وقتی صحبت از برانکو ایوانکوویچ میشود اهالی فوتبال بیشتر از هر زمان دیگری به یاد جام جهانی 2006 آلمان و نتایج تیم ملی در این رقابتها میافتند؛ نتایجی که شاید بتوان به خوبی آن را با نتایج تیم ملی در جام جهانی 2014 برزیل و دوران کارلوس کیروش مقایسه کرد.
برانکو یا همان آقای پروفسور سالها هدایت تیم ملی ایران را برعهده داشت و شاید به همین دلیل هیچ کارشناسی بهتر از این مربی کروات نتواند در خصوص نتایج تیم ملی ایران در جام جهانی 2014 برزیل به کارشناسی پرداخته و اظهار نظر کند.
سرمربی پیشین ایران در جام جهانی 2006 معتقد است که تیم ملی تحت هدایت کیروش برای صعود به دور بعدی جام جهانی به اندازه کافی جاه طلب نبود و انگیزه و میل به صعود نداشت.
با برانکو در گفت و گویی تفصیلی از نتایج جام جهانی 2014 آغاز کرده و به مقایسه آن به نتایج دوران خودش پرداختیم و در نهایت به این سؤال رسیدیم که چرا هیچ وقت دیگر او به ایران بازنگشت و او نیز به خوبی وقت گذاشت و پاسخگوی سؤالات شد تا ماحصل آن گفت و گویی با برانکو ایوانکوویچ، سرمربی سالهای نه چندان دور تیم ملی ایران باشد.
*بازیهای تیم ملی را در جام جهانی دنبال کردید؟
بله؛ تمام مسابقات را دیدم. اتفاقاً بازیهای ایران را با دقت بیشتری تماشا کردم چون علاقه داشتم عملکرد تیم ملی ایران را در جام جهانی 2014 ببینم.
*چه ارزیابی از تیمهای همگروه ایران و شاگردان کارلوس کیروش دارید؟
در گروهی که ایران بود، همانطور که پیشبینی میشد تیمهای آرژانتین و نیجریه از گروه صعود کردند، اما نباید از عملکرد و پتانسیل بالای بوسنی برای صعود غافل شد. اگر دیدارهای این گروه را آنالیز کنیم، مشخص میشود که تیم ملی بوسنی مقابل آرژانتین و نیجریه عملکرد بسیار خوبی داشت به خصوص در دیدار با نیجریه که بحث ناداوری برای بوسنی به وجود آمد و به نوعی حقش خورده شد. اما در بازی آخر بوسنی مقابل ایران قصد داشت از اعتبارش دفاع کرده و حریفش را شکست داد.
با این تفاسیر من بوسنی را شانس صعود میدانستم اما ناداوری و بدشانسی گریبانگیر این تیم شد.
*به عنوان سرمربی سابق تیم ملی ایران، عملکرد ایران از لحاظ فنی را چطور دیدید؟
تیم ملی ایران با شرایطی به جام جهانی رفت که از شانس کمی برای صعود برخوردار بود اما به نظر بنده ایران در برزیل به لحاظ تیمی به خوبی عمل کرد و به نوعی سازماندهی دفاعی خوبی داشت.
ایران در اولین دیدار مقابل نیجریه از لحاظ کارهای دفاعی فوقالعاده بود و توانست قدرت فیزیکی و سرعتی حریف آفریقایی را مهار کند و در بازی آرژانتین هم عالی کار کرد و حتی شانس گلزنی هم داشت، به نظرم عملکرد بد ایران در دیدار سوم بود و به این دلیل این صحبت را میکنم که ایران شانس صعود را داشت اما دفاعی بازی کرد.
*چرا فکر می کنید که ایران مقابل بوسنی ضعیف کار کرد؟
ایران در بازی آخرش مقابل بوسنی شانس بالایی برای صعود داشت پس زمانی که شما چنین شانسی دارید باید بهترین استفاده را هم از چنین فرصتی ببرید.
