مجوز ارشاد برای عاشقانه های رضاخان!

ز زمانی که آقای علی جنتی به عنوان وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم کار خودش را آغاز کرد تا به امروز حدود هفت ماه می‌گذرد، در طول این مدت اظهارنظرهای آقای وزیر همواره مورد توجه رسانه‌ها بوده است و گاه حتی حاشیه‌ها و جنجال‌هایی نیز در پی داشته است.

یکی از موضوعاتی که چند بار ایشان به صلاحدید خود یا اصرار خبرنگاران درباره آن سخن گفته، بحث ممیزی کتاب، نظارت پیش از چاپ و همچنین وجود برخی نویسندگان ممنوع القلم بوده که گاه حتی از سوی رئیس جمهور محترم هم طرح شده است.

در آخرین اظهارنظر روز گذشته آقای جنتی گفته اند با توجه به این که در وزارت اطلاعات دولت سابق کتاب یک سری از نویسندگانِ ممنوع القلم چاپ نمی شد، همفکری کردیم که برای چاپ یک کتاب به خود آن نگاه کنیم؛ نه به نویسنده آن. این که خود کتاب توسط کارشناسان وزارت ارشاد با دقت بررسی شود، اتفاق خوبی است که با توجه به برخی دیدگاه های گذشته وزیر ارشاد درباره برداشته شدن این نظارت در جای خود امیدوارکننده است.

اما نکته دوم اظهارنظر آقای وزیر درباره این که به نویسنده اثر به طور کل کاری نخواهند داشت، ما را یاد نظریه منسوخ رولان بارت درباره «مرگ مولف» می اندازد.

باید توجه کرد که هیچ گاه اثر از موثر جدا نبوده است، بخصوص اثر ادبی و هنری و به طور کل علوم انسانی که متفاوت از آثار علمی است و به هیچ عنوان از موثرش جدا نیست، نویسنده، اندیشه، احساس یا نظریه ای دارد و می خواهد آن را با مخاطبش در میان بگذارد، به بیان دیگر خود را در اثرش تکثیر می کند، اما این که اثر ربطی به موثر ندارد از اواخر دهه 1960 رواج گرفت و زمانی هم که رولان بارت مرگ مولف را مطرح کرد، دیگر به اوج خود رسید.

نظریه نقد نو و جدا کردن مولف از اثر، شکلی افراطی دارد، نویسنده بخشی از روح خود را در اثر می دمد، حال چه خودش آگاه باشد و چه ناآگاه، هیچ انسان عاقلی نیست که کاری انجام دهد و پشت کارش فکر یا انگیزه ای وجود نداشته باشد.

از طرفی دیگر، آیا با توجه به این تصمیم جدید وزارت ارشاد یک مجموعه شعر یا داستان عاشقانه از چهره هایی که تضاد و عناد خود را در میدان های مختلف با ایران و مردم نشان داده اند به صرف این که پیام سیاسی و اجتماعی ندارد، قابل انتشار خواهد بود؟ یعنی از فردا باید بر پیشخوان کتابفروشی ها مثلا داستان های اکبر گنجی و رضا پهلوی را هم بخوانیم و ما هم خبر انتشار آن را در رسانه هایمان تیتر کنیم؟!

منبع : جام جم