روحانی: تشكل‌های مردم‌نهاد را تهدید نمی‌دانیم

به گزارش نما به نقل از تسنیم، حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور عصر امروز در نخستین همایش ملی سازمان‌های مردم‌نهاد با بیان اینکه امروز، روز بسیار خوبی برای اینجانب، هیئت وزیران و وزارت کشور است که در این جمع حضور یافته‌ایم تا نظرات نمایندگان سازمان های مردم‌نهاد را گوش دهیم، گفت: دولت‌ها در دوران کهن وظایف بسیار محدودی داشتند.

وی افزود: معمولا ایجاد یک نیروی مسلح، ارتش‌، راه‌ها و امنیت در جامعه برای مقابله با هجوم بیگانه و یا ناامنی‌های داخلی توسط خود مردم شکل می‌گرفت و حتی در قرن‌های گذشته دارالحکومه‌ها کنار مسجد، بازار و یا یک مرکز سپاه نظامی تشکیل می‌شد.

رئیس‌جمهور بر همین اساس خاطرنشان کرد: در همین میدان امام اصفهان که از نمونه‌های بزرگ تمدنی ما به شمار می‌آید، مشاهده می‌کنید که چگونه بازار، مسجد، مدرسه و محل حکومت در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند اما در دوران مدرن به تدریج دولت‌ها توسعه یافتند و مسئولیت‌های سنگینی را برعهده گرفتند.

روحانی با بیان این مطلب که در برخی از دولت‌ها و به خصوص دولت‌های سوسیالیستی همه وظایف برعهده آن دولت بود و این یک مشکل به حساب می‌آمد، اظهار داشت: به تدریج روشن شد که دولت قادر نیست همه امور و نیازمندی‌های جامعه را برعهده بگیرد و لذا تقسیم‌بندی‌هایی برای وظایف دولت و سازمان‌های غیردولتی صورت گرفت. البته این به معنای این نیست که ما سمن‌ها و یا NGO را از تمدن غرب آموخته‌ایم. جوامع اسلامی و ایران ما از دیرباز سازمان‌ها و نهادهای غیردولتی در خود فعال کرده بودند.

وی در ادامه با بیان اینکه بسیاری از نهضت‌ها و انقلاب‌ها اگر به پیروزی رسید در سایه سازماندهی و ساماندهی سازمان‌های غیردولتی بوده و آن‌جا که سازمان‌های غیردولتی فعال نبودند، دولت‌ها دچار مشکل شدند، گفت: در همین ۱۴ مرداد و ۲۸ مرداد ما تاثیر سازمان‌های غیردولتی را مشاهده کردیم که بازاری‌ها و تشکل‌های فعال توانستند یک انقلاب را در برابر استبداد در ۱۴ مرداد به ثمر برسانند و عدالت‌خانه و مجلس شورای ملی را تشکیل دادند و انتخابات را برگزار کردند.

رئیس‌جمهور ادامه داد: انقلاب مشروطه در آن زمان یک نهضت و انقلاب مردمی بسیار بزرگی بود که در آن علما و فرهیختگان در سایه تشکل‌های غیردولتی پیروز شدند.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش به کودتای ۲۸ مرداد و کمرنگ شدن نقش سازمان‌های غیردولتی در آن برهه اشاره کرد و افزود: آن زمانی که دولت تکیه‌اش به سازمان‌های غیردولتی کم شد، کودتای ۲۸ مرداد پیش آمد.

وی برهمین اساس اضافه کرد: انقلاب اسلامی ایران که یکی از انقلاب‌های مهم در دو قرن اخیر به حساب می‌آید، در سایه تشکل‌ها و سازمان‌های غیردولتی و حتی ضددولتی به پیروزی رسید. مساجد، هیئت‌ها، بازار، تشکل‌ها که حرکت‌های بزرگی مثل حرکت ۱۵ خرداد را در کشور به وجود آوردند و انقلاب اسلامی را به رهبری راهبری بزرگ به نام امام خمینی به پیروزی رساندند.

اساس سمن‌ها فرهنگی و اجتماعی است

به گفته رئیس‌جمهور، اساس تشکل سازمان‌های مردم‌نهاد فرهنگی و اجتماعی است و در این بین سیاست به پای احزاب گذاشته می‌شود و سمن‌ها یعنی نیروهای داوطلب فعال و غیرسیاسی.

روحانی با بیان اینکه فعالیت‌های سیاسی در چارچوب احزاب تعریف می‌شود و البته تشکل‌های غیردولتی نیز به صورت ۱۰۰ درصد به عنوان سمن‌ها به حساب نمی‌آیند، خاطرنشان کرد: تشکل‌های غیردولتی هستند که در برخی مسائل به مانند مشاغل و اصناف وظایفی را برعهده دارند. به عنوان مثال کانون وکلا را ما در داخل سمن‌ها نمی‌بینیم و یا نظام مهندسی و اتاق اصناف یک تشکل غیردولتی هستند و مسئولیت‌های سنگینی را بر دوش دارند که در قالب سمن‌ها تعریف نمی‌شوند.

وی گفت: سمن‌ها گروه‌هایی هستند که داوطلبانه دور هم جمع می‌شوند و تشکیل انجمن می‌دهند و در یک زمینه فعالیت خود را آغاز می‌کنند. بنابراین سرمایه اجتماعی در سایه فعالیت گروه‌های مردمی است و دولت قادر نیست که به تنهایی همه وظایف را بردوش بگیرد و آن را غیرمفید می‌داند.

