آقای روحانی! انظر الی ما قال

سیدعابدین نورالدینی:‌این خواسته آقای روحانی که می‌گویند منتقدان دولت باید با شناسنامه حرف بزنند، خواسته غیرمعقولی نیست و قاعدتا شفافیت در همه امور پسندیده است. شفافیت درباره وجوه یک اظهارنظر و یک کنش سیاسی می‌تواند در فهم مخاطب از ماهیت این کنش اثرگذار باشد. اما درباره نقدهای شناسنامه‌ای چند نکته وجود دارد که باید گفته شود.

نخست اینکه گفت‌وگو آداب دارد. وقتی قائل به گفت‌وگو و دیالوگ باشیم باید در عمل نیز به آداب آن پایبند بود. نقد از آداب گفت‌وگو است. نقد یک کنکاش ذهنی است و از یک ماهیت اصیل برخوردار است. نقد یک ماهیت عقلانی دارد درحالی که اساسا منتقد مفهوم و ماهیت جداگانه‌ای از نقد دارد. نقد و منتقد در مفهوم 2 گزاره جداگانه‌اند. لزوما نقد و نقاد ماهیت یکسانی ندارند. گذر از نقد به منتقد در واقع انحراف از مفهوم نقد است و این قابل پذیرش نیست. در متون و مواریث دینی نیز که قاعدتا آقای رئیس‌جمهور از آن آگاهند؛ انفکاک این 2 مقوله مورد تاکید قرار گرفته است. فرمایش حضرت امیر(ع) که «و لا تنظر الی من قال و انظر الی ما قال» نیز تذکری است درباره انحراف از نقد به منتقد! این روایت، اصالت نقد را تاکید می‌کند و انسان را از انحراف به منتقد برحذر می‌دارد. به عبارتی این روایت سندی است بر اصالت داشتن نقد بر منتقد.

نکته دیگر، آسیب‌های این رویه است. اصالت یافتن منتقد بر نقد موجب انسداد می‌شود و فضای گفت‌وگو را از بین می‌برد و سطحی‌نگری حاکم می‌شود. در این فضا حرف حق پای افراد و جایگاه آنان و اصولا سیاسی‌کاری ذبح می‌شود. آقای روحانی که خطیب توانمندی هستند معنی این عبارت را بهتر می‌دانند که «حق را بشناسید تا صاحب حق را بشناسید».