به گزارش نما ، محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه کشورمان در پایان سومین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ در وین در نشست خبری با خبرنگاران داخلی ضمن گرامیداشت خاطره شهدای هسته ای گفت:همان طور که مقام معظم رهبری یک بار دیگر امروز تأکید کردند ثمره فناوری هسته ای را که خودباوری ملی است و توجه به این واقعیت که مردم ما و کشور ما توان پیشرفت در مهم ترین حوزه های علم و فناوری را دارد که ارزش و اهمیت ان بسیار بالاتر از هر موضوع ویژه است و این ثمره پایمردی و استقامت و تلاش مردم ایران و دانشمندان عزیز است قدر می نهیم .
وی ادامه داد: مذاکراتی که شروع شده همان طور که رهبری تأکید کردند با قدرت و صلابت ادامه خواهد یافت تا با گرفتن تمام حقوق مردم و رفع همه موانع و فشار ها از مردم در آینده نه چندان دور به نتیجه ای برسد که همه مردم را شاد کند.
ظریف گفت: همان طور که در مصاحبه مشترک گفتیم و قبلا هم پیش بینی کردیم به میانه راه گفتگوهای توافق جامع رسیدیم . در سه ماه گذشته همه موضوعات مورد نظر ظرفین مورد توجه قرار گرفت و دید گاه ها مطرح شد.
وی اظهار داشت: همانطور که احساس می کردیم در سال های گذشته نقاط ابهام در مورد برنامه هسته ای ایران روشن شد و از الان سه ماه فرصت است تا محصول نهایی تبیین شود.
وی ادامه داد: برای اینکه در این مرحله حداکثر وقت را داشته باشیم، همانطور که در ابتدای سفر هم اعلام کردیم کمیته مشورتی حقوقی شامل اساتید برجسته حقوق بین الملل تشکیل دادیم که در این اجلاس برخی از آنها به ما پیوستند.
ظریف اظهار داشت: این کمیته مشورتی در کنار هیات مذاکره کننده مسئولیت مشورت حقوقی را برعهده دارد تا تیم مذاکره کننده دقیق تر وارد مرحله نهایی شود.
وی افزود: امیدواریم با همدلی همفکری و با در نظر گرفتن این واقعیت که سیاست خارجی عرصه همدلی، همفکری و وحدت ملی است این کار مهم را به نتیجه ای برسانیم که مردم راضی باشند.
ظریف در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در خصوص توافقات گفت: این کار غیرممکن نیست نیاز به تصمیم مشترک و حسن نیت دارد که همه طرف ها برای رسیدن به راه حلی که مبتنی بر احترام متقابل است حرکت کنند.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما نمی پذیریم جز با احترام و تکریم با مردم ما صحبت شود هیچ زورگویی را نمی پذیریم هر گونه تصمیم باید با منطق مشترک و آنچه در توافقنامه مشترک ژنو تاکید شد، مبتنی باشد.
وی اظهار داشت: همانطور که مقام معظم رهبری در سخنرانی خود اعلام کردند عزم سیاسی ما، عزم جدی است و از طرف کل نظام این عزم وجود دارد، طرف مقابل هم باید با عزم مشابهی وارد پیکار شود که در این صورت نتیجه خوبی خواهد داشت و برای همه طرف ها نتیجه خوب خواهد بود.
ظریف در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در خصوص سخنان کری گفت: من دیدم که کری تحت چه شرایطی در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا صحبت می کرد، ترجمه های مختلفی از حرف های کری مطرح شد.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: اعتقاد داریم سه ماه فرصت کافی است اگر این سه ماه بیشتر طول بکشد فاجعه نخواهد بود.
وی ادامه داد: احتمال اینکه ما روی یک جمله ساعت ها حرف بزنیم، وجود دارد.
ظریف اظهار داشت: اینکه میان ۶ کشور دیدگاه ها یکسان شود، زمانبر است. الان هم این ۶ کشور مشغول مذاکره هستند که در مورد اتفاقاتی که در چند هفته اخیر رخ داد، به دیدگاه مشترکی دست یابد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری گفت: برخی حرف هایی که در رسانه ها مطرح می شود، فضاسازی است، من به این فضاسازی ها توجه نمی کنم.
