واژه‌های كلیدی سخنرانی‌ رهبرانقلاب

به گزارش نما، مهدی فضائلی طی یادداشتی در روزنامه جام جم نوشت: تعیین اولویت یا درجه بندی سخنان رهبر فرزانه انقلاب کار دشواری است ؛چرا که همه آنها از زبان شخصیتی ممتاز و عالی هم از نظر حقیقی و هم از حیث حقوقی ایراد می شود. شخصیتی فقیه، سیاستمدار، حکیم، مسلط بر مسائل داخلی و بین المللی و رهبر جهان اسلام که شخصیت های طراز اول دنیا به هوشمندی و درایت او معترفند و برخی او را مرشد و راهنمای خویش می دانند.

در عین حال اگر بخواهیم در مجموع بیانات سالانه ایشان چند سخنرانی را به عنوان مهم ترین و مبنایی ترین سخنرانی ها نام ببریم، قطعا یکی از آنها، بیانات ایشان در چهاردهم خرداد است.

بیاناتی که مخاطبان حضوری آن، تمام شخصیت ها و چهره های طراز اول و دولتمردان جمهوری اسلامی، مهمانان خارجی و اقشار مختلف مردم از سراسر کشور هستند. سخنانی در جوار مرقد امام راحل واز نظر زمانی در سالگرد بنیانگذار جمهوری اسلامی و شخصیتی که در تمام دوران غیبت، تاریخ نظیر او را سراغ ندارد.

سخنرانی امسال رهبر انقلاب مثل سال های گذشته، حاوی نکات مهم متعدد و متنوعی است که واژه های کلیدی آن را می توان این گونه برشمرد. مردم سالاری دینی، بیداری اسلامی، مکتب و نقشه راه امام خمینی، دشمن شناسی، چالش درونی نظام، چالش بیرونی نظام، گروه های تکفیری، سیاست آمریکا، شریعت اسلامی، نظام مدنی- سیاسی و پیشرفت های جمهوری اسلامی. این یادداشت مجال پرداختن به همه این محورها نیست، بنابراین فقط یک محور یعنی «نقشه راه امام خمینی(ره)» را که از نظر نویسنده در فهم و تحلیل صحیح مسائل بخصوص مسائل داخلی کمک شایانی می کند و چند کلیدواژه دیگر را نیز دربر می گیرد، مورد توجه قرار داده ایم.

اولین نکته در این باره در فرمایشات رهبری این بود که: «نقشه او (امام خمینی) نقشه ای نبود که فقط از ذهن انسان صادر بشود، قطعاً موید من عندالله بود؛ خود امام بزرگوار این را می دانست و به آن معترف بود» فهم این حقیقت با نگاهی واقع بینانه به پیروزی انقلاب و آنچه طی این 35 سال برای شکست آن از سوی دشمن انجام شد و موقعیت کنونی نظام اسلامی، کار دشواری نیست. این مسأله از سویی موجب امید بیشتر و حتی ایمان به آینده روشن انقلاب اسلامی می شود و از سوی دیگر مسئولیت مارا در مراقبت و ادامه این راه سنگین تر می کند.

دومین نکته در این باره، شناخت صحیح چارچوب کلی نقشه امام راحل است که در این عبارت رهبر فرزانه انقلاب خلاصه شده است: «نقشه امام، کار اصلی امام، بنای یک نظم مدنی - سیاسی براساس عقلانیت اسلامی بود.» عبارتی که در باره تک تک واژگانش می توان و باید به تفصیل سخن گفت؛ اما خلاصه این که امام بر اساس یک طرح کلان وارد میدان مبارزه شد و نه دفعتا و اتفاقی. ثانیا امام یک مجموعه به هم پیوسته و به عبارت دیگر یک منظومه یا سیستم را پایه گذاری کرد و نه یک مجموعه عاریتی که هر بخش آن از جایی گرفته شده باشد. سومین نکته این که نقشه جامع و به هم پیوسته امام ریشه در نگاه ایشان به حکومت و سیاست از منظر اسلام داشت و چهارمین نکته «عقلانیت اسلامی» است که مبنای نظام مورد نظر امام بود. نه هر برداشت ظاهری و سطحی از اسلام و نه هر نوع عقلانیتی!

