سودهای بانكی مردم را خانه نشین كرد

به گزارش نما، وحید شقاقی شهری درباره تصمیم بانک مرکزی برای تغییر نرخ سود بانکی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران برای پیشرفت اقتصادی عدالت‌محور نیازمند الزامات ساختارها و نهادهای کارآمد است اظهار کرد: بی تردید نظام بانکی سالم تاحدود زیادی می تواند در این مهم موثر بوده و موجبات پیشرفت اقتصادی را فراهم آورد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر اقتصاد ایران با پدیده دلالی در سطوح مختلف روبه‌رو است و مکتب سوداگری بر بدنه اقتصادی آن سایه انداخته است افزود: اصولا نظام سالم بانکی باید در خدمت تولید و کار باشد و بتواند به گسترش فعالیتهای مولد اقتصادی کمک کند این درحالی است که در ساختار بانکی موجود این امر محسوس نیست.

تبعات اقتصاد پول مبنا از هدفمندی یارانه ها سنگین تر است

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اقتصادی با اعتقاد به اینکه ساختار کنونی بانکی، اقتصاد ایران را به "اقتصادی پول مبنا" که هدف آن، خلق پول از پول است تبدیل کرده است ادامه داد: این بزرگترین خطر و آفت برای نظام اقتصادی ایران بوده و تبعات منفی آن بسیار سنگین تر از هدفمندی یارانه ها یا هرمعضل اقتصادی دیگری خواهد بود این در حالی است که اگر مسئولان و مدیران اقتصادی کشور چاره ای نیندیشد بحران اقتصادی فراگیر در آینده نزدیک دور از انتظار نیست و آنگاه دیگر نمی توانیم ادعا کنیم کشوری با طبقه متوسط هستیم.

وی با اشاره به اینکه درحال حاضر مکانیسم نظام بانکی کشور موجب شده مطالبات معوق بیش از 60 تا 70 هزار میلیارد تومانی ایجاد شود گفت: از سویی دیگر مردم و حتی سرمایه گذاران به دلیل نرخ های سود بالا وسوسه می‌شوند نقدینگی‌های خود را روانه بازار پول کنند و منتظر دریافت سودهای بالای 20 درصد که اغلب در بانک ها متفاوت و سلیقه ای است باشند که خطر این پدیده در عادت دادن مردم به کسب سود راحت و بی دغدغه از پول و خلق پول از پول بدون تلاش و کار و تولید است.

تعطیلی بنگاه های تولیدی در اقتصادی بر پایه خلق پول از پول

شقاقی اضافه کرد: نظام بانکی نیز ساختار دقیقی برای هدایت منابع به بخشهای مولد و تولیدی ندارد و عقود مضاربه و مشارکت مدنی برای رونق تولید با انحراف‌های اساسی و ضعف نظارت‌ها روبرو است از این رو نقدینگی های مردم در بانک‌ها به طرق مختلف مجددا در فعالیتهای غیرمولد بکار گرفته شده و روزبروز بر گستره این فرایند خطرناک افزوده می شود.

وی با بیان اینکه اکنون بر دامنه و گستره نفوذ اقتصاد پول مبنا افزوده شده و فعالیتهای مولد بتدریج درحال کاهش و تعطیلی است تصریح کرد: این در حالی است که آندسته از فعالان تولیدی نیز بدلایل مختلف و مشکلات فراروی تولید ، ریسک بالا و نااطمینانی از فضای اقتصادی از یک سو و نرخ سود بالای نظام بانکی از طرف دیگر تمایل دارند روانه بازار پول شده و دست از فعالیت تولیدی بردارند.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: در آینده نزدیک چنانچه تصمیم عاجل و فوری گرفته نشود و ساختار نظام بانکی دگرگون نشود شاهد شکل گیری نظام اقتصادی دلال مبنا و پول مبنا در گستره وسیع خواهیم بود. اقتصادی که در آن مردم به امید کسب سود ماهانه از بانک ها خانه نشین شده و دست از فعالیت اقتصادی مولد بر می دارند آنگاه در چنین اقتصادی باید برای تامین مایحتاجات ساده و ابتدایی نیز دست به دامان کشورهای خارجی دراز کنیم.