وی تاکید کرد: حتما باید تصمیمات دشواری اتخاذ شود اگر تصمیم دشوار این باشد که ایران دنبال سلاح هسته ای نباشد برای ما تصمیم دشواری نیست، زیرا این تصمیم اخذ شده است.
ظریف یادآور شد: طرف مقابل باید تصمیم دشواری بگیرد که با واقعیت ها کنار آمده و توهمات را کنار بگذارد.
وزیر امور خارجه ادامه داد: ۶ کشور با پذیرفتن حق غنی سازی ایران اولین تصمیم دشوار را گرفتند.
خبرنگار مهر درباره اقدام امریکا در عدم صدور روادید برای سفیر جدید ایران در سازمان ملل سئوال کرد که ظریف گفت: ما به امریکایی ها اعلام کردیم یکی از مجرب ترین و منطقی ترین و با سابقه ترین دیپلمات ها را برای نمایندگی ایران در سازمان ملل تعیین کرد، ایشان سابقه سفارت در چندین کشور اروپایی من جمله ایتالیا و بلژیک و استرالیا را دارند.
وی ادامه داد: قبلا به عنوان دیپلمات جمهوری اسلامی مسئولیت داشته و مدیر کل بودند به نیویورک سفر کردند در جلسات سازمان ملل شرکت کردند.اجازه نباید داد گروهی تندرو دستور کار حضور ایران در سازمان ملل را تعیین کنند.
ظریف تاکید کرد: این رفتار برای ما قابل قبول نیست، سازو کارهایی وجود دارد و حسب مورد رفتار می کنیم.
وی ادامه داد:ایالات متحده به خوبی آگاهی دارد که این رفتار برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست.
ظریف درباره مذاکرات کارشناسی پیش از دور آتی مذاکرات گفت: جلسات کارشناسی در حاشیه اجلاس مقدماتی ان پی تی برگزار خواهد شد .این نشست حدود دوهفته دیگر به مدت دو تا سه هفته در نیویورک تشکیل می شود و اغلب همکاران فنی و کارشناسی برای شرکت در اجلاس آنجا حضور دارند و این فرصتی است که می توانند موضوعات کارشناسی را بررسی کنند.
ظریف در پاسخ به این سوال که وزیر خارجه آمریکا گفته بود درصورت به توافق رسیدن ایران و روسیه درباره تهاتر نفت تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال خواهد شد گفت: تا جایی که من شنیده ام روسیه را تهدید به تحریم کرده اند نه ایران را. ما معتقدیم روابط دو جانبه با کشورها مربوط به هیچ کس نیست و به عنوان کشور مستقل در چارچوب حقوق بین الملل روابط خود را با سایر کشورها مدیریت می کنیم و در اداره روابط سیاسی و اقتصادی خود از هیچ کس دستور نمی گیریم.
وی افزود: اکثر کشورهای دنیا تحریم های یک جانبه را غیرقانونی می دانند و خود را متعهد به این تحریم ها نمی دانند. برخی نهادهای آمریکایی با اعمال زور و فشار و ایجاد فضا تلاش کردند در سال های گذشته که همکاری های قانونی بین ایران و کشورهای دیگر در حوزه تجارت و اقتصاد را مختل کنند. به هر حال با فضای جدید ایجاد شده ساختمانی که آن ها به خیال خود ایجاد کرده بودند در حال فرو ریختن است و ساختمان تحریم ترک برداشته است.
ظریف در پاسخ به سوال دیگری درباره اظهار نظر های غربی ها و این که این اظهار نظرها در مکان هایی اتفاق می افتد که در تصمیم گیری غرب موثر هستند مانند سنا و پارلمان اروپا بیان کرد: درمورد پارلمان اروپا بعید می دانیم تا آن اندازه که در چند روز گذشته ما آن ها را جدی گرفته ایم خودشان هم باور کنند و اگر بشنوند که کسی ان ها را تا این اندازه جدی گرفته یقینا تعجب می کنند. هرکسی قدری در اروپا چرخیده باشد با من موافق است که کسی در اروپا اهمیتی به تصمیمات پارلمان اروپا نمی گذارد البته من قصد توهین به کسی ندارم ولی نمی گذارم هیچ مرجعی به مردم ایران توهین کند.
