محمدرضا سرشار نویسنده و منتقد ادبی، از بن های کاغذی که به اهل قلم داده شد یاد کرد و توضیح داد: برای اولین بار در دوران معاونت فرهنگی دکتر پرویز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار شد که یارانه های کتاب مستقیما به مصرف کننده داده شود. در آن زمان از طرف عدهای عنوان میشد که این اتفاق تاثیر شدیدی روی قیمت کتاب خواهد داشت که البته آنطور که تصور می شد کتاب گران نشد.
وی ادامه داد: تا قبل از آن زمان یارانه ها به ناشران داده می شد تا کتابها را به قیمت ارزانتری در اختیار مردم قرار دهند.که این یارانه ها قطع شد و به جای آن ابتدا بن های کاغذی کتاب چاپ شد و در اختیار نویسندگان، شعرا، دانشجویان، طلاب، اساتید ، فرهنگیان و کسانی که به طور مستمر با حوزه کتاب ارتباط داشتند قرار داده شد.
وی اضافه کرد: در آن زمان از طرف معاونت فرهنگی وزارت ارشاد از انجمن قلم ایران اسامی اعضا را میخواستند و از آن پس هر سال یکصدهزار تومان و بعضا - با ارزش پول آن زمان - دویست هزار تومان به اعضا بن کاغذی داده می شد. این مبلغ با توجه به افزایش قیمت کتاب با افزایش روبرو نشد، اما مرتب - و بعدها در قالب بن کارتهای الکترونیکی - پرداخت میشد. تا اینکه در سال گذشته مطلقا هیچ بن کتابی به اعضای انجمن قلم ایران تعلق نگرفت و در پاسخ به نامه نگاری های انجمن، شرایط نامساعد اقتصادی را دلیل تعلق نگرفتن بن کتاب عنوان کردند.
محمدرضا سرشار خاطر نشان کرد: سپس در اثر مذاکرات که با آقای علی اسماعیلی معاون فرهنگی وقت انجام گرفت، قرار شد نصف مبلغ مذکور به اعضای انجمن به صورت بن کاغذی داده شود و ما با توجه به وضعیت دولت گذشته این شرط را پذیرفتیم ولی متاسفانه همین هم در اختیار ما قرار نگرفت.
این نویسنده به مکاتبات با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: با روی کار آمدن دولت جدید، ما طبق معمول از اسفندماه سال قبل، مکاتبات با معاونت فرهنگی را شروع کردیم تا همزمان با برگزاری نمایشگاه بتوانیم بنکارتهای کتاب اعضا راشارژ کنیم. بعد از جواب ندادن ها، سردواندن ها و پیگیری های حضوری و غیرحضوری، اعلام شد که بن کارت های الکترونیکی و کاغذی شامل اعضای انجمن قلم ایران نمی شود! این در حالی است که توضیحی برای چرایی این موضوع ندادند.
او به توجیه مدیر سرای اهل قلم در پاسخ به وی اینطور اشاره کرد: این اتفاق را به مدیر سرای اهل قلم نمایشگاه منعکس کردم که ایشان در توجیه این رفتار ابراز داشت که "در گذشته چند میلیارد بن به افراد مختلف داده می شده و ما می خواستیم این را سامان بدهیم." در حالی که سامان دادن با حذف کردن حدود دویست نفر شاعر، نویسنده و فرهیخته اعضای انجمن قلم ایران محقق نمیشود.
