تخت گاز روسیه - چین در عبور از تحریم

به گزارش نما، در اوج تحریم‌های غربی علیه مسکو، «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه دیروز برای مذاکره درباره همکاری‌های بی‌سابقه در تاریخ اوراسیا با «شی جین‌پینگ» رهبر چین و همچنین شرکت در کنفرانس تعامل و اقدامات جهت اعتمادسازی در آسیا (سیکا) وارد شانگهای شد. پوتین در اولین روز بازدید خود با رهبر چین مذاکراتی انجام داد که در پایان آن بسته‌ای متشکل از ده‌ها سند به امضا رسید. شبکه تلویزیونی بنگاه اقتصادی بلومبرگ در همین رابطه از عقد قراردادی میان 2طرف به ارزش 400میلیارد دلار برای انتقال گاز روسیه به چین خبر داده است. حجم مبادلات دو کشور در حال حاضر تنها حدود 95 میلیارد دلار است.

دیمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه نیز در مصاحبه با این شبکه در توضیح اقدامات تلافی‌جویانه مسکو در قبال تحریم‌های غرب گفت: «احتمال دارد گازی که قرار بود به اروپا صادر کنیم را به چین بفروشیم». به گزارش خبرگزاری ریانووستی، روسای جمهور روسیه و چین در پایان مذاکرات خود قرار گذاشتند اقدامات خود در صحنه سیاست خارجی را هماهنگ‌تر کنند. به گفته پوتین مواضع روسیه و چین در رابطه با مسائل بین‌المللی تا حد زیادی یکسان است. او در نشست مطبوعاتی دیروز در شانگهای پس از پایان مذاکرات با همتای چینی خود خاطرنشان کرد: «ما دارای اولویت‌های مشترکی هم در ابعاد جهانی و هم در ابعاد منطقه‌ای هستیم. قرار گذاشتیم اقدامات خود در صحنه سیاست خارجی را از جمله در چارچوب سازمان ملل متحد، بریکس (گروه متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) و آپک (سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا ـ اقیانوسیه) هماهنگ‌تر سازیم».

او سپس ضمن پاسخ مثبت به دعوت شی جین پینگ برای شرکت در اجلاس سران آپک، گفت: «با خرسندی آنرا می‌پذیرم». پوتین و شی دیروز همچنین با نمایندگان محافل اقتصادی روسیه و چین دیدار کرده و ظرف روزهای آتی در مراسم گشایش رزمایش دریایی «تعامل دریایی ـ 2014» که بزرگ‌ترین مانور مشترک دریایی تاریخ 2 کشور است شرکت می‌کنند. ولادیمیر پوتین همچنین در حاشیه اجلاس «سیکا» با روسای جمهور مغولستان و افغانستان و همچنین دبیرکل سازمان ملل متحد دیدار کرد. او امروز نیز در دومین روز اجلاس سران سیکا با دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران مذاکراتی انجام خواهد داد.
امضای پروتکل اجرایی 8
پیش از آغاز سفر رسمی پوتین به چین،«دیمیتری راگزین» معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرده بود در پکن پروتکل تشکیل گروه سطح عالی روسیه و چین برای کنترل پروژه‌های راهبردی اقتصادی 2 کشور امضا شده است. وی این مطلب را در صفحه خود در شبکه اجتماعی فیس‌بوک نوشت. پروتکل امضا شده در راستای اجرای هشت پروژه اقتصادی راهبردی است که همکاری در عرصه فضای کیهانی، هواپیما‌سازی و بالگردسازی، ایجاد زیرساخت‌های مشترک مرزبانی و حمل و نقل از جمله آنهاست. چنین سطحی از همکاری‌ها بویژه با توجه به حجم قراردادهای مربوط که بالغ بر یک تریلیارد دلار می‌شود، میان 2 کشور اروپایی و آسیایی بی‌سابقه بوده است. این پروتکل توسط «راگزین» معاون نخست‌وزیر روسیه و «وان یان» معاون رئیس شورای دولتی از طرف چین امضا شده است.
جریان جنوبی گاز جایگزین جریان شمالی
دیمیتری مدودف دیروز تاکید کرد تحریم غرب علیه مسکو هیچگونه تاثیر محسوسی نداشته و فقط باعث ایجاد تنش در اقتصاد با اتحادیه اروپا و آمریکا می‌شود. او در مصاحبه با شبکه تلویزیونی اقتصادی بلومبرگ گفت: «می‌دانید! البته هیچگونه تحریمی خوشحال‌کننده نیست چون همواره پیامد تنش در مناسبات است و ما هوادار تحریم نیستیم و علاوه بر این اگر توجه کرده باشید حتی آنها را خیلی مورد تفسیر قرار نداده و به آن پاسخ خیلی شدید نمی‌دهیم اگرچه می‌توانستیم اقدامات نامطبوع و متقابلی برای کشورهای تحریم‌کننده انجام دهیم». مدودف همچنین خاطرنشان کرد با روند در پیش گرفته شده از سوی واشنگتن به روابط روسیه با اروپا و آمریکا لطمه وارد می‌شود.

