به گزارش نما ،مقام معظم رهبری سال ها در تعیین نام سال ها روی اقتصاد تکیه داشتند. امسال بازهم همین اتفاق افتاد و البته با توجه به ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی دور از انتظار هم نبود. اما نکته مهم تر از اقتصاد، اضافه شدن عنوان فرهنگ است که همان طور که ایشان فرمودند از اقتصاد هم مهم تر است:«فرهنگ از اقتصاد هم مهمتر است. چون فرهنگ به معنای هوایی است که تنفس میکنیم. اگر هوا تمیز باشد آثاری دارد و اگر کثیف باشد آثار دیگری دارد. فرهنگ یعنی ایمان به باورهای مردم ،عادات مردم و چیزهایی که مردم با آن سر و کار دارند. نمیخواهیم بگوییم همه آسیبهای فرهنگی کار بیگانگان است. خود ما هم مقصریم.» در راستای این که نامگذاری سال 93 چه الزاماتی برای هر کدام از ما ایجاد کرده است و عزم ملی و مدیریت جهادی چگونه به کمک اقتصاد و فرهنگ خواهد آمد با حمید رضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی گفتگو کرده ایم.
امسال از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامی به نام «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری شد. شما دلیل این نامگذاری را چه می دانید؟
به نظر میرسد علتش چند موضوع است. یکی این که کشور ما در حال جنگ اقتصادی و جنگ فرهنگی با دشمن است. دوم این که دو دغدغه در این زمینهها وجود دارد. یکی گرایش به بیرون در اقتصاد و دوم رخنه دشمن به حوزه فرهنگی که در واقع باید این دو آسیب مورد توجه جدی قرار بگیرند. نکته سوم این که تلاش دولتهای گذشته در جهت تحول اقتصادی و واگذاری اقتصاد به مردم هم در قالب طرح تحول اقتصادی و هم اصل 44 نیمه تمام مانده است. نکته چهارم کجفهمیها و گرایشهای لیبرالی در حوزه فرهنگ است که به نظر میرسد عاملی برای توجه به این موضوع به صورت جدی شده است که آسیب بیش از این به حوزه فرهنگ وارد نشود و طبیعتاً با توجه به توضیحاتی که مقام معظم رهبری داده اند به نظر میرسد این دو موضوع برای شرایط کنونی کشور از حساسیت و اولویت بالاتری برخوردار است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
چند سالی است که ایشان مباحث اقتصادی را مطرح میکنند و سالها را بر این اساس نامگذاری میکنند. چه اتفاقی باید در بخش اقتصادی بیفتد که بگوییم به نقطه مطلوبی رسیدهایم و در سالهای آینده بتوانیم به کارهای دیگری بپردازیم؟
آنچه در حوزه اقتصاد مورد نظر رهبری است این است که در درجه اول یک اقتصاد مستقل و بدون وابستگی به شرق و غرب داشته باشیم که متکی به ظرفیتهای درونی کشور باشد و در اقتصاد جهانی که همان اقتصاد سرمایهداری است هضم نشود. دوم این که در حوزه اقتصاد بتوانیم عدالت را به عنوان ویژگی اقتصادی نظام اسلامی تحقق ببخشیم و فقر، تبعیض و فاصله طبقاتی را به حداقل برسانیم. نکته سوم این که این اقتصاد باید به مردم، توان، سرمایه و مدیریت آنها متکی باشد و نقش دولت در تصدیگری اقتصادی به حداقل برسد. نکته چهارم این که اقتصادی باشد که در برابر تکانههای بیرونی و جهانی آسیب نبیند و مقاوم باشد و متزلزل نشود. نکته دیگر این که اقتصادی باشد که هم موجب رونق کسب و کار شود و بیکاری را به حداقل برساند و هم رفاه نسبی را به صورت معقول تضمین کند و نهایتاً این که اقتصادی باشد که بروننگر باشد، یعنی صادرکننده و فعال در امر تولید و تأمینکننده نیازهای کشورهای همسایه و جهان اسلام باشد و اقتصادی باشد که در آن ربا، کسب حرام، کمفروشی و تبذیر نباشد و بهرهوری، وجدان کاری و انضباط مالی در آن بالا باشد. اقتصادی باشد که تولید ناخالص داخلی آن متنوع باشد و از تکمحصولی که الان ما به آن گرفتار هستیم، کاملاً به دور باشد و در واقع اتکای آن به نفت به حداقل برسد و در نهایت به اقتصادی برسیم که بتواند در تأمین نیازهای اساسی کشور ما را خودکفا کند و نهایتاً این که الگویی برای دیگر کشورهای اسلامی در منطقه و جهان باشد.
با توجه به صحبتهای رهبری و دورنمایی که از کارهای اقتصادی شاهد هستیم، و مباحثی همچون اقتصاد مقاومتی، فاز دوم هدفمندی... سال 93 را چطور ارزیابی می کنید؟
طبیعی است سال 93 در واقع سال اول جهتگیری اقتصادی کشور در مسیر اقتصاد مقاومتی است و همان طور که مقام معظم رهبری سیاستهای این اقتصاد را ابلاغ کردند، دولت باید گامهای لازم را برای جهتدهی اقتصاد به سمت اقتصاد مقاومتی بردارد و زیرساختهای اقتصاد مقاومتی را در کشور کامل کند. مجلس باید ببیند در قوانین چه اصلاحاتی باید انجام بدهد و چه نیازهای قانونی را باید تأمین کند که بتواند زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم کند. مردم هم طبیعتاً در این راستا باید با اصلاح الگوی مصرف خودشان و تطبیق دادن زندگیشان با این نوع اقتصاد به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کنند تا بتوانیم به مرور شاخصهها و مؤلفههای اقتصاد مقاومتی طی یک برنامه زمانبندی شده مشخص و نه طولانی انشاءالله گام به گام محقق کنیم.
