بدون شک، آنچه معیار اصلی برای قضاوت پیرامون جهت گیری های یک شخص و یک جریان است، نه اظهارات و ادعا که رفتار و عملکرد ایشان است. اگرچه یکی از شعارهای اساسی دولت یازدهم « آزادی بیان» بود، اما بررسی گفتار و رفتار دولتمردان در این حوزه، به خوبی بیانگر میزان تحقق این شعار در دولت یازدهم می باشد. در ادامه ی مطلب، نمونه هایی از چندین اظهار نظر وصدها عملکرد مجموعه دولت پیرامون آزادی بیان را مرور میکنیم:
به گزارش سایت پارس، یکم. در 12 مرداد 1392: ریاست محترم جمهور جناب آقای حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی، در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری و در نطق خویش فرمودند: « خداوندا، به تو پناه می برم از استبداد رأی، عجله در تصمیم، تقدّم نفع شخصی و گروهی بر مصالح عمومی و بستن دهان رقیبان و منتقدان. »
دوم. 8 دی 1392: مهرداد بذرپاش نماینده مردم تهران: از دستور رئیس جمهور برای جلوگیری از سوءاستفاده کنندگان از شرایط تحریم استقبال می کنیم، ولی جا داشت ریاست محترم جمهور دستور لغو ابلاغیه وزارت ارشاد به رسانه ها مبنی بر عدم پرداختن به پرونده کرسنت را صادر می کرد تا شائبه حمایت دولت از متخلفان پرونده کرسنت برداشته شود.
سوم. 16 دی 1392: در جلسه هیئت نظارت برمطبوعات، به روزنامه « وطن امروز» به دلیل نقض مصوبه شورای عالی امنیت تذکر و پرونده این روزنامه به مرجع قضایی ارسال شد. هفته نامه « یالثارات الحسین» توقیف و پرونده تخلفات آن نشریه جهت رسیدگی به مرجع قضایی ارسال شد. به هفته نامه « 9 دی» تذکر داده و پرونده تخلفات این هفته نامه به مرجع قضایی ارسال شد.
چهارم. 17 دی 1392: ریاست محترم جمهور در همایش استانداران: آستانه تحمل دولت بالاتر از آن است که برخی احزاب و گروه ها قادر باشند دولت را در مسیر عصبانیت قرار دهند، این بحث را باز نمی کنم اما دولت در عمل نشان خواهد داد که آستانه تحمل بالایی خواهد داشت و البته هرجا ضروری باشد مسائل کشور را مستقیم با مردم در میان خواهد گذاشت.
پنجم. 22 دی 1392: علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به توقیف هفته نامه یالثارات: آنچه در چندین شماره اخیر این نشریه بررسی کردیم، مشحون از نشر اکاذیب، توهین های بسیار بارز به رییس جمهوری، اعضای دولت و مقامات کشور است. در این نشریه نوعی لمپنیسم در بکار گیری کلمات و ادبیاتی در سطح بسیار سخیف و زشت مشاهده می شود. اگر هیات نظارت می خواست با این نشریه برخورد کند باید لغو پروانه می شد؛ سوابق یکسال گذشته این نشریه تا کنون نشان می دهد هیات نظارت بار ها به دنبال توقیف آن بوده اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: ما سیاست های خود را آگاهانه و منطبق با منطق اتخاذ کردیم. عموم کسانی که امروز با آنان سخن می گوییم روشنفکران، اساتید دانشگاه ها، صاحبنظران هنرمندان و اهل فکر هستند که این نوع سیاست را قبول دارند و از آن حمایت می کنند.
ششم. 1 اسفند 1392: علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از مراسم اختتامیه بیست و نهمین دوره جشنوراه موسیقی فجر در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره روزنامه آسمان گفت: توقیف روزنامه دست ما نیست به همین دلیل الان نمی توانم درباره آن اظهار نظر کنم.
هفتم. 17 اسفند 1392: رئیس جمهور در آخرین ماه سال 92 در جشنواره مطبوعات و خبرگزاری ها، فضای رسانه ای کشور را مورد نقد قرار داد و از دژهای پولادین بعضی رسانه ها گفت. او تصریح کرد: هر کشوری که در آن آزادی اندیشه، سخن، بیان و قلم و گردش آزاد اطلاعات بیشتر باشد زمینه پیشرفت و تعالی در آن کشور مهیاتر خواهد بود.
وی افزود: بی تردید اگر در جامعه ای دهان ها بسته و قلم ها شکسته شود، اعتماد عمومی در آن جامعه از بین خواهد رفت… هر کس خطا کند باید با خطاکار برخورد شود و در این زمینه دولت معتقد است توقف و توقیف یک نشریه آخرین راه حل است نه اولین راه حل. من در هیئت وزیران و هم به مسئولان گفته ام یا شکایتی از طرف دولت نباید باشد، نسبت به روزنامه، رسانه و یا باید به حد اقل اقل ضروری اکتفا شود. شما می بینید امروز انتقاد صریح می کنند که حق آنهاست. گاهی حتی اتهام می زنند، دروغ مطرح می شود. حتی نسبت به آن موارد هم دولت وارد عمل نشده و شکایتی را مطرح نکرده است.