ظریف گفت: اطمینان می دهم هر چه فضا سازی شود تاثیری در تصمیم ما ندارد و اگر کسی بخواهد از فضاسازی ها به عنوان عامل فشار استفاده کند قطعا تا به حال دیده است که تاثیری بر مردم و هیات مذاکره کننده نداشته.
وی در این باره که با این وجود تصمیمات در کنگره گرفته می شود و آیا هشداری به آن ها داده شده است گفت: مشخص است و در سخنرانی آمریکا در مقابل کنگره دیدید که آنچه تعهد کردند مطرح کردند و اگر کنگره اقدامی خلاف تعهدات انجام دهد رئیس جمهور وتو خواهد کرد. ما با دولت ها صحبت می کنیم و با اجزاء دولت ها صحبت نمی کنیم. مسئولیت تنظیم روابط دولت در داخل به عهده خود آن هاست.
ظریف در پاسخ به سوالی در این باره که تا کنون و پیش از شروع به نگارش متن چند درصد درک مشترک ایجاد شده است گفت: احساس من این است که تا زمانی که شروع به نگارش نکنیم نمی توان گفت چند درصد اختلاف وجود دارد ممکن است ۲ درصد کل متن را به هم بزند. ممکن است من الان به شما بگویم ۵۰تا۶۰ درصد تفاهم داریم اما باقی موضوعات مهم است البته چهارچوب در برنامه اقدام مشترک مشخص است و بر اساس آن چارچوب رسیدن به تفاهم ممکن است.
وی ادامه داد: درحوزه های مختلف دیدگاه هایی مطرح شده که فاصله هایی بین آن ها وجود داشته که غنی سازی یکی از آن هاست. البته در مورد اصل غنی سازی موضوعی مطرح نیست. ما دیدگاه خود را در این باره که هیچ برنامه ای قطع نخواهد شد و تاسیسات هسته ای ما تعطیل نخواهد شد و فناوری جمهوری اسلامی حفظ خواهد شد بیان کرده ایم و بیان می دارم در این حوزه های اساسی اختلاف نظر جدی وجود داشته باشد البته نمی خواهم از روش هایی که طرف مقابل برای فضاسازی استفاده می کند استفاده کند.
ظریف گفت: در توافق های بین المللی در هر مذاکره ای اگر در یک مورد به تفاهم نرسیم در هیچ موردی به تفاهم نرسیده ایم. ممکن است ۲ درصد، ۹۸ درصد را از بین ببرد ولی ما تلاش خواهیم کرد که آن ۲ درصد مشکل آفرین نشود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نیست تا پیش از رسیدن به درک مشترک وارد نگارش نشویم بیان کرد: نمی توانید تا وارد نگارش نشده اید که چقدر میزان درک مشترک فاصله دارد. ما نمی خواستیم در این گفت و گو ها توافق کنیم قرار بود یک دور موضوعات را مرور کنیم زمانی مشخص می شود چقدر درک مشترک داریم که روی کاغذ بیاوریم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که اگر در پایان شش ماه توافق ژنو ایران به این نتیجه برسد که طرف غرب به تعهد خود عمل نکرده وارد توافق جامع خواهیم شد، گفت: در مرحله اول طرفین متعهد به اجرا هستند و همه طرف ها اظهار می کنند که تعهدات خود را به بهترین شکل انجام داده اند و کمیسیون مشترک نیز به همین دلیل تشکیل می شود. البته جلسه امروز کمیسیون مشترک اولین جلسه رسمی است وگرنه ما از ابتدای اجرای برنامه اقدام مشترک مواردی را که فکر کردیم در اجرای آن کوتاهی شده به صورت جدی پیگیری کردیم تعدادی از آن ها با تاخیر رفع شده است بعضی از موارد مشکلات تکنیکی دارد و بعضی از مشکلات فضای بین المللی است. ما حتما بر اجرای تعهدات طرف مقابل تاکید داریم.