این فرصت خوبی بود و اگر ایران، میتوانست بوسنی را شکست دهد به دور بعدی صعود میکرد، اما تیم ملی در دیدار سوم جاهطلبی برای صعود را نشان داد و برای این کار انگیزهاش به قدر کافی نبود. در این دیدار شیوه بازی ایران همه را گیج کرد، چون زمانی که شانس صعود داشت به گونه دیگری بازی کرد تا هرگز این اتفاق نیافتد.
خودم انتظار داشتم تیم ملی برای بازی سوم با شیوهای متفاوت نسبت به بازیهای قبلیاش که برابر آرژانتین و نیجریه انجام داد وارد میدان شود. انتظار داشتم هجومیتر بازی کرده و گل بزند و انگیزه، میل و جاهطلبی بیشتری را در نزد بازیکنان ایرانی ببینم اما در مقابل بوسنی این اتفاق نیافتاد و از سوی دیگر این بوسنی بود که بهتر بازی کرد و برد. بوسنی از لحاظ مهره بهتر از ایران بود اما در فوتبال همیشه تیم بهتر، پیروز نمیشود که تیم ملی ایران در این زمینه هم نتوانست از فرصت لازم استفاده کند.
*فوتبال دوستان ایرانی اعتقاد دارند که دیدار ایران - آرژانتین، تاریخیترین دیدار تیم ملی ایران محسوب میشود، شما هم با آنها هم عقیدهاید؟
همانطور که گفتم دیدارهای تیم ملی ایران در جام جهانی را با دقت خاصی میدیدم و آنها را آنالیز میکردم. این دیدار بیشتر از آنکه برای ایران سخت باشد برای آرژانتینیها سخت بود و دقایق سختی بر این تیم گذشت. زمانی که تیم ملی ایران با حفظ نظم تیمی، فرصتهایی را ایجاد کرد که حتی میتوانست به واسطه آنها دروازه حریف را هم باز کند که همین موضوع آرژانتینیها را تحت فشار قرار میداد.
آنها تا دقایق پایانی به دروازه ایران راه پیدا نکردند و همین موضوع باعث شد تا بازیکنان ایران در این دیدار به این باور برسند که میتوانند کارهایی را انجام دهند.
*ارزیابی کلیتان از نتایج ایران در جام جهانی چیست؟
تیم ملی ایران در هر 3 بازی خود بسیار دفاعی بازی کرد و کمتر شاهد میل به پیروزی و جاهطلبی در بین ملیپوشان بودیم. این میل دفاعی در دو بازی اول بسیار مشهود بود، حتی آن زمانی که ایرانیها به خود باوری رسیده و فهمیدند میتوانند کارهایی را انجام دهند.
البته نتایج فوتبال در جام جهانی اصلا قابل پیشبینی نیست و شاید اگر حمله میکرد 3-4 گل هم دریافت میکرد اما طبق آن چیزی که دیدم تیم ملی ایران میتوانست کارهایی را هم انجام دهد. در مجموع اینکه ایران از لحاظ هجومی، کارهایی که منجر به برد میشد و ما انتظارش را میکشیدیم انجام نداد.
*این نوع بازی تیم ملی ایران (بازی دفاعی) برای این تیم نقطه ضعف بود یا نقطه قوت؟
عرف جام جهانی این است که همیشه تیمهایی از دور گروهی به مرحله حذفی صعود میکنند که از کلاس بالای جهانی برخوردار هستند اما در این مورد استثناهایی وجود دارد که شاید یک روز کرهجنوبی یا تیمهای دیگر صعود کنند و حتی این شانس برای ایران هم بود، اما مورد دومی که وجود دارد این است که ما میل به صعود را در تیم خود تقویت کرده و برای رسیدن به این امر تلاش کنیم.
شاید اگر بخواهیم تیم ملی ایران را با 3 تیم دیگر مقایسه کنیم، ایران ضعیفتر از سایرین بود اما در فوتبال امکان هر نوع اتفاقی وجود دارد و برای همه تیمها نیز این شانس وجود دارد تا با فرصت طلبی که از برخی شرایط به وجود میآید استفاده کرده و از دور گروهی صعود کنند. این صعود نیز زمانی حاصل میشود که شما انگیزه و میل و جاه طلبی بیشتری برای این کار از خود نشان دهید.
