به گزارش تراز برخی از اعمال مستحب هستند که هرچند در طول سال انجام دادنشان نیکو و پسندیده است لکن در ایامی خاص و در بعضی روزها ثواب و بهره ای دوچندان دارند. یکی از این مستحبات، صدقه دادن است. حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در روایت زیر در خصوص اهمیت صدقه دادن در ماه شعبان توصیه ای زیبا و در عین حال قابل تأمل دارند.
حَسَنِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِی شَعْبَانَ رَبَّاهَا اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ لَهُ کَمَا یُرَبِّی أَحَدُکُمْ فَصِیلَهُ حَتَّى یُوَافِیَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ قَدْ صَارَتْ لَهُ مِثْلُ أُحُد.»
حسن بن زیاد از امام صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمود:
«هر كس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان كه یكى از شما شتر تازه متولد شدهای را تربیت مىكند تا آن كه در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتى كه به اندازه كوه اُحُد شده باشد.» (۱)
و اما سه نکته شنیدنی در رابطه با صدقه:
* می دانید معنی صدقه چیست؟ و چرا به مهر زنان صداق گفته می شود؟
راغب اصفهانی در کتاب مفردات می گوید: « صدقه از صدق، به معنی راستی و درستی و مطابقت حرف و عمل و هماهنگی گفتار و اعتقادات و اعمال جوارحی است. به مهریه زن از این جهت صداق گفته می شود که گواه صدق و راستی اعتقاد در دوستی است.»
** با توجه به معنای لغوی، این واژه مفهوم عمیق و گسترده ای دارد که شامل عناوین گوناگون بخشش های مادی و معنوی از واجب و مستحب می گردد ، یعنی زکات، انفاق، وقف و سایر وجوه خیرات و مبرات از مصادیق صدقه هستند. ولی آنچه امروز ما غالباً به عنوان صدقه به کار می بریم همان مفهوم انفاق مستحبی است.
*** شاید در نگاه اول صدقه دادن کار آسانی به نظر برسد اما کمتر کسی هست که بتواند ادعا کند با توجه به میزان درآمدش اهل صدقه دادن در راه خداست. ممکن است بعضی روزانه صد یا دویست تومان صدقه بدهیم (که گاهی توفیق همان را هم پیدا نمی کنیم!) ولی این مبالغ به نسبت درآمد روزانه چند ده هزار تومانی اغلب افراد واقعاً کافی است و اصلاً از ارزش برخوردار است!؟
امام صادق در زمینه اهمیت این مطالب می فرمایند: ما بَلا اللهُ بِشَیءٍ اَشدّ عَلیهِم مِن اِخراج الداراهمِ؛ خداوند بندگانش را به چیزی سخت تر از انفاق و اخراج درهم و دینار مبتلا نکرده است! (۲)
یعنی خیال نکنید انفاق و صدقه دادن کار ساده ایست، نه، باید عزم کرد و از خدا طلب توفیق نمود و با شیطان مبارزه نمود.
حالا این ما، این ماه پربرکت شعبان و این شتری که تا روز قیامت رشدش متوقف نمی شود! ببینیم چقدر خداوند به ما توفیق می دهد تا از این آزمایش و ابتلا لااقل در این ماه عزیز سربلند بیرون بیاییم.
پی نوشت:
۱- امالی شیخ صدوق، صفحه ۶۲۸
۲- خصال شیخ صدوق، ج ۸