اعمال تحریم‌های مالی و روادیدی علیه مسؤولان و شرکت‌های روسیه از روز 17 مارس (فردای برگزاری همه‌پرسی الحاق کریمه به روسیه) آغاز شد. سپس کشورهای عضو گروه 7 (آمریکا، ژاپن، آلمان، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و کانادا) حدود یک ماه پیش روسیه را به عدم اجرای توافقات ژنو درباره اوکراین متهم کردند و به دنبال آن اتحادیه اروپا اسامی 15 نفر دیگر از مقامات، کارآفرینان و نمایندگان پارلمان روسیه را به فهرست تحریمی خود اضافه کرد. آمریکا نیز فهرست تحریمی خود را گسترش داده و تحریم‌های جدیدی علیه 7 تبعه و 17 شرکت دیگر روسیه اعمال کرد.

نخست‌وزیر روسیه در این باره گفت: «در رابطه با تاثیر مستقیم بر خلاف آنچه اغلب رسانه‌های گروهی و برخی تحلیلگران غربی می‌گویند تحریم هیچگونه تاثیر مستقیمی نداشته‌ است اما این به معنای آن نیست که ما خوشحال باشیم». مدودف اعلام کرد راه تحریم خوش آتیه نخواهد بود. وی گفت: «در واقع همه این را درک می‌کنند. محافل اقتصادی هم در اروپا و هم در آمریکا این را درک می‌کنند.» اما بخش مهم‌تر صحبت‌های دومین مرد قدرتمند روسیه و رئیس‌جمهور پیشین این کشور در ارتباط با آینده خط لوله «جریان شمالی» یعنی مهم‌ترین بخش صادرات گاز روسیه به اروپا بود. او گفت در صورت به راه افتادن «جریان جنوبی»، صادرات گاز روسیه دیگر وابسته به اوضاع اوکراین نخواهد بود. اشاره او در حقیقت به جایگزین‌شدن صادرات گاز به چین متعاقب بحران اوکراین بود.
مدودف گفت: «دلم می‌خواهد به این نکته جلب توجه کنم که یکی از تضمین‌های اینکه همه چیز برای اروپاییان عادی بماند، وجود «جریان شمالی» (Nord Stream) است. اگر بتوانیم در سال‌های آینده «جریان جنوبی» را به کار بیندازیم، ترانزیت از طریق اوکراین در واقع برای ما اصلا لازم نخواهد بود اما ما درک می‌کنیم این برای خود اوکراین لازم است».
نخست‌وزیر روسیه با اشاره به بی‌ثباتی اوکراین افزود: «اگر ما این کار را انجام دهیم، صادرات در هر زمان بدون توجه به اینکه چه کسی در کی‌یف نشسته باشد برای اروپاییان تضمین خواهد شد. تا به حال آدم‌های گوناگونی در کی‌یف نشسته‌اند و من اطمینان ندارم ما به‌طور مطمئن بتوانیم پیش‌بینی کنیم حتی 6 ماه بعد چه کسی در اوکراین در راس قدرت خواهد بود».وی البته متذکر شد در صورت وجود ثبات در بازار اوکراین و اجرای تمام تعهدات کی‌یف «اروپاییان تمام چیز‌هایی را که باید دریافت کنند، به‌طور کامل دریافت خواهند کرد».
همکاری چینی‌ها در اتصال کریمه به روسیه
روزنامه اقتصادی روسی «کومرسانت» دیروز گزارش داد ممکن است شرکت‌های چینی در ساخت کریدور حمل و نقل به سوی کریمه از طریق تنگه کرچ شرکت کنند. طبق اطلاعات منابع موثق ممکن است شرکت ساختمانی دولتی چینی
China Railway Construction Corporation
(همکاری ساخت خط آهن چین) و همچنین صندوق خصوصی سرمایه‌گذاری چینی
China International Fund Ltd در این طرح 3 میلیارد دلاری بری اتصال کریمه به روسیه شرکت کنند. در حال حاضر تهیه طرح مقدماتی درباره ساخت این کریدور از سوی وزارت ترابری روسیه رو به پایان است. ممکن است این پیش‌نویس در جریان بازدید «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه از چین به امضا برسد. مدل فنی این پروژه هنوز به تصویب نرسیده است اما یا پل برای خودروها و قطارهای راه‌آهن یا پل و تونل زیرآبی ساخته خواهد شد. قرار است اسناد مقدماتی برای ساخت کریدور تا روز 30 ماه مه تدوین شده و طرح مالی و مدل ساختمانی آن در ماه ژوئیه تهیه شود. به نوشته «کومرسانت» علاوه بر چینی‌ها، شرکت‌های بزرگ روسی نیز در اجرای این طرح شرکت خواهند کرد.