سرشار گفت: از یکی از اعضای یک تشکل اهل قلم که گرایش متمایل به جریان فعلی حاکم بر کشور دارد، شنیدم که به آن تشکل گفته شده با پرداخت 30 درصد از جانب اعضای تشکل مذکور، هفتاد درصد مبلغ باقی را معاونت فرهنگی تقبل می کند و معلوم نیست چرا به دو تشکل که عمده ترکیب و خصوصیات حرفهایشان از نظر ظاهری مثل هم است اینطور تبعیض روا می دارند. صحبت اینجاست، که وقتی یارانه غیرمستقیم را حذف کرده اید و قرار شده که آن را به صورت مستقیم به افراد ذیحق پرداخت کنید چرا حق اعضای انجمنی را که متشکل از حدود دویست نفر از شاعران، نویسندگان و اهالی قلم اغلب شاخص و برجسته کشور است نمیپردازید؟! آن هم مبلغی که سرجمعش در حد بیست میلیون تومان میشود؛ و به اندازه اجرت نیروهای اجرایی و خدماتی وزراتخانهتان در فقط یکی از سیمنارهایتان هم نمی شود!
رئیس انجمن قلم ایران خاطرنشان کرد: آیا نمی توانستید اعلام کنید، مانند آن تشکل دیگر - که از نظر مواضع سیاسی با شما همسو است- 30 درصد را انجمن پرداخت کند و باقی را شما بدهید. این چه ادعایی است که در زمینه اعتدال دارید؟ کجای این نگاه مدبرانه و امیدوار کننده و غیر جناحی است؟ این نگاهی کاملا جناحی و اقتصادی و از قضا از نوع کاملا سطح پایین کاسبکارانه است. این چه نگاهی به فرهنگ - آن هم در سالی است که قرار شده به فرهنگ توجه ویژه شود - است؟
او به پاسخگو نبودن معاونت فرهنگی در قبال این حرکت پرداخت و گفت: یکی از اعضای محترم هیات مدیره انجمن مامور شد که به دفتر معاون فرهنگی وزیر برود و او به رغم شان فرهنگیاش - به خاطر اعضای انجمن - حتی حاضر شده بود در اتاق انتظار بنشیند. ولی زمانی که شخص معاون از اتاق بیرون آمده، اعلام کرده که قرار مصاحبه داشته و این عضو انجمن را به نفر دست دومی از معاونت فرهنگی حواله داده و آن نفر هم پاسخ قانع کنندهای نداده بود.
وی به میزان استقبال از نمایشگاه نیز اشاره کرد و تشریح نمود: از روی فروش غرفه انجمن قلم ایران بخواهیم قضاوت کنیم، باید گفت فروش ما به نسبت سال گذشته به حدود یک سوم سال قبل رسیده است. البته محل قرار گیری غرفه انجمن به نسبت سال گذشته تغییر کرده و این جابهجایی در این امر بی تاثیر نیست. معمولا بازدیدکنندگان از نیمه سالن به سمت انتها که میروند، یا خیلی بی حوصله و خسته شده اند یا جیبشان خالی شده است. که این موضوع نیز در فروش بی تاثیر نیست.
سرشار در پایان از برپایی سالن یاس به عنوان یک اتفاق خوب یاد کرد و گفت: یک اتفاق خوب که از چند دوره پیش نمایشگاه شروع شده ، تاسیس سالن یاس به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی است. ناشرانی که در نمایشگاه حاضر می شوند طبق ضوابط فقط می توانندکتاب های پنج - شش سال گذشته را در معرض تماشا قرار دهند. مردمی که بطور پیگیر جریان نشر را دنبال می کنند، معمولا آخرین کتاب ها را می خواهند و در میان این انبوه ناشران و کتاب ها، یافتن چنین کتاب هایی، دشوار است. سالن یاس این کار را آسان کرده و کتاب هایی را که چاپ اول آنها سال 92 بوده به نمایش گذاشته. کار بهتری که انجام داده قرار دادن این کتاب ها در یک دسته بندی موضوعی است. این، فوق العاده کار خوبی است. مخصوصا که در این سالن بحث فروش کتاب نیست و این موجب شده تا ازدحام آنچنانی وجود نداشته باشد. یکی از کمبودهای نمایشگاه کتاب همین بخش بود که خوشبختانه از چند سال پیش این کمبود برطرف شده است.
منبع: فارس