وی درباره همکاری صلح آمیز هسته ای گفت: همکاری صلح آمیز هسته ای قسمتی از تعهد طرف مقابل در برنامه اقدام مشترک است و ما به ازای هیچ چیز نیست. همکاری مشترک وسیله ای برای ایجاد اعتماد برای حضور در برنامه صلح آمیز هسته ای ایران است و این اقدام به نفع طرفین است.
وزیر امور خارجه درباره تیم حقوقی همراه تیم مذاکره کننده هسته ای گفت: تیم حقوقی به ما مشورت می دهد البته در تیمی که اکنون هم مذاکره می کنند علاوه بر بنده که سال ها حقوق درس داده ام و تعدادی از دوستان که سال ها دانشجویان من بوده اند و دوستانی نیز هستند که دکترای حقوق دارند. تیم ما از ابتدا یک تیم قوی حقوقی بوده است و امیدواریم دوستان جدید فارغ از مشغولیت ذهنی مذاکره بتوانند به ما کمک کنند که هیچ نکته ای در این توافق بسیار مهم مغفول نماند.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره ورود موضوعات دیگر به مذاکرات هسته ای از جمله بحث سوریه و مقاومت گفت: مسئله سوریه و مقاومت اسلامی اصولا جایگاهی در مذاکرات ندارد و در این باره بحث نشد. مسئله موشکی نیز که در افکار عمومی و بحث های عمومی مطرح شده تاکید داشته ایم که در مذاکرات مطرح نیست و هیچ موضوعی که مربوط به برنامه دفاعی ایران باشد جایی در مذاکرات ندارد. آنچه دربرنامه اقدام مشترک توافق کرده ایم این است که نشان دهیم ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست.
وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که آیا طرف مقابل در برنامه جامع قبول کرده است که تمام تحریم ها علیه ایران رفع شود و یا این مسئله نیازمند جلسات شورای امنیت خواهد بود بیان کرد: البته این مسئله نیازمند تصویب شورای امنیت است ولی طرف مقابل در برنامه اقدام مشترک تعهد کرده که در توافق جامع تمام تحریم ها علیه ایران لغو شود این که چگونه این کار صورت گیرد موضوعاتی بوده که بحث شده و در توافق نهایی نیز به روشنی مطرح خواهد شد که تحریم های شورای امنیت و تحریم های یک جانبه و چند جانبه لغو شود. در مورد روش های کار بحث خواهیم کرد و عادی سازی پرونده ایران نیز در دستور کار است.
وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که در مذاکرات قبلی اعلام کردید که همکاری های صلح آمیز بیشترین اشتراک را در بر گرفته است آیا اکنون می توانید بگویید که چه موضوعی بیشترین اختلاف نظر را به همراه داشته است گفت: همکاری صلح آمیز بیشترین موضوعی است که می توان روی آن توافق کرد و ما احساس کردیم که طرف مقابل در این باره تمایل داد ما امیدواریم هیچ موضوع مورد اختلافی وجود نداشته باشد که در این مورد مذاکره مفهومی ندارد. احساس می کنم گفتگوها کمک کرده که طرف مقابل تصویر بهتری از برنامه هسته ای ایران داشته باشد به دلیل فضاسازی منفی در طی سال ها حرف های نامربوطی زده می شود که هیچ توجیه فنی ندارد.