این انتظاری بود که من از تیم ملی ایران در جام جهانی داشتم. اگر این تیم میل و رغبت بیشتری نشان میداد، شانس صعودش نیز بیشتر میشد.
*آیا چنین شرایطی برای تیم خود شما در سال 2006 هم مهیا بود تا زمینه صعود فراهم شود؟
شرایط من با شرایط کیروش خیلی متفاوت است. وقتی میگویم انتظار داشتم تیم ملی به دور بعد صعود کند به این دلیل است که کیروش خیلی بهتر از من بازیکنانش را در اختیار داشت. در واقع او این فرصت را داشت تا با بازیکنانش در زمانهای مختلف کار کند و این فرق بین من و کیروش برای آمادهسازی تیم ملی در راه جام جهانی بود.
اگر به خاطر بیاورید بهترین بازیکنان من، خارج از کشور بازی میکردند و طبق قانون آن زمان فیفا نمیتوانستم بیشتر از 7 روز قبل از تشکیل اردو بازیکنان کلیدیام را در اختیار داشته باشم. حتی برای رفتن به جام جهانی نیز من آنها را در آخرین فرصت در کنار هم جمع کردم، اما کیروش تمام نفراتش را در اختیار داشت.
*به مقایسه خودت با کیروش پرداختی. اتفاقا این روزها در خصوص ماندن یا نماندن کیروش در فوتبال ایران مباحث زیادی مطرح میشود. به نظر شما ماندن کیروش به سود فوتبال ایران است یا رفتنش؟
همه ایرانیها باید توجه داشته باشند که کیروش یک مربی با تجربه بینالمللی و کارنامهدار است که توانست برای صعود ایران به جام جهانی نیز کارهای خوبی برای فوتبال ایران انجام دهد. در رقابتهای مقدماتی تیمهای قدرتمندی حضور داشتند اما کیروش مأموریتش را به خوبی انجام داد و تیم ملی ایران را به برزیل رساند. در واقع او کاری را انجام داد که همه انتظارش را داشتند یعنی بردن ایران به جام جهانی.
در خصوص رفتن یا ماندن کیروش نیز باید عنوان کنم که خیلی از فدراسیونها پس از جام جهانی با مربیان خود وارد این مباحث و گفتمانها میشوند که آیا مربی خود را حفظ کنند یا قراردادش را تمدید نکنند. با این حال تصمیم گیرنده آخر فدراسیون فوتبال ایران است و این فدراسیون باید خیلی زود در این مورد به جمعبندی رسیده و تصمیم لازم را بگیرد.
فدراسیونهای قدرتمند جهان با آنالیز عملکرد مربی خود در جام جهانی و ارزیابی آنها در جلسات با کمیته فنی در مورد این مربیان به جمعبندی میرسند که به نظر من فدراسیون فوتبال ایران هم باید عملکرد کیروش را برای تمدید قرارداد از تمام جوانب بررسی کرده وی پس تصمیم گیری کند.
خود من به شخصه به عنوان کسی که سالها به عنوان سرمربی تیم ملی ایران حضور داشتم، نمیتوانم در این مورد نظر بدهم که اگر کیروش بماند به سود فوتبال ایران است یا رفتنش.
فدراسیون فوتبال هم زمانی میتواند در این خصوص تصمیم خوبی بگیرد که کمیته فنی فدراسیون به تصمیمگیرندگان مشورت خوبی بدهد.
*در این زمینه به واقع نمیتوانید نظر خاصی بدهید؟
خیر؛ همانطور که گفتم این تصمیم به نظر فدراسیون و کمیته فنی مربوط میشود. فدراسیون فوتبال ایران طبق برنامه و چشماندازی که برای آینده دارد میتواند به این نتیجه برسد که آیا ماندن کیروش به سود فوتبال ایران است. شاید انتظارات، خواسته و دیدگاههای آنها با دیدگاههای من متفاوت باشد. پس این انتظارات و نظرات کمیته فنی در این زمینه بسیار مهم و راهگشا است.
