خاتمی: وضع خوبی بر دنیا حاكم نیست

به گزارش نما ، متن سخنان سید محمد خاتمی، رییس جمهور سابق در دیدار با یزدی‌ها بدین شرح است:

«بسم‌الله الرحمن الرحیم

امیدوارم سال خوبی پیش روی همه ما و همه ملت ایران و همه انسانهایی که خواهان صلح و همدلی انسانها هستند باشیم. امسال خصوصیت نوروز ما این است که محاط شده است در دو مناسبتی که هر دو مناسبت به نام و یاد صدیقه طاهره حضرت فاطمه زهرا (س) متبرک شده است، هم قبل از عید فاطمیه اول را داشتیم و در هفته دوم عید امسال هم اواسطش باز فاطمیه دوم است. لازم است که یاد و خاطره حضرت زهرا (س) را گرامی بداریم و انشالله که به حرمت این بانوی بزرگوار که معلم و الگوی نه تنها زنان عالم بلکه انسانهای جهان است با عنایت ایشان و بالطف خداوند و هم ملت شریف ایران و نیز همه مسلمانها زندگی بهتری داشته باشند.

وضع خوبی بر دنیا حاکم نیست، جنگ ستیز، دیگر ستیزی و نفرت بیداد می‌کند و با کمال تاسف گاهی شاهد هستیم که به نام اسلام به این نفرت آفرینی دامن زده می‌شود، جریانها و جناح‌هایی که خود را منتسب به اسلام می‌دانند و خودشان را نماینده اسلام حقیقی معرفی می‌کنند، ترور کرده و خشونت و تحجر را بر جوامع تحمیل می‌کنند. امروز در خیلی از نقاط ما شاهد این جریانها هستیم البته مسئله تروریسم و خشونت گرایی در عین حالی که ریشه در بینش غلط انسان نسبت به خدا و انسان و به آفرینش دارد خود عکس‌العمل و معلولی است از وضعیتی که بر دنیای امروز حاکم است.

این دیگر ستیزی سرمشقی بوده که در یکی دو قرن اخیر از سوی قدرتهای بزرگ بر دنیا تحمیل شده است؛ قرنی که گذشت قرن خشونت، قرن جنگ، دو جنگ بزرگ جهانی، جنگ‌های منطقه‌ای و جنگ سرد بود که حاصل همان روحیه دگرستیزی و روحیه اثبات خود با نفی دیگری است.

ترور و تروریسم حاصل روحیه‌ای است که در آن اثبات خود مساوی با نفی دیگری است یا در سطح محسوس‌ترش کسانی منافعی برای خود تعریف می‌کنند که با منافع دیگران در تضاد است و با توسل به زور سعی می‌کنند که دیگران را سرکوب کنند و منافع خود را تامین کنند.

استعمار نیز حاصل همین وضعیت است در اینجا اشاره‌ای داشته باشم به مسئله گفتگوی تمدنها که طرح آن تصادفی نبود. اگر دوستان هم یادشان باشد گفت و گوی تمدنها در سال 1999 در سازمان ملل برای اولین دفعه مطرح نشد در جریان مبارزات انتخاباتی این مسئله را مطرح کردم. قبل از آن نظریه‌ای مطرح شده بود که بعدا آن نظریه هم با یک نظریه دیگر تکمیل شد و آن جنگ بین تمدنها یا ستیز بین تمدنها بود که آقای هانتینگتون آن را مطرح کرد، من احساس کردم که آنچه مطرح شده تصویر و تبیین وضعیتی است که بر انسانها حاکم هست و او پیش بینی می‌کرد که جنگ دیگر جنگ اقتصادی و سیاسی نیست جنگ تمدنی است و این نظریه، نظریه نادرستی است اصلا به نظر من یک نظریه نبود یک طرح بود؛ یک پیشنهاد بود که در واقع تثبیت کننده وضعیتی بود که بر عالم و آدم حاکم بود؛ به نظرم آمد که چرا تمدنها نباید باهم گفت و گو کنند چرا باید ستیز داشته باشند؟!