وی معتقد است اقتصاد پول مبنا آفت اقتصاد لیبرالیستی است که بر اقتصاد ایران سایه افکنده است.

بایدها و نباید های نظام بانکی و نقش بانک مرکزی

این اقتصاددان همچنین در مورد عواقب ادامه وضعیت موجود در نظام بانکی با بیان اینکه خلق پول از پول به گسترش ثروت دروغین و بحران اقتصادی در آینده نزدیک می انجامد تاکید کرد: از این رو حاکمیت باید اجماع نموده و تصمیم سرنوشت‌ساز بگیرد و الگوی جدیدی را به جای ساختار نظام بانکی فعلی جایگزین کند که هدف آن مبدل ساختن اقتصاد پول مبنا به اقتصاد تولیدمبنا و کارمحور باشد تا به جای ثروت دروغین ثروت واقعی مبتنی بر کار و تولید ایجاد شود.

وی با اشاره به اینکه دولت و حاکمیت باید در تعیین اولویت اصلاحات اقتصادی، تحول ساختار نظام بانکی را برپایه آموزه های اسلام، اصالت کار و تولید و ایجاد ثروت واقعی درصدر قرار دهد تصریح کرد: در اصلاحات ساختاری نظام بانکی، به طور یقین مبارزه با فساد و رانت وانحصار انکارناپذیر است.

شقاقی افزود: الگوی جایگزین باید برپایه اصالت کار و تولید و رفع نیازهای نیازمندان جامعه و تفکیک بین بانک‌هایی با مکانیسم تامین مالی خرد، بانک‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر عقود اسلامی مضاربه و مشارکت مدنی، بانک‌های خدماتی و بانک‌های قرض الحسنه بنا شود که هریک مکانیسم و ساختار و طراحی خاص خود را می طلبد.

وی خاطرنشان کرد: در ساختار دگرگون شده بانکی باید بانک-های سرمایه‌گذاری با تحول ساختاری و توانمندسازی تشکیلات نیروی انسانی و مدیریت خود بصورت واقعی نه صوری در تولید و سرمایه گذاری در پروژه‌های ملی مشارکت و در سود و زیان با فعالان اقتصادی شریک باشند.

شقاقی همچنین با تاکید بر نقش بانک مرکزی در تحول نظام بانکی کشور توضیح داد: بانک مرکزی باید نظارت دقیق بر نظام بانکی داشته و مدیریت آن پاسخگویی و مسئولیت پذیری نسبت به عملکرد نظام بانکی و پولی کشور را داشته باشد. به طوری که مسئولان بانک مرکزی باید پاسخگوی مطالبات معوق هزاران میلیاردی ایجاد شده و سردرگمی در مدیریت بازار پول و گسترش قارچ گونه موسسات مالی و اعتباری و بانک‌های خصوصی باشند.

دلالان اقتصاد را فرا گرفته اند

شقاقی در ادامه گسترش دلالی در ابعاد خرد و کلان اقتصاد کشور را مورد اشاره قرار داد و گفت: تداوم این پدیده شوم تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت از این رو مدیریت اقتصادی باید با بهره گیری از ظرفیت نخبگان و نوآوران الگوهای جدیدی برای نظام بانکی طراحی کند و با اصلاحات در این نظام فعلی مساله قابل حل نیست چراکه نیازمند تحول ساختاری اساسی است.

وی با اشاره به اینکه طی ماه های اخیر شاهد گسترش بانک‌های درحال نفوذ به داخل خیابان‌های فرعی و تاسیس شعب در داخل خیابانهای فرعی هستیم یادآور شد: تداوم اینکار به نفوذ شعبات بانکی به کوچه‌ها خواهد انجامید یعنی تعطیلی کسب و کارهای کوچک و مشاغل خرد و جایگزین شدن با شعبات بانکی. که در این حالت باید پرسید چه اتفاقی در ساختار اقتصاد ایران درحال وقوع است؟ آیا قرار است همه کسب و کارهای کوچک و متوسط تعطیل شده و سرمایه‌ها روانه بازار پول شوند؟ یا اینکه نظام بانکی موجود تا چه حد توان بهره برداری بهینه و هدایت سپرده های کلان به سمت تولید و رونق اقتصادی را دارد؟
منبع: ایسنا