هشتم. 23 اسفند 1392: یک خبرگزاری خبر از توقیف هفته نامه 9 دی و سایت جهان نیوز داد که علاء الدین ظهوریان، دبیر هیئت نظارت بر مطبوعات اعلام کرد: این اخبار صحت ندارد. البته اگر لازم باشد هیئت نظارت هماهنگی های لازم را در جلسات تشکیل شده انجام می دهد و رأی خود را یا به صورت تلفنی و در جلسه غیرحضوری به اطلاع می رساند.
نهم. 25 اسفند 1392: پرویز سروری با بیان اینکه تا این لحظه هنوز به طور رسمی مطلبی در رابطه با توقیف سایت جهان نیوز مطرح و ابلاغ نشده است، اظهار داشت: البته این امر از سوی منابع موثقی مطرح شده است که در روزهای پایانی سال قرار است نسبت به رسانه های اصولگرا اقدامات انقباضی صورت گیرد و جهان نیوز و برخی از مجلات توقیف شوند.
دهم. 27 اسفند 1392: علیرضا معاف سردبیر هفته نامه 9 دی با اعلام این خبر که هفته نامه 9 دی توقیف شده است، گفت: هفته گذشته خبر توقیف 9 دی توسط هیات نظارت بر مطبوعات را از منابع غیر رسمی شنیده بودیم؛ اما هنگامیکه خبر را از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و دبیر هیئت نظارت پیگیری کردیم آن را تکذیب کردند. وی بیان داشت: امروز، فکسی به دفتر این هفته نامه فرستاده شد که درآن آمده است بدلیل انتقادات از رئیس جمهور " هفته نامه 9 دی" توقیف شده است.
اسماعیل کوثری نماینده مردم تهران در خصوص شایعاتی مبنی بر توقیف پایگاه خبری تحلیلی جهان نیوز و هفته نامه 9 دی اظهار داشت: اگر فرض بر این بگیریم که تخلفی هم در مطبوعات صورت گرفته است، باید در درجه اول به مدیر مسئول یا صاحب امتیاز آن نشریه تذکر داده شود و پس از تذکر، مراحل بعدی را طی کنند و باید تفهیم اتهام شود. اینکه روزنامه ای از یک جناحی بسته شد، به تلافی آن باید روزنامه جناح دیگری را ببندیم تفکر غلطی است.
حمید رسایی مدیرمسئول هفته نامه 9 دی در واکنش به اقدام هیئت نظارت بر مطبوعات با انتشار ابلاغیه توقیف این هفته نامه ذیل آن نوشت:
دومین سند آزادی بیان در دولت یازدهم:
جهت اطلاع آقایان هاشمی رفسنجانی حامی اصلی دولت، روحانی رییس جمهور محترم و جنتی وزیر محترم فرهنگ.
هاشمی: کسانی که از آزادی بیان و بیان حقایق می ترسند، از سانسور در رسانه ها استفاده می کنند.
حسن روحانی: بگذاریم میدان قلم و میدان بیان باز باشد تا حقایق برای مردم و جامعه تبیین شود.
علی جنتی: نباید برای بیگانگان خوراک تهیه کنیم تا بگویند در ایران رسانه ها آزادی بیان ندارند.
یازدهم. 17 فروردین 1393: علی مطهری نماینده مردم تهران: من با توقیف هفته نامه 9 دی مخالف بودم ولی خب طبق نظر دوستان و بر اساس تعداد آرای اکثریت این حکم صادر شد. من معتقدم که در شرایط فعلی این اقدام اصلا به صلاح نیست و دولت هم از این مساله ضربه می بیند و متهم به برخورد با منتقدین و مخالفت با آزادی بیان می شود.
وی با تاکید بر اینکه « من به سختی از عدم توقیف این نشریه دفاع کردم» ، علت عدم بیان صریح نظر خود درباره این اقدام آن هم در روزهای پایانی سال 92 را اینگونه عنوان کرد: « گفتن مسائل داخل جلسه هیات نظارت بر مطبوعات کار درستی نیست ولی به هر حال من مخالف بودم.
مطهری اضافه کرد: « در دولت گذشته ما مخالف سرسخت بودیم و خیلی حرف ها می زدیم. البته آن موقع هم دولت دوبار از من شکایت کرد ولی کلا تحمل آنها بد نبود؛ در مجموع خوب بود. خب این دولت هم منتقدینی و مخالفینی دارد. باید بگذاریم حرف هایشان را بزنند و جلوی آنها را نگیریم.
وی در پایان سخنان خود گفت: دولت نباید خیلی نسبت به این مسائل و اظهارنظرهای افراد حساس باشد و باید نسبت به انتقادات و با منتقدین مراعات کند. نباید به سرعت این افراد را متهم به توهین و نشر اکاذیب و اینگونه عناوین کرد؛ چرا که این مفاهیم می توانند براحتی بسیاری از انتقادات را نیز شامل شوند. باید به گونه ای رفتار کنیم که آزادی بیان محدود نشود.
دوازدهم. 6 اردیبهشت 1393: طرفداران و حامیان دولت، نسبت به پخش مستند " من روحانی هستم" واکنش شدیدی نشان دادند. این فیلم پس از انتشار در محافل سیاسی اکنون در حال فروش اینترنتی است. مصطفی رضوانی از اعضای سفیر فیلم، با ابراز تاسف نسبت به لغو برنامه های اکران این مستند در دانشگاه های امیرکبیر و علامه طباطبایی، از فضای بسته نقد در کشور انتقاد کرده است.