حالا اگر تمدن غول آسایی پیدا شده که دست آورد‌های مهمی هم داشته همون تمدن غرب و مدعی است که نقطه نهایی تکامل تاریخ بشری است وهمه تمدنها و همه فرهنگها و همه ملت ها باید یا هضم و یا جذب بشوند در تمدن قدرتمند یا از صحنه گیتی حذف شوند.

بعدها نیز نظریه پایان تاریخ مطرح شد که معنایش این بود که سیر جوامع بشری بسوی کمال است. کمال جامعه بشری در لیبرال دموکراسی است و لیبرال دموکراسی کمالش در نظامی است که در آمریکا مستقر شده است بنابراین با تحقق نظام لیبرال دموکرات آمریکا نظام سرمایه داری و لیبرالی آمریکا تاریخ بشر به نقطه نهایی خودش رسیده است بنابراین تاریخ دیگر پایان می‌یابد. همه دنیا هم باید آمریکایی بشود اما خوشبختانه آقای فوکویاما بعدا از این نظریه برگشت این دو نظریه در واقع بیان گر واقعیت حاکم بر دو، سه قرن اخیر بود و نظریه گفت و گوی تمدنها در مقابل آن و برای تغییر پارادایم حاکم بر عالم و آدم مطرح شد.

من این مقدمه را گفتم تا بگویم که یکی از عوامل گسترش ترور و تروریسم و خشونت گرایی همین وضعیتی است که قدرتهای بزرگ بر دنیا تحمیل کردند وقتی که انسانها احساس کردند که راه منطقی برای گفتن حرفشان برای ابراز وجودشان وجود ندارند و قدرت حاکم اجازه ابراز نظر نمی‌دهد و حقوق انسانها چه در عرصه ملی و چه بین الملی پایمال می‌شود. انسان احساس کرد راه منطقی برای ابراز وجودش وجود ندارد و بازور سرکوب میشود خیلی ها می کوشند ؛ زور را با زور پاسخ دهند. شما در درون نظامهای ما قبل از انقلاب ببینید چرا جریانهای چریکی در ایران ایجاد شد؟ بنیانگذاران آن انسانهای بدی نبودند ولی مایوس شده بودند آنها از حرکتهای سیاسی و منطقی به این نتیجه رسیدند که فقط زور را با زور باید پاسخ گفت و این خشونت گرایی در درون کشور ما ایجاد شد و حتی در کشورهای دیگر در عرصه بین‌المللی هم که ملتها احساس کردند که هرچه بگویند و هرچه بخواهند با زور سرکوب می‌شود متوسل به زور میشوند، بنابراین میخواهم بگویم که این که خشونت گرایی و تروریسم که دنیای ما را سیاه کرده از جمله همین جا ناشی می‌شود و امروز می‌بینیم که مخصوصا در منطقه ما چه وضع ناگواری حاکم است؛ مثلا در سوریه، در عراق، در پاکستان و همه جای دنیا کم و بیش چنین وضعی را می‌بینیم و نیز گرایشهای تندی که در دنیا هست یکی از علل اصلی آن، این وضعیتی است که قدرتهای بزرگ بر دنیا حاکم کردند یعنی عکس‌العملی در برابر وضعیتی که قدرت‌های مستبد و قدرت‌های سلطه گر بر دنیا تحمیل کردند.

امیدواریم سالی که پیش رو داریم سال صلح بر اساس تامین حقوق انسانها باشد. صلحی که از یک طرف هیچکس هیچ حقوقی نداشته باشه و تسلیم آنها در برابر قدرت طلب شود این صلح نیست، همچنان که صلح مسلح، صلح نیست. می‌گویند سلاح های اتمی و کشتار جمعی جنبه بازدارندگی دارد یعنی کسی آنقدر مجهز بشود که دیگران از ترس تخریبی که او ایجاد می کند قانع و آرام بشوند به آن می‌گویند صلح مسلح؛ این صلح نیست، صلح این است که انسانها همه به صورت برابر در کنار یکدیگر از حقوق مساوی برخوردار باشند و این حقوق تضمین و تامین شود چه در درون ملتها که تک تک افراد صاحب حق باشند و حکومتها موظف و مکلف در مقابل مردمند اگر چنین شد صلح درست و حسابی در یک کشور ایجاد می‌شود و همچنین در عرصه بین‌المللی که همه ملتها به عنوان واحدهای جامعه جهانی دارای حرمت و احترام و حق زندگی و حق پیشرفت باشد و همه به این حق، احترام بگذارند در این صورت ما شاهد صلح خواهیم بود و وقتی ما آرزوی صلح می کنیم در درون ملتها در عرصه بین‌المللی این است که حق و حرمت انسان شناخته بشود و آن محتوایی که پیشرفت تاریخ بشری به آن رسیده است یعنی انسانها دارای حقند و حکومتها دارای مبنای زندگی همه جوامع باشند.


