میراثی كه به تاراج رفت

به گزارش نما، اما میراث ایرانی برای خیلی از کشورهای خارجی با ارزش تر می باشد به طوری که در گوشه و کنار جهان سنگ های تکه شده تخت جمشید، منشور کوروش، بشقاب نوازندگان، ارابه طلایی چهار اسب، جام نقره ساسانی و خیلی های دیگر به چشم می خورد و روزانه هزاران نفر با علاقه به دیدن این آثار باستانی ایرانی می روند.
چرایی پرواز این آثار سوال بزرگی است که گاها جوابی برای آن یافت نمی شود، زمانی خود خارجی ها همه کاره بوده اند. مهمانان ناخوانده انگلیسی، فرانسوی و روسی هنگام بازگشت از ایران این اشیا با ارزش را سوغات برده اند و حال افتخار موزه های کشورشان شده است و البته خیلی زمانها هم خودمان پیشکش کرده ایم که برایشان یادگار بماند.
سرقت آثار باستانی از دیدگاه پلیس
سرهنگ فریدون خالقی‌فر معتقد است: پرونده‌های سرقت آثار باستانی کمتر از سه درصد از کل پرونده‌های سرقت در کشور را تشکیل می‌دهد. میراث فرهنگی که یک هویت ملی نیز محسوب می‌شود، به راحتی سرقت شده و با شگرد خاص از کشور خارج می‌شوند.
خالقی‌فر با اشاره به پدیده فروش آثار باستانی ایرانی در حراجی‌های معروف برخی از کشورهای خارجی،‌ اظهار داشت: یکی از سازمان‌های متولی، سازمان میراث فرهنگی است که علاوه بر اقدام به طرح شکایت، باید اقدامات بازدارنده‌ای را در راستای عدم سرقت و فروش این میراث فرهنگی انجام دهند.
معاون مبارزه با سرقت پلیس آگاهی ناجا با بیان اینکه سرقت میراث فرهنگی و آثار باستانی تنها برای عرضه به کشورهای خارجی سرقت و قاچاق می‌شود، گفت: اقدامات بازدارنده سازمان‌های متولی در راستای کاهش سرقت این آثار کم است و در برخی موارد حتی شاهد آن هستیم که برخی سازمان‌ها، موضوع سرقت را مسکوت می‌گذارند و هنگامی که به آنها گله می‌کنیم که چرا شکایت نکرده‌اید؟ عنوان می‌کنند «کشف که نمی‌شود» و توپ را به زمین سایر سازمان‌ها از جمله نیروی انتظامی می‌اندازند و مبنای نیز بر این ادعا ندارند.
بازگرداندن آثار و اشیایی که از دست رفته اند کاری سخت و دشوار است و همت عالی می خواهد اما هنوز موزه ها و خانه ها و عمارت های ناب وجود دارد که آنها هم به دست فراموشی سپرده شده اند.
حال ناخوش موزه ها
مهدی حجت، قائممقام و معاون میراث فرهنگی نگران حال ناخوش موزههای ایران است و اقدامات موثری برای رفع مشکلات آنها انجام داده است، وی در این خصوص می گوید: یکی از مهمترین کارهایی که ما برای بهبود وضعیت موزههای کشور کردهایم، فراهم کردن دستورالعملی جامع برای اداره موزههاست، که توسط اداره کل موزهها فراهم شده و اکنون به همه موزهها در سراسر کشور ابلاغ شده است. اساسا باید همه اقدامها در زمینههایی همچون نگهداری از اشیای موزهها مانند ویترینها، نورپردازیها، گرمایش و غیره، و همچنین نحوه مواجه شدن با گردشگرانی که به موزهها وارد میشوند و میزان اطلاعات مربوط به موزه و اشیای آن، کیفیت ارایه آن به مراجعان طبق این دستورالعمل صورت گیرد. در میان همه کاخ موزهها نیز موزه کاخ گلستان چون نیازمند ثبت جهانی بود و باید استانداردهای جهانی برای ثبت آن رعایت میشد، وضعیت مناسبتری دارد اما هنوز بسیاری از اقدامهایی که باید به صورت پنهانی برای آن اجرا شوند ساماندهی نشدهاند.
بی علاقه گی مردم به بازدید از موزه ها
با وجود 250 موزه که در سرتاسر کشور وجود دارند، مردم علاقه چندانی به بازدید از موزه ها و کاخ موزه ها ندارند، شاید یکی از دلایل بی علاقگی مردم عدم اطلاع آنها از وجود چنین موزه ها و اماکن دیدنی باشد، قائم مقام میراث فرهنگی در این خصوص معتقد است: وقتی اکنون به ندرت راهنمایانی داریم که درباره ارزشهای تاریخی اماکن ما اطلاعات درستی به گردشگران ارایه نمیکنند و نمیتوانیم به درستی آثار تاریخیمان را به مردم بشناسانیم، نباید انتظار داشته باشیم مردم هم رغبتی به دیدن آثار تاریخی ما نشان دهند. به همین علت است که یکی از مهمترین برنامهها این است که خط مشی موزهها و اماکن تاریخی کشور به درستی مشخص شود.
تخریب خانه های تاریخی
معاون میراث فرهنگی کشور از بودجه کم سازمان برای مرمت خانه های تاریخی گلایه دارد و می گوید: هر کدام از خانههای تاریخی پایتخت طرح بزرگی است که مسایل آن باید یکی یکی دیده و حل شود. مشکلات این خانه ها از حقوقی گرفته تا مرمتی و مالکیتی باید مورد به مورد بررسی شود و باید در نظر داشت که اکنون دست سازمان میراث فرهنگی در این زمینه بسته است زیرا اعتبارات لازم برای رسیدگی به این موضوع تعریف و توجیه نشده است و به همین علت بودجهای هم در اختیار آن قرار داده نشدهاست. ما این موضوع را با دولت در میان میگذاریم و در صورتی که پذیرفتند و اعتبارات ما را افزایش دادند، میتوانیم گامهای موثری در این زمینه برداریم.
گزارش: سیده الهام جوادی