دستهای توانمندی كه دیده نمی شوند

به گزارش نما، گاه توانمندیهای معلولان در جامعه نادیده گرفته میشود و همین موضوع آنان را به سمت آسیبهایی از قبیل اعتیاد یا تکدیگری سوق میدهد. از نگاه رفتار شناسی به گروههای نابینا، کم بینا، ناشنوا، ناگویا و افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی، در یک کلمه معلول گفته میشود اما این به آن معنا نیست که آنها افرادی ناتوان هستند که قادر به انجام هیچ کاری نمی باشند بلکه با گذراندن دورههای فنی و حرفهای میتوان از آنان در خانه یا در مراکز اشتغال به عنوان نیروی کار استفاده کرد.

وضعیت نامطلوب معلولین در جامعه
معلولان از مظلومترین اقشار جامعه هستند که قضاوتهای سطحی و غیر منطقی در مورد آنان زمینه ظلم مضاعف را برایشان فراهم کرده است. درست است که این دسته از افراد دارای نقص عضو ظاهری هستند و ممکن است بعضی از تواناییهای دیگر افراد جامعه را نداشته باشند؛ اما بهطورقطع در عوض احساس و توانمندیهای دیگرشان تقویت شده و بیشتر از دیگران است. اما متأسفانه اغلب دیده میشود که عزت نفس این افراد نادیده گرفته شده و در پاره ای اوقات دیگر افراد جامعه برخوردهای ترحم آمیزی با آنان دارند. با نگاهي گذرا به کساني که دور و بر ما زندگي مي کنند و مقايسه آنان با معلولان احتمالي که همسايه ما هستند مي توان به راحتي از فاصله اي که آن ها با زندگي طبيعي و حقوق اساسي خود دارند، آگاه شد. ما از کودکي ياد نگرفته ايم با کسي که توانايي بالا رفتن از پله را ندارد، يا به کمک عصاي سفيد راه مي رود، يا با ويلچر قصد عبور از خيابان را دارد چگونه بايد رفتار کنيم. به نظر مي رسد بديهي ترين پاسخ آموزش ندیدن است.ما هرگز براي برخورد و چگونگي رفتار با معلولان آموزش نديده ايم و پيش خود تصور مي کنيم اين معلولان هستند که بايد به جمع ما اکثريت غيرمعلول بپيوندند، در صورتي که در هيچ کجاي دنيا چنين توقعي از معلولان نمي رود.در واقع اين جامعه است که بايد حقوق اساسي معلولان را پاس بدارد و با تمهيدات ويژه زمينه کسب حقوق اساسي و انساني آنان را فراهم کند.

ادامه تحصیل برای معلولان
در خصوص امکان ادامه تحصیل برای معلولان اوضاع خوبی در کشور حاکم نیست بسیاری از معلولان از تحصیل محروم میشوند. یکی از مشکلات معلولان که به آسانی قابل رفع است، انتقال کلاسها به طبقات پایین دانشکدههاست؛ اما گاهی مسئولان سختگیرانه با این موضوع برخورد و با این کار معلولان را از تحصیل محروم میکنند. این در حالی است که مناسبسازی فضاها نیاز به زمان طولانی دارد اما اگر نگاه مدیران ما به حق این افراد برای تحصیل و ایجاد امکانات برای آنان تغییر کند مشکل سریعتر رفع میشود.

معلولان و ورزش
ورزشکاران معلول کشور بارهادر عرصه مسابقات ورزشی داخلی وجهانی خوش درخشیده اند.این امر از توانایی بالای آنان نشان دارد.بااین حال همواره ورزش معلولان نادیده گرفته می شود و این قهرمانان با مشکلات فراوان روبه رو هستند. درهمین ارتباط اصلاح و مناسب سازی اماکن و سالن های ورزشی برای معلولان نه تنها لازم است، بلکه امری ضروری برای کمک به کسب استقلال فردی و اجتماعی معلولان به شمارمی‌آید.

نگاه مردم به معلولان
یکی دیگر از مشکلات مهم معلولان، فرهنگ ترحمآمیزی است که نسبت به این گروه وجود دارد. بعضی افراد وقتی میبینند که یک فرد دارای معلولیت در حال تحصیل یا کار است از جملاتی استفاده میکنند که برای فرد معلول خوشایند نیست. در حالی که اکنون نخبههای معلول بسیاری در کشور داریم که برای جامعه مفید هستند و کشور و دولتمردان میتوانند از استعداد آنان استفاده کنند؛ اما متأسفانه با برخوردهای نامناسب، مناسبسازی نکردن دانشگاهها و نبود فرهنگ درست برای برخورد با معلولان، هم معلولان خانهنشین و افسرده میشوند و هم کشور و دولت متضرر خواهند شد زیرا نمیتوانند از استعدادها، توانمندیها و علم این گروه از جامعه بهرهمند شوند. همچنین با وجود حمایت قانون از استخدام معلولان تا 3 درصد از نیروی انسانی مورد نیاز کشور، برخی سازمانها و ادارات با هر بهانهای که شده از این کار سرباز میزنند و معلولان هم که هزینه های زندگیشان به علت شرایط جسمی که دارند، مضاعف بر دیگران است دچار مشکلات روحی روانی شده و منزوی میشوند. در اوضاع فعلی کشور رفت و آمد معلولان به محل کار، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو یا اتوبوس، ورود و خروج به ساختمانها بسیار دشوار و حتی در برخی مواردی میتوان گفت که غیر ممکن است.

حرف آخر
برای جلوگیری از آسیب هایی که در پی نداشتن کار و حرفه ممکن است دامان بسیاری از معلولان را بگیرد و آنها را وادار به تکدی گری و گاه خرید و فروش مواد مخدر برای امرار معاش نکند لازم است تا سازمان بهزیستی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و در کنار آن سازمان فنی و حرفه ای امکاناتی را فراهم کنند تا معلولان دوره های آموزشهای فنی را به راحتی بگذرانند و با ایجاد کارگروههای تخصصی به گروهبندی معلولان بر اساس توانمندیهای آنان بپردازند؛ زیرا با این کار میتوانند از نیروی انسانی کارآمدی که تاکنون دیده نمیشده، بهرهمند شوند. همه باید بدانند که معلولان بیش از ترحم به توجه نیاز دارند و دلسوزیهای بی مورد و غیر منطقی برخی اطرافیان و شهروندان نه تنها باعث اهانت به آنان میشود بلکه تأثیر بسیاری در کاهش اعتماد به نفس این عزیزان دارد.

گزارش: سیده الهام جوادی