بلوغ
آیا روزۀ بچۀ نابالغ مشروعیت دارد؟(1)
روزۀ بچۀ ممیّز نابالغ مشروع و صحیح است؛ ولی واجب نیست (تمام مراجع عظام تقلید).
آمادهسازی کودکان برای روزه، قبل از بلوغ
مستحب است پسران و دخترانی را که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند، برحسب طاقتشان، به روزه امر کنند: به اینکه برای مدت نصف روز یا کمتر یا بیشتر امساک کنند تا تدریجاً توانایی روزهگرفتن کامل را پیدا کرده و به روزهگرفتن عادت کنند (حضرت امام و آیات عظام خویی، گلپایگانی، فاضل، نوری، مکارم و سیستانی.(2و3)
بلوغ بعد از اذان صبح
اگر شخص بعد از اذان صبح بالغ شود، آیا واجب است روزۀ آن روز را بگیرد؟(4)
روزۀ آن روز و همچنین امساک از مفطرات تا آخر روز بر او واجب نیست و قضا هم ندارد (حضرت امام و آیات عظام خویی، تبریزی، فاضل، سیستانی، زنجانی و وحید).
اگر پیش از ظهر بالغ شود و مفطری به جا نیاورده باشد، بنا بر احتیاط واجب، آن روز را قصد روزه کرده و تمام کند (آیات عظام گلپایگانی و صافی).
اگر پیش از ظهر بالغ شود و از اول صبح نیت روزه نداشته باشد، بنا بر احتیاط واجب، آن روز را قصد روزه کرده و تمام کند و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد؛ ولی اگر از اول صبح نیت روزه داشته باشد، روزۀ آن روز او صحیح است و قضا ندارد (آیتاللهبهجت).
اگر تا آن موقع مفطری به جا نیاورده باشد، بنا بر احتیاط واجب، آن روز را قصد روزه کرده و تمام کرده و بعد هم قضا کند (آیتاللهمکارم).
اگر تا آن موقع، مفطری به جا نیاورده باشد، روزۀ آن روز واجب است (آیتاللهاراکی).
پانوشتها:
. عروة الوثقی، فصل فی شرائط صحة الصوم، مسئلۀ2.
2. آیتاللهسیستانی دربارۀ پسران میفرماید: «در پسران از هفت سال به بعد مستحب است.»
3.. عروة الوثقی، فصل فی شرائط صحة الصوم، مسئلۀ2.
4. عروة الوثقی، فصل فی شرائط صحة الصوم، مسئلۀ2 و فصل فی احکام القضاء و فصل فی اقسام الصوم، مسئلۀ3، الخامس؛ توضیح المسائل مراجع، مسئلۀ1562؛ وحید، توضیح المسائل، مسئلۀ1570.
*با تشکر از اداره پاسخگویی به سوالات شرعی حرم مطهر رضوی