نحوه تعامل بین خودشان و تعامل بین خودشان و دولت را مشخص کنند.
نجفی از انجمن حمایت کودکان در معرض خطر هم که با موضوع «نقش مشارکت های مردمی در زلزله بم و برنامه های پایدار این انجمن» در این نشست سخنرانی می‌کرد، اظهار داشت: انجمن پس از زلزله بم فعالیتهای مختلفی برای شاد کردن کودکان انجام داد، از جمله ایجاد کارناوال‌های شادی و بردن دهقان فداکار - شخصیت شناخته شده در کتابهای درسی دبستان - در این کارناوال‌ها که بسیار در روحیه بچه ها موثر بود. الان در محلهای مختلف بم مردم و گروههای مختلف هستند که آموزش دیده اند و اگر از همین نیرو ها در بازسازی فیزیکی و اجتماعی بم استفاده بهتری می شد نتیجه موثر تری می گرفتیم. سازمانهای غیر دولتی نیز باید روی توان خود حساب مناسب و منطقی باز کنند.
به گزارش ایسنا، اعظم جوشایی، عضو شورای شهر بم هم اظهار داشت: شهر بم تاکنون با آسیب های روانی - به ویژه اندوه فراوان مردم - که از زمان زمینلرزه همچنان باقی است-مواجه است. در زلزله ۱۳۸۲ بم ارگ بم فقط به عنوان محل گردشگری شهر بم ویران نشد، بلکه این ارگ نماد هویتی و تاریخی شهر بم نیز بود. مردم بم برای تامین نیازهایشان به شهرداری و شورای شهر مراجعه می کنند.اکنون یکی از نیازهای اولیه آنها گردآوری نخاله ها از کنار خانه هایشان است. پشه سالک که موجب زخمهای طولاتی مدت و دردناک می شود (و درمان آن هم طولانی و مشکل است) همچنان به عنوان مشکل در بم مطرح است. تقویت نهادهای اجتماعی لازم است.
وی گفت: در بم بعضی اشتغال‌های ناپایدار بعد از زلزله ایجاد شد ولی اکنون مشکل بیکاری معضل مهمی در این شهر است که راه حل‌ها باید بومی سازی شده و متناسب با شرایط بم ارائه شود. بسیاری از منابع درآمد در بم فصلی است و خشکسالی و آفات از معضلات کنونی کشاورزی بم است. اقدام فوری برای تکمیل بازسازی بم لازم است. فضای فرهنگی (سینما و باغ هنر بم که استاد شجریان پیگیری می کردند ولی دل آزرده شده و پروژه را رها کردند) باید ساخته شود. در مسایل اجتماعی پژوهش‌های میدانی لازم است. امروزه مشکل مهمی به نام متخصصان بی کار در بم داریم. محصولات کشاورزی که با نماد (برند) بم شناخته می شوند (مانند خرما، پرتقال و ...) بهتر است در نمایشگاههای دائمی و فصلی عرضه شوند. فضای نشاط لازم در بم ترویج شود.
جوشایی خاطرنشان کرد: باید مرکز مطالعات و پژوهش‌های زلزله و موزه مردم شناسی در بم تاسیس شود. همچنین پیشنهاد می شود که نماد تمام کشورهای کمک کننده به زلزله زدگان بم و نمادهای ویژه شهر بم در این شهر به عنوان یادبود ساخته شود.
دکتر اسدی، جامعه شناس هم گفت: سازمانهای غیر دولتی که در محل شهر بم و در استان کرمان و بر اساس تجربه بومی شکل گرفتند بسیار موثرتر بودند. کمک ها را باید بر اساس نیاز و توان خود مردم سامان داد. در این زمینه تجربیات خوبی بر پایه تلاش‌های دکتر زند رضوی و همسرشان خانم اخلاص پور در بم و کرمان به دست آمده است که باید از این تجربیات بهره فراوان برد.
به عقیده این جامعه شناس، کمک از بیرون و عدم توجه به نیازها و روحیات خود مردم آسیب دیده معمولا آسیب زاست.
دبستانی - رییس جمعیت بمی های مقیم پایتخت - هم اظهار داشت: سازمانهای مردم نهاد باید چگونگی تعامل خود با سازمانهای دولتی را ساماندهی کنند. لازم است در شهر بم موزه دائمی زلزله بم احداث شود. همکاری بین سازمانهای مختلف با توجه و هماهنگی با شورای شهر بم هم می تواند به بازسازی روانی و اجتماعی مردمان بم کمک فراوان کند.
مهرناز خراسانچی، رییس کتابخانه حسینیه ارشاد هم با ارائه گزارشی از نشست‌های سه گانه «نقش سازمانهای مردم نهاد در زلزله بم» که در زمستان ۹۲ در کتابخانه حسینیه ارشاد برگزار شد، اظهار داشت: این نشست‌ها فرصتی برای بررسی و ارزیابی فعالیتهای انجام شده در بم بعد از رخداد زمینلرزه ۱۳۸۲ بود. کتابخانه حسینیه ارشاد مشغول گردآوری تفصیلی مستندات اتفاق زلزله ۱۳۸۲ بم است که در این زمینه از اهدای آرشیوهای شخصی نیز استقبال می کنیم. یک بررسی در آرشیو کتابخانه حسینیه ارشاد از ۵ دیماه ۸۲ تا ۵ اسفند ماه ۸۲ (در مدت دو ماه بعد از زلزله بم) نشان می دهد که هزار و ۸۵۹ مطلب چاپی در این کتابخانه در مورد زلزله بم و شهر بم در این مدت موجود است. به طور کلی ۱۱۵ کتاب در زمینه بم منتشر شده است که ۱۱ عنوان در کتابخانه موجود است و ۲۳ عنوان را هم آقای دبستانی لطف کردند و در اختیار کتابخانه قرار دادند که مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
در حین سخنرانی، مهندس حمید میراسدی هم در یادداشتی که به سخنران داد اعلام کرد که کل آرشیو شخصی خود را از زلزله بم به کتابخانه حسینیه ارشاد اهدا می کند.
به گفته خراسانچی، فایل‌های صوتی و تصویری این نشست‌های سه گانه که به یادبود دهمین سالروز زلزله بم برگزار شد، پیاده سازی شده و در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت. همچنین در سال ۹۳ کار مستند سازی زمینلرزه بم و سایر زمینلرزه های ایران با تشکیل کارگروه هایی پیگیری خواهد شد که تمام این فعالیت‌ها برای کمک به کاهش ریسک زلزله در ایران است. ضمنا در این کتابخانه، دوره‌های آموزشی و ورک شاپ های تخصصی در زمینه های مختلف (زلزله، مدیریت بحران، محیط زیست، آلودگی هوا و ریز گرد ها، سلامت، آب، خشکسالی و خشک شدن دریاچه ها، آشنایی با کتاب و دانش‌شناسی، علم و روش علمی و ...) برگزار خواهد شد.
گناه زمین چیست وقتی عبرت نمی‌گیریم؟
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با هشدار نسبت به مخاطرات هر نوع توسعه شهر بم در محدوده حریم گسل بم از ساخت و سازهای جدید در بخش شرقی شهر و در نزدیكی افتگاه گسل بم ابراز نگرانی كرد.
۱۳۹۲/۱۲/۳