بپردازیم به فرهنگ. به نظر شما دولت در سال 93 باید چه کارهایی را انجام دهد تا منویات فرهنگی مد نظر مقام معظم رهبری به اجرا در آید؟
در حوزه فرهنگ با توجه به این که از یک فرهنگ بسیار غنی، کامل و برتر در عرصه بینالمللی برخورداریم، نیازمند این هستیم که در حوزه فرهنگ بتوانیم چند موضوع را محقق کنیم. یکی این که فرهنگ خودمان را در برابر فرهنگهای بیرونی و مخرب مقاوم و توان دفاعی بالای آن را به صورت منطقی در تضارب، تعامل و تعارض با دیگر فرهنگهای غیربومی، مخرب و ضد ارزشی تقویت کنیم و به حوزه فرهنگمان توان تهاجم بدهیم نه انفعال. باید کاری کنیم که این فرهنگ بهگونهای در جامعه نهادینه شود که در برابر فرهنگهای مهاجم دشمن رنگ نبازد و عقبنشینی نکند.
نکته دوم این که خاکریزهای قوی و سدهای دفاعی محکمی را در برابر رخنه فرهنگی دشمن به وجود بیاوریم که این خاکریزها هم نیازمند مرزبانان فرهنگی هوشیار و قوی هستند، هم نیاز به فیلترهای جلوگیرنده از ویروسهای فرهنگی به داخل فضای جامعه ما دارد و هم نیازمند تقویت فرهنگ اسلامی و دینی در جامعه است. نکته دیگر این که چون فرهنگ ما سازگاری زیادی با فطرت انسانی دارد و طبیعتاً توان جذب آن بالاست، باید کاری کنیم که این فرهنگ با پشتوانه مردمیای که به خاطر فطری بودنش پیدا میکند، به باورهای مردم تبدیل شود و مردم بتوانند با تمام وجودشان از این فرهنگ دفاع کنند و موجب افزایش انگیزههای فداکاری و ایثار در مردم شود و شاخصههای یک فرهنگ قوی را که مورد نظر اسلام است، مثل فرهنگ شهادت، پایداری، جهاد، تعاون و... بتواند بیشتر در جامعه تقویت کند. جامعه هم در قبال این فرهنگ قدرت امر به معروف و نهی از منکر بیشتری یابد و خودش ناظر به عملکرد مسئولان در این حوزه باشد. بدون شک در این فرهنگ، عاشورا، حجاب، معنویت، دعا، حج و امثال اینها که عوامل ایجاد قدرت فرهنگی هستند، باید تقویت شوند و مورد توجه قرار بگیرند تا دشمن توانایی غلبه بر فرهنگ ما را نداشته باشد.
نکته دیگر توجه به کانونهای تولید قدرت فرهنگی در کشور است. این کانونها در حال حاضر در روحانیت و حوزههای علمیه، رهبری امت اسلامی، نمازهای جمعه، جماعات، مساجد، هیئتهای مذهبی و محافل دینی، رسانه ملی، رسانههای اثرگذار و همچنین لشکر سایبری در فضای مجازی قرار دارد که باید به عنوان کانونهای تولید قدرت فرهنگی تقویت شوند و بتوانیم از توانمندی اینها برای اثرگذار کردن حوزه فرهنگ در جامعه و جهان بهرهبرداری و استفاده بیشتری کنیم و در نهایت همان طور که مورد تأکید مقام معظم رهبری است، طبیعتاً حوزه فرهنگ باید به دست جوانان مؤمن، متدین و انقلابی سپرده شود که بتوانند این حوزه را در برابر انحرافات پاسداری و حفاظت کنند.
عزم ملی که یکی از نکات کلیدی این نامگذاری است، چه وظایفی برای ما ایجاد می کند؟
امیدواریم انشاءالله در سال جدید با عزم ملی مردممان که اراده خواستن و توانستن در وجود تکتک آحاد ملتمان هست بتوانیم این دو حوزه را در مسیری قرار بدهیم که منافع ملی و آینده کشور در آن تضمین شود و با این عزم ملی که در واقع متراکم شدن قوای کشور و انرژی مردم در کنار همدیگر است، قطعاً تحقق شعار امسال امکانپذیرتر خواهد شد، منوط بر این که همان طور که مقام معظم رهبری تأکید کردند باید شرایط جنگ اقتصادی و جنگ نرم فرهنگی را با مدیریت جهادی دنبال کنیم. طبیعتاً نگاه مدیریت جهادی به این دو حوزه و با تکیه بر عزم ملی که در واقع موتور محرک آن به حساب میآید، به مشکلات اقتصادی مردم نگاه کارشناسانه و مدبرانه داشته باشد و نیازهای واقعی مردم را بهتر شناسایی کند، ظرفیتها و توانمندیهای داخلی را بهتر بشناسد و تمام ابزارهای فرهنگی کشور را برای تشویق مردم به مصرف صحیح محصولات و تولید داخلی به کار ببرد و امنیت اقتصادی را برای سرمایهگذاران در اقتصاد داخلی فراهمتر کند و طبیعتاً از شتابزدگی در تصمیمات هم پرهیز میکند و سرعت عملی به تحقق اهداف این دو حوزه خواهد داد که جز از مدیریت جهادی قطعاً برنخواهد آمد و میتواند عقبماندگی ما را در این دو حوزه که فاصله قابل توجهی در طی چند سال گذشته با چشمانداز 20 ساله پیدا کرده است، انشاءالله جبران کند.