وزیر امورخارجه در پاسخ به سوال دیگری در این باره که در توسعه و تحقیق و استفاده از سانتریفیوژها و کارخانه آب سنگین نقض توسعه و تحقیق نیست بیان کرد: تحقیق و توسعه ادامه می یابد فناوری ادامه دارد. این در برنامه مشترک تاکید شده و به هیچ وجه نمی توان جلوی علم و تکنولوژی را گرفت. دانشمندان ما تاکنون نشان داده اند که با اعتماد به نفس توانسته اند کار را پیش ببرند و کماکان هم پیش خواهند برد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کارشکنی های طرف مقابل در دستور کار کمیسیون مشترک خواهد بود گفت: همه موضوعات هم در این جلسه و هم در مذاکراتی که در گذشته وجود داشته در دستور کار است و تقریبا همکاران ما به صورت روزمره این موضوعات را پیگیری می کنند. چندین سال است که تحریم غیرعادلانه بر موسسات پولی و بانکی و مردم ما تحمیل شده است. موسسات پولی و مالی و بین المللی میلیاردها دلار جریمه شده اند و لذا تغییر فضا زمان نیاز دارد. این به آن مفهوم نیست که طرف مقابل به تعهدات عمل نکرده بلکه به این معناست که کار بسیار دشواری در مقابل همه ما قرار داشته است. تمام تلاش این است که در این مجموعه سخت ایجاد شده بتوانیم شکاف ایجاد کنیم و جلو برویم که فکر می کنم برنامه اقدام مشترک تا حد بسیار زیادی در این زمینه موفق است.
ظریف در پاسخ به سوال دیگری درباره رآکتور آب سنگین اراک و این که آیا غربی ها می خواهند در روش های اجرای کار تغییر ایجاد کنند اظهار داشت: این یک موضوع فنی است. من دانشمند هسته ای نیستم. در موضوع فنی دوستان ما که تخصص دارند موضوعات را پیگیری می کنند اکنون انتخاب های متعددی روی میز است. گزینه های واقعی روی میز گزینه هایی که هستند که در نتیجه مذاکره مطرح شده اند و مابقی اهمیتی ندارند.
ظریف درباره فضاسازی های طرف غربی تصریح کرد: آن ها هم گمان می کنند که ما اینکار را می کنیم. اگر به فضای رسانه ای و مجازی داخل ایران هم توجه کنید می بینید که بحث های مختلفی در جریان است که جمهوری اسلامی از آن برخوردار است. قطعا تیم مذاکره کننده هسته ای در این باره نقشی ندارد. طرف مقابل هم بعضا ادعا می کند که ما نقشی در فضاسازی که صورت می گیرد نداریم. آنچه با صراحت می توانم اعلام کنم این است که فضاسازی ها تاثیری بر جلسه داخلی مذاکرات ندارد و تنها تاثیر این است که ما در هر جلسه ای که وارد می شویم نسبت به فضاسازی طرف مقابل نظر خود را بیان می کنیم. هیات مذاکره کننده ایرانی به حدی از خود باوری رسیده که تحت تاثیر فضاسازی مذاکره نکند و از منافع ملی کوتاه نیاید.
وزیر خارجه در پاسخ به سوال دیگری درباره سفر کاترین اشتون به ایران همزمان با روز زن بیان کرد: چنین خبری وجود ندارد. در عالم دیپلماسی مگر این که مذاکره ای در جریان باشد کسی بیش از سالی یک بار به کشوری دیگر سفر نمی کند. در این مورد نگران نباشید.
وی درباره روابط ایران و عربستان و سایر موضوعات ازجمله سوریه و تاثیر آن بر مذاکرات اظهار داشت: ما اینجا آمده ایم که یک بحران ساختگی که ساخته و پرداخته دشمنان منطقه ما است از بین ببریم. کسانی که آرامش و ثبات را در منطقه نمی خواهند این بحران را ایجاد کرده اند و از نظر ما آنچه اتفاق می افتد به نفع همه کشورهای منطقه من جمله همسایگان ما کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربستان سعودی است ما با چشم روشن و آینده نگری موضوع را دنبال می کنیم به نظر ما زمینه برای همکاری در منطقه زیاد است معضلات مشترکی داریم و حتما کشورهای منطقه شاید بیش از ایران در مقابل خطر افراط آسیب پذیری داشته اند. باید با این مسئله و موضوع فرقه گرایی مبارزه کنیم. ایران در این باره کاملا آمادگی دارد که با دیگران همکاری کند.