دو محور اساسی در نظام مورد نظر معمار انقلاب اسلامی، سومین محور فرمایشات رهبری در این باره است. «در بنای آن نظم مدنی و سیاسی دو نکته اساسی وجود دارد که این دو نکته به هم پیوند خورده است؛ به یک معنا دو روی یک حقیقت است: یکی عبارت است از سپردن کار کشور به مردم از طریق مردم سالاری و از طریق انتخابات و دوم این که این حرکت - که خود از اسلام سرچشمه گرفته بود و هرآنچه ناشی از حرکت مردم سالاری و سپردن کار به مردم است - باید در چهارچوب شریعت اسلامی باشد.» بهترین توضیح در این باره ادامه بیانات رهبر انقلاب است که فرمودند: «افرادی گمان نکنند که امام بزرگوار ما، انتخابات را از فرهنگ غربی گرفت و آن را قاطی کرد با تفکر اسلامی و شریعت اسلامی؛ نه، اگر انتخابات و مردم سالاری و تکیه به آرای مردم، جزو دین نمی بود و از شریعت اسلامی استفاده نمی شد، امام هیچ تقیدی نداشت؛ آن آدم صریح و قاطع، مطلب را بیان می کرد. این جزو دین است، بنابراین شریعت اسلامی چهارچوب است؛ در همه قانونگذاری ها و اجراها و عزل و نصب ها و رفتارهای عمومی که تابع این نظم سیاسی و مدنی است، باید شریعت اسلامی رعایت بشود.»

چهارمین نکته حائز اهمیت در این بخش از سخنان رهبری بخشی از مهم ترین نتایج حاصل از نظام سیاسی مورد نظر امام راحل است که در چهار محور خود را نشان می دهد و آن «این چهار عنصر اصلی است: آزادی، استقلال، عدالت، معنویت. اگر شریعت اسلامی بر جامعه حاکم شد، این پدیده های اساسی در نظم جامعه اسلامی، خود را نشان می دهند.» پنجمین نکته بسیار مهم در این فراز از سخنان آیت الله خامنه ای بیان رابطه نظام اسلامی مورد نظر امام با اعمال زور از سویی و اقتدار از سوی دیگر بود؛ بیانی که در اندیشه هیچ جمهوری خواهی نظیر آن را نمی شود یافت و آن این که: «هیچ قدرت و غلبه ای در مکتب امام که از تغلب و از اِعمال زور حاصل شده باشد، مورد قبول نیست. در نظام اسلامی قهر و غلبه معنا ندارد؛ قدرت معنا دارد، اقتدار معنا دارد، اما اقتدارِ برخاسته ازاختیار مردم و انتخاب مردم.» و در ادامه این محور مهم، تاکید بر اهمیت و احترام قدرت ناشی از رأی و انتخاب مردم است که خود گویای اهمیت و احترامی است که مردم در نظام اسلامی دارند. «آن قدرتی که از انتخاب مردم به وجود آمد، محترم است؛ در مقابل آن، کسی نبایستی سینه سپر بکند، در مقابل او کسی نباید قهر و غلبه ای به کار ببرد که اگر یک چنین کاری کرد، اسم کار او فتنه است.» بر این اساس، حوادث سال ٨٨، تلاش سازمان یافته جریانی برای سینه سپر کردن و شورش علیه رأی مردم و آنچه نظام اسلامی انجام داد دفاع شجاعانه از انتخاب مردم و نه منتخب آنها بود! براساس بیانات رهبر انقلاب یکی دیگر از ویژگی های نظام سیاسی مورد نظر معمار انقلاب اسلامی، «کمک به مظلوم و ایستادگی در مقابل ظالم، نفی دست اندازی های ظالم، انکار صریح هیبت و ابهت ظالم و شکستن این ابهت» است. مجموع آنچه گفته شد و تفصیل بیشتر آن در متن فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است، به فرموده معظم له: «آن نسخه جدیدی است که امام بزرگوار ما به دنیا عرضه کرد و به ادبیات سیاسی عالم این فصل مهم را افزود.»