اینکه ایران در جام جهانی دفاعی بازی کرد و اینکه توانایی صعود را داشت، نظر و عقیده من است و شاید یک فرد دیگر طور دیگری با این موضوع برخورد کند. با این تفاسیر برنامهریزی و تصمیمگیری در مورد سرمربی یک کشور برعهده فدراسیون فوتبال کشور فوق است و آنها باید در این زمینه تصمیم بگیرند. بنابراین من نمیتوانم در مورد ماندن یا نماندن کیروش حرف نهایی را بزنم.
*خیلی صادقانه میخواهم از شما بپرسم گروه ایران در جام جهانی 2006 آلمان سختتر بود یا جام جهانی 2014 برزیل؟
اکر بخواهم مقایسه کنم خوب است که با دقت به این گفته من توجه کنید. ما در آن زمانی با پرتغالی همگروه شدیم که قدرت زیادی داشت. رونالدو در اوج بود و بازیکنانی مثل فیگو، کاروالیو و دکو و ... در آن بازی میکردند و سایر بازیکنانش نیز در سطح اول فوتبال جهان بودند و به واقع تیمی عالی بودند.
ما مقابل پرتغال خوب بازی کردیم اما اتفاقاتی در آن بازی افتاد که منجر به شکست ما شد. شوت فوقالعاده دکو و یک خطا که منجر به پنالتی شد، منجر به شکست تیم ملی مقابل پرتغال شد.
در آن دیدار و حتی مقابل مکزیک خیلی خوب بازی کردیم اما آنها باتجربهتر بودند و در جریان بازی، نتیجه را واگذار کردیم. فراموش نکنید که 75 دقیقه مقابل مکزیک عالی بازی کردیم، اما همانطور که بارها اعلام کردم ما در جام جهانی 2006 مشکلات زیادی داشتیم که عمده آنها مربوط به بازیکنانمان بود.
وقتی مقابل مکزیک که یکی از بهترینهای جام جهانی 2006تا دقیقه 75 یک بر یک شدیم یعنی همه چیز عالی است. مشکلات من با بازیکنان کلیدی تیم بود. فراموش نکنید که در آن جام جهانی چه مشکلاتی داشتم. بازیکنان اصلیام مصدوم بودند. وقتی چنین اتفاقی برای یک مربی میافتد خیلی چیزها را از دست میدهد.
شاید یادتان مانده باشد که با خیلی از بازیکنان کلیدیام از جمله علی دایی، علی کریمی، مهدویکیا، زندی و هاشمیان مشکلاتی داشتم. این مشکلات یعنی اینکه آنها برای جام جهانی خوب آماده نشده بودند و ما هم فرصت کافی برای آمادهسازی نداشتیم.
با چنین شرایطی مقابل تیم خوب و سرحال مکزیک تا دقیقه 75 یک بر یک مساوی بودیم و با ۲ اشتباه بچهگانه بازی را واگذار کردیم.
در واقع در سال 2006 قوای جسمانی ما تحلیل رفت و سپس اشتباهات بچهگانه باعث شد تا در مقابل مکزیک نتوانیم نتیجه بگیریم، ضمن اینکه بازیکنی مثل ستار زارع 3 روز مانده به جام جهانی مصدوم شد و جام جهانی را از دست داد.
*پس معتقدید که کیروش فرصت خوبی برای آمادهسازی جام جهانی داشت و شما این فرصت را نداشتید.
همین طور است، کیروش برخلاف من مدت طولانی بازیکنان را در کنار هم داشت و فرصت آمادهسازی خوبی برای جام جهانی به دست آورده بود.