ظریف در ادامه در پاسخ به سئوالی درباره مابه ازاهایی که ایران دریافت می کند و منطقی بودن آنها بیان کرد: از هم اکنون مابه ازاها مشخص است ما در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص کردیم که هیچ چیز محرمانه ای نداریم هر توافقی که انجام دهیم به اطلاع مردم می رسد کما اینکه بارها گفته اند ما عین توافق ژنو را منتشر کرده ایم فک شیت توضیح و تشریح نداده ایم من امروز به شما اطمینان می دهم به هر توافقی که برسیم عینا هم به زبان انگلیسی و هم به زبان فارسی در اختیار مردم قرار می گیرد.
وی افزود: در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است که مابه ازا این است که کلیه برنامه ها برداشته می شود همکاری های صلح آمیز هسته ای صورت می گیرد و این یک اقدام دوطرفه است که ایجاد اعتماد می کند مجموعه اقدامات را دو طرفه می داند همکاری اقتصادی ، دسترسی به بازارها و …. که کاملا مشخص است. این دو کفه ترازو است که باید در برنامه نهایی وجود داشته باشد و وقتی به آن برسیم کاملا مشخص می شود که این کار چگونه صورت گرفته اکنون چیزی وجود ندارد که بخوام بگویم تا توافق نهایی نشود توافقی وجود ندارد. در هر لحظه کلماتی جابجا خواهد شد. ما در توافق ژنو و آخرین لحظات کلمات را بالا و پائین می کردیم بهترین کار این است که این اقدامات در اتاق مذاکرات صورت بگیرد اما بنده و دوستانم تعهد می دهیم که هیچ چیزی از مردم و افکار مردم پوشیده نماند.
وی در پاسخ به این سئوال که اگر توافق مقابل در سه ماه آینده قصد کشدار کردن مذاکرات را داشته باشد موضع ایران چه خواهد بود بیان کرد : ما اجازه نمی دهیم از مذاکره به عنوان عامل فشار علیه ایران استفاده شود مذاکره باید اطمینان ساز باشد. طرف مقابل هم این را می داند و بر اساس همین روش نیز مذاکره می کنیم. من درباره وضعیتی که پیش نخواهد آمد پیش بینی نمی کنم. این مذاکرات در موضع اقتدار جمهوری اسلامی و خودباوری ما است و از این موضع که به میز مذاکره برویم چنین اتفاقی نمی افتد اگر شما احساس می کنید طرف مقابل می تواند چنین اقدامی با ایران بکند اظهارات آقای مکین را گوش بدهید و ببینید کسی که فکر می کند چنین اتفاقی برایش می افتد طرف مقابل است که البته آنها هم اشتباه می کنند.
وی تصریح کرد: ما به مذاکره نیامده ایم که طرف مقابل را خاک کنیم ما وارد مذاکره شده ایم که حقوقمان را مبتنی بر حقوق بین الملل پایدار کنیم و مورد احترام قرار گیرد. نگران این نباشید که طرف مقابل بتواند چیزی را به ما تحمیل کند.
ظریف درباره روند تدوین و تصویب و اجرای آن و زمانبندی مشخص شده گفت: انتخاب های مختلفی روی میز است در مورد تدوین مشخص است که تا چه زمانی فرصت داریم طبق برنامه اقدام مشترک دو تاریخ وجود دارد. یک تاریخ که مرحله اول به پایان می رسد و یک تاریخ یک ساله که ما امیدواریم نیاز نباشد تا یک سال پیش برویم اما برنامه اقدام مشترک تا بهمن به ما فرصت می دهد چارچوب زمانی را در مقابل خود داریم و امیدواریم تا پایان تیرماه طبق پیش بینی صورت گرفته پیش رویم.
وی افزود: در مورد روش اجرا پیش بینی های مختلفی وجود دارد که هر کدام از دیدگاهها موانع و مشکلاتی دارد برخی اشکالات سیاسی است و برخی اجرایی. باید زمان نگارش متن در این باره به نتیجه برسیم. ما به این مذاکرات از دید برد بردک نگاه می کنیم و می خواهیم منافع مشترک وجود داشته باشد. ما فکر می کنیم هر چه سریعتر اجرایی شود به نفع هم است.