دیدار سید محمد خاتمی با یزدی‌ها
در انقلاب بزرگ ما پیشنهاد جمهوری اسلامی داده شد و این که ما می‌گوییم خواست نظام نشان میداد که کدام اسلام در انقلاب ما وجود داشت اسلام، اسلام انقلاب، اسلام طالبانی که در سوریه در عراق در جاهای دیگر دارد کشتار می‌کند و با دید متحجر خودش میخواهد بر عالم و آدم حاکم بشود نیست بلکه اسلامی است که برای انسانها از هر فرقه از هر گروه از هر گرایشی قائل به حرمت است. وقتی می‌گوییم جمهوری اسلامی یعنی حکومت، حکومت جمهور است که قدرت در آن متعلق به مردم است؛ حکومت قدرت متمرکز است و منشا آن قدرت منتشر است که همه افراد این قدرت را دارند. حکومت مرکزی از طرف قدرت مردم نمایندگی دارد و این حکومت نه تنها بر آمده از مردم است بلکه در برابر مردم مسئول است و مردم بر آن نظارت دارند.

ما افتخار می‌کنیم که انقلاب ما پیشنهادش پیشنهاد جمهوری اسلامی است، حالا بعضی‌ها می‌گویند امام اصلا اعتقادی به جمهوری و حق مردم نداشت! پدر خوانده‌های اسلام متحجر و تروریست پرور می‌گفتند و می‌گویند که جمهوری بدعت است، در اسلام جمهوری نداریم.

"جمهوری اسلامی" نتیجه مبارک انقلاب ما بود. من معتقدم محتوای این انقلاب صلح است صلح میان افراد در درون یک نظام و کشور و صلح میان انسانها در سراسر دنیا با رعایت حق و حرمت انسانهای دیگر ما نیاز به صلح داریم در داخل نیاز به امنیت داریم در داخل ولی این امنیت باید به این صورت باشد که هرکس قبول کرده است در چارچوب نظام و قانون اساسی زندگی بکند ولو اعتقاداتش با اعتقادات اکثریت مخالف باشد ولو اینکه گرایشهای دیگری داشته باشد او یک شهروند جمهوری اسلامی است و باید از حقوق شهروندی برخوردار باشد و در عرصه بین‌المللی هم همینجور ما نمی‌توانیم تعریف بکنیم که دنیا یک مرکز دارد و همه دنیا پیرامونی آن هستند. منطق جنگ این است که من محور و مدارم هرکس با من نیست بر من است و چون من زور دارم هرکس بر من است من میتوانم او را از بین ببرم این منطق عین منطقی است که آقای بوش داشت و آقای بن لادن داشت یعنی منطق یکی است! اینا با هم می جنگیدند در حالی که یک منطق داشتند نو محافظه کاران آمریکا می گفتند هر کس با ما نیست بر ماست و هرکس برماست ما با او می جنگیم! ائتلاف جنگ علیه تروریسم یعنی ائتلافی که آمریکا با هم پیمانانش کرد برای اینکه مبارزه بکند با همه ملتها و تشکلهایی که با او نبودند عین این منطق در گروه‌های تروریستی می‌بینیم که هر کس با ما نیست کافر است و هرکس کافر است من حق دارم به هر قیمتی حتی با انتحار و نابود کردن خودم او را از بین ببرم این منطق منطقی است که جنگ می آفریند؛ ولی آنچه در متن انقلاب ما بود اینکه انسانها حرمت و حق دارند و امنیت همه انسانها باید تامین شود.