*چرا پس از جداییتان از تیم ملی دیگر به ایران بازنگشتید؟
البته که دوست دارم برگردم. همانطور که بارها گفتم ایران سرزمین دوم من است و روزهای طلایی و خوشی را در این کشور سپری کردم و دوستان زیادی هم در این کشور دارم. صادقانه می گویم که ایران را بسیار دوست دارم، علاوه بر اینکه ایران مخزنی پر از استعدادهای فوتبالی بوده و مردمی دارد که عاشقانه فوتبال را دوست دارند. هوادارانی که وقتی به ورزشگاه میآیند انگیزه و انرژی زیادی را به بازیکنان منتقل میکنند. اینکه بازنگشتم هم دلیل خاصی نداشت، بلکه قراردادم پس از جام جهانی 2006 با فدراسیون ایران تمام شده بود و از همان آلمان رفتم و نیازی نبود تا دیگر به ایران بازگردم.
*در حال حاضر جایی مشغول هستید؟
خیر، فعلا استراحت میکنم. پیشنهاد خاصی هم ندارم و مربی آزاد محسوب میشوم و منتظر روزهای آینده.
*خبر دارید که کیروش در یک برنامه تلویزیونی از شما به عنوان معلم خود یاد کرد؟
خیر نشنیده بودم. فکر میکنم کیروش به این دلیل این حرف را زد چون قبل از قبول سرمربیگری تیم ملی با من ارتباط گرفت و با من در این خصوص مشورت کرد. به او اطلاعات کامل را دادم و توضیح دادم که ایران چه شرایطی دارد. در نهایت به او توصیه کردم که با توجه به پتانسیلهای فوتبالی، پیشنهاد فدراسیون ایران را بپذیرد چون میتواند کارهایی را در فوتبال ایران انجام دهد.
در مورد فرهنگ، موقعیت و بازیکنان ایرانی به او توضیحات را دادم و او سرانجام پذیرفت و به ایران آمد و شاید به این دلیل کیروش این صحبت را کرده است.
*به نظر شما بهترین بازیکن ایران در جام جهانی 2014 چه کسی بود؟
در این جام جهانی ۲ بازیکن بزرگ یعنی جواد نکونام و آندرانیک تیموریان را داشتید که تیم ملی ایران را در زمین رهبری میکردند. من عملکرد آنها را پسندیدم چون فداکارانه میجنگیدند و به خوبی بازیکنان را رهبری میکردند و من عملکرد آنها را پسندیدم.
کیروش به این موضوع پی برده بود که در کنار هم قراردادن این ۲ بازیکن میتواند کمک حال تیمش در میانه میدان باشد که در نهایت همین اتفاق هم افتاد.
در واقع آندو و نکونام را در پستی قرار داد که سختترین پست در هر تیمی محسوب میشود.
*اتفاقا خیلیها به خاطر تمرکز بیش از حد کیروش روی بازیکنی مثل نکونام به سرمربی تیم ملی انتقاد کرده و حتی آن را به توجه بیش از حد شما در دورانی که سرمربی تیم ملی بودید به علی دایی ربط دادند.
این مقایسه درست نیست، چون دایی در خط حمله و نکونام در میانه میدان بازی میکردند. در واقع نکونام لیدر تیم کیروش بود و او به این بازیکن نیاز داشت.
با توجه به تجربه نکونام و نقشی که به عنوان رهبر ایفا میکرد، کیروش به او نیاز داشت و به همین دلیل روی این بازیکن تمرکز میکرد. در این بین او در کنار تیموریان به خوبی جواب داد، البته شاید دلیل این انتخاب بازی این دو در کنار هم در تیم استقلال بود.
*کدام تیم شانس اصلی قهرمانی جام جهانی 2014 است؟
تیمهای قدرتمند راهی مرحله نیمهنهایی شدند. با توجه به میزبانی، برزیل را در موقعیت خوبی برای قهرمانی میدانم در کنار آرژانتین که در قاره خود بازی میکند اما اگر بخواهم منطقی به شرایط نگاه کنم، آلمان شانس اول قهرمانی جام جهانی است مگر اینکه در دیدار امشب اتفاقات دیگری رخ دهد.
منبع: فارس