به گزارش نما به نقل از ایسنا میان گروه‌ها، افراد و طبقات اجتماعی یکدلی و یکسانی مطلقی وجود ندارد و انواع تفاوت‌ها و ناهمسانی صوری و باطنی خودنمایی می‌کند بطور مثال رده‌های مختلف شغلی؛ چون استادی شاگردی؛ کارگری کارفرمایی و دیگر دوگانگی‌ها، مانند نیرومندی، ناتوانی، ثروتمندی؛ تهیدستی، سرشناسی، ناشناسی و ... وجود دارد اینها همه در ظاهر عوامل تفرقه افکن و تمایزآفرین اجتماعی است و گرایش‌هایی گروهی را بطور عموم آسیب پذیر می‌سازد در اینجاست که تعالیم والای رفق و مدارا مطرح می‌شود تنها چاره ساز این همه اختلافات، نوعی نرمش، مهربانی و سازگار بودن است تا هر کس در هر منزلت و پایگاه اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی، اقتصادی و یا هر شغلی قرار دارد با دیگران که فقدان این پایگاه‌ها هستند یا در رتبه پایین‌تری جای دارند با دلسوزی، مهربانی و فروتنی برخورد کند و همه این را بدانند که انسانها همه یک نوعند و تفاوت‌ها همه صوری، ظاهری و عرضی است و هیچیک به خودی خود برتری یا امتیازی ندارد.
اسلام که دین جامعی است نیز به این موضوع اهمیت زیادی داده است و انسانها را به سعه صدر و گشاده دلی تشویق می‌کند.
پیامبر اکرم(ص) در این مورد می‌فرمایند: ایمان مومن به کمال نمی‌رسد، مگر سه خصلت در خویش پدید آورد (از جمله اینکه) از همه مردم، سعه صدر بیشتری و گشاده‌تر (و تحملی فزون‌تر) داشته باشد.
در این مورد امام علی (ع) فرمودند: مومن در زندگی راستگو است و دلی پر ظرفیت دارد.
امام علی (ع) همچنین در حدیثی دیگر در توصیف مومن می‌فرمایند: مومن دلی دارد از هر چیز پر ظرفیت‌تر و روحیه‌ای از همه خاکی‌تر.
خداوند در قرآن کریم "سوره حجر "خطاب به بندگان خود در مورد خوش برخوردی و گشاده رویی می‌فرمایند: ای پیامبر با مردم مومن متواضعانه برخورد کن (و خوش برخورد باش.)
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی دیگر می‌فرمایند: ای فرزندان عبدالمطلب شما نمی‌توانید دل همه مردم را با مال به دست آورید پس با آنان با چهره باز و خوشرویی برخورد کنید و اینگونه همه را می‌توانید مورد محبت قرار دهید.
امام علی (ع) در این مورد می فرمایند: بهترین روشی که مردمان می‌توانند بوسیله آن دل دوستانشان را به دست آورند و کینه توزی‌ها را از درون دشمنان خود بزدایند، برخورد نیک در دیدارها و احوالپرسی در غیاب و خوشرویی به هنگام ملاقات است.
امام علی (ع) فرمودند: هر گاه با برادران و دوستان خود دیدار می‌کنید مصافحه کنید و با خوشرویی و چهره باز برخورد نمایید که در این صورت چون از یکدیگر جدا شوید گناهانتان ریخته است.
امام علی (ع) می‌فرمایند: خوشرویی مغز دوستی است.
امام صادق (ع) در حدیثی گهربار می‌فرمایند: سه چیز است که اگر کسی یکی از آنها را نزد خداوند ببرد و در نامه اعمالش باشد بهشت بر او واجب می‌شود ... خوش برخوردی با همه مردم دنیا، انصاف دادن درباره خود (در مورد حق خود و حقوق دیگران ...)
شخصی از امام صادق (ع) می‌پرسند ملاک اخلاق خوب چیست؟ امام (ع) فرمودند: در برابر مردم فروتن، با مردم خوش گفتاری، و با دوستان و برادران خوشرویی.
پی‌نوشت
بحار ۶۷
مستدرک الوسائل ۱۱/۱۷۴
نهج البلاغه
سوره حجر (۱۵)۸۸
اصول کافی ۲/۱۰۳
بحار ۷۸/۵۷
بحار ۷۴/۱۶۵
وسائل ۸/۵۱۲
منبع
الحیات محمد رضا حکیمی
ملاك اخلاق خوب چیست؟
مهربانی و سازگاری در روابط زمینه‌ساز رشد، همگرایی، دوستی‌ها و شیرینی روابط است.
۱۳۹۳/۳/۴