امید دارم به حرمت حضرت زهرا(س) سال پیش روی ما، سال پیش روی ما سال حاکمیت معیارهایی باشیم که در متن انقلاب ما بود؛ آزادی، امنیت، پیشرفت و همدلی و وحدت.

این کشور مشکلات زیادی دارد؛ همه باید کمک کنند که مشکلات حل شود و موقعی که دلها به یکدیگر نزدیک شد آن وقت حکومت مقتدر است و زمینه پیشرفت در کشور ما که امکانات فوق‌العاده‌ای دارد فراهم می آید و انشالله در عرصه بین المللی هم ما شاهد صلح باشیم صلح به معنی که گفتم صلحی که بر پایه حقوق انسانها و حرمت آنها برای برخورداری از زندگی خوب، امنیت، آزادی و پیشرفت استوار باشد، اگر چنین باشد ما دنیای بهتری داریم .

عدلی که به ما وعده داده اند که حضرت حجت (ع) همه جا را پر از عدل و داد می‌کند همین است. خوشبختانه دولت تدبیر و امید روی کار است و با توجه به مشکلات فراوان، با شعارهایی که داده شده کارهایی که صورت گرفته و شاهد بهبود اوضاع هستیم ولی کافی نیست. امیدواریم بهبود گسترش پیدا کند؛ همه باید کمک کنیم تا دولت بتواند موفق باشد.

یزد علاوه بر این مشکلاتی که گفتم مشکل دیگری هم دارد که اختصاص به یزد و کلا فلات مرکزی ایران دارد که ایران یک کشور نیمه خشک هست که خوشبختانه دوستان در استانداری این مسئله کم آبی رو به آن توجه دارند که باید گفت یزد یک استان کشاورزی نیست. الان شاهد کم آبی بیشتری در استان یزد هستیم که علاوه بر آن مشکل دیگری هم داریم که هر چه بیشتر به صنعتی شدن نزدیک می شویم مصادف است با آلوده شدن فضای محیط زیست؛ اگر آب هم به ما برسد، هوای تازه کم می شود. باید تلاش کرد که همه این مشکلات به یاری خدا حل شود.

از جمله رسالتهایی که یزدی تبارها می‌توانند انجام دهند تلاش برای اعتلای نام یزد هست و با توجه به ظرفیت های خوب استان چه در عرصه فرهنگی و اقتصادی؛ بلکه در تمام عرصه ها شاهد وجود با برکت یزدی ها در سطح کشور هستیم و البته یزدی ها اگر بخواهد می‌توانند جاهای دیگر را هم آباد کنند و نیز یادی بکنم از دهم فروردین که ادامه قیامی بود که در 19 دی در قم شروع شد که خود باعث افتخار است و خدا رحمت کند حضرت آیت‌الله شهید صدوقی (ره) و انشاالله که در ادامه شاهد رشد بیشتر یزدی‌ها در تمام زمینه یاشیم و خداوند به همه شماها توفیق عنایت بفرماید.»

در این دیدار احمد دوست حسینی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمد رضا تابش نماینده اردکان، دکتر محمد علی طالبی معاون سیاسی استانداری، مهندس سید محمد رضا سیدحسینی معاون عمرانی استانداری، عباس حیدری مدیرکل حوزه استاندار، داوود پاک طینت مدیرکل روابط عمومی استانداری یزد، مهندس علی اکبر اولیاء نماینده مردم یزد در مجلس هشتم، مهندس غلامعلی سفید استاندار اسبق یزد، دکتر جلال مجیبیان، حجت الاسلام و المسلمین دعایی، دکتر توحیدی فر مدیر درمان تامین اجتماعی استان یزد، عباسعلی دانافر مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد، دکتر المدرسی معاون دانشگاه یزد، مهندس وحدتی مدیرعامل اسبق توانیر، دکتر قاسمی، محمد امامی، محمد جواد اولیاء، حجت الاسلام کلانتر، مهدی وحدت، حسین پایدار، عباس ملازینلی و جمعی از فعالان ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی و دکتر عارف در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری حضور داشتند.