به گفته روحانی، اساس سیاست دولت یازدهم بر این است که در همه امور تا آن‌جایی که می‌شود و امکان دارد وظایف را به مردم، انجمن‌ها و تشکل‌ها واگذار کند و در واقع یک پایه را سازمان‌های خصوصی، یک پایه را تشکل‌های مردم‌نهاد و یک پایه را دولت تشکیل دهد.

دولت تشکل‌های مردم‌نهاد را تهدید نمی‌داند

رئیس‌جمهور با بیان این مطلب که این دولت تشکل‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد را تهدید نمی‌بیند و حتما به عنوان فرصت تلقی می‌کند، گفت: دولت معتقد است برای توسعه کشور نیازمند یک جامعه قدرتمند بوده و جامعه قدرتمند نیازمند به مشارکت بیشتر مردم است و هرچقدر مشارکت مردم تسهیل شود جامعه و دولت قوی‌تر و قدرتمندتر می‌شود.

وی تصریح کرد: دولت قدرتمند در یک جامعه قدرتمند شکل می‌گیرد و ما امروز هم مشکلات فراوانی داریم و هم اهداف بلندی و برای رفع و حل مشکلات نیازمند سازمان‌های غیردولتی و مردم‌نهاد هستیم.

روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مشکلات زیست‌محیطی، بهداشت و تامین آب آشامیدنی، صنعتی و کشاورزی گفت: برای رفع این مشکلات نیازمند یک فرهنگ عمومی هستیم و این را دولت به تنهایی قادر نیست انجام دهد و باید تشکل‌های غیردولتی و مردمی در این زمینه وارد عمل شوند و به دولت کمک کنند.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی نیازمند سمن‌ها هستیم، به موفقیت‌های شهر تبریز و تاثیر سازمان‌های مردم‌نهاد برای مقابله با موضوع تکدی‌گری در این شهر اشاره کرد و گفت: شنیدم که در تبریز یکی از انجمن‌های مردم‌نهاد توانسته است به طور کامل تکدی‌گری را از بین ببرد و این قابل تقدیر است که یک انجمن غیردولتی توانسته در یک شهر بزرگ و در برابر آسیب‌ها و معضلات اجتماعی برنامه دهد و آن مشکلات را حل و فصل کند.

وی با اشاره به گزارش وزیر کشور در خصوص نقش سازمان‌های مردم‌نهاد خاطرنشان کرد: دولت به تنهایی قادر نیست با فقر و نابرابری و انواع آسیب‌هایی که خانواده‌ها و استحکام خانواده‌ها را تهدید می‌کند، مقابله کند و ما راهی نداریم جز اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد وارد عمل شوند.

روحانی ادامه داد: البته باید سازمان‌های مردم نهاد با دولت در تعامل باشند و نباید این سازمان‌ها دولت‌ساخته باشند و بلکه باید روی پای خود بایستند و استقلال داشته باشند.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد نباید در عین حال دولت‌ستیز باشد، گفت: باید کمک‌یار دولت باشند و در شرایطی حتی دولت‌ساز هم باشند.

وی به نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در مشارکت مردم در انتخابات اشاره کرد و افزود: ما امروز دولت‌سالاری نداریم، مردم‌سالاری دینی داریم و دولت باید تصدی‌های خود را کم کند. جز در برخی مسائل که دولت به ناچار باید مسئولیت آن را برعهده گیرد. مثلا در بخش امنیت ملی و سیاست خارجی بار بر دوش دولت است. در بقیه موارد و حتی در بهداشت و درمان و آموزش فرزندان جامعه باید امور به مردم و بخش غیردولتی واگذار شود که البته نظارت و هدایت و حمایت دولت همواره خواهد بود، چرا که اگر دولت حمایت نکند، این سازمان‌ها در برخی امور مشکلاتی را خواهند داشت.

روحانی گفت: این دولت معتقد است واگذاری کار به مردم به نفع جامعه بوده و حتی اگر در میراث فرهنگی سازمان‌های غیردولتی کار حراست را انجام دهد، دلسوزانه‌تر می‌توان از میراث فرهنگی حمایت کرد که اگر حمایت مردم نباشد، شدنی نیست.

رئیس‌جمهور ادامه داد: در فرهنگ دینی زمانی که کار به دست مردم داده شد، حسینیه‌ها، هیئت‌ها و اجتماعات توانستند کار تبلیغات دینی را انجام دهند و قطعا در بقیه زمینه‌ها نیز می‌توان نتایج مفیدی را کسب کرد.

وی تصریح کرد: ما هم معضلات بزرگ داریم و هم اهداف بلند و در این بین نیازمند توسعه فرهنگی و اجتماعی هستیم و در این زمینه سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند فعالیت‌های بیشتری داشته باشند.

روحانی با بیان این مطلب که البته در زمینه مسائل انسانی و بهداشتی و آسیب‌های اجتماعی، اشکالی ندارد که سازمان‌های مردم‌نهاد با سازمان‌های بین‌المللی در تماس باشند، اظهار داشت: البته این تماس باید تماس سالم و مفید برای جامعه باشد.

رئیس‌جمهور در بخش پایانی سخنانش خاطرنشان کرد: راه‌حل این است که ما بتوانیم لایحه جامعی را تهیه کنیم و وزارت کشور مسئولیت این کار را برعهده گرفته تا انشاءالله دولت به صورت لایحه مصوبه لازم را تقدیم مجلس کند تا بتوانیم از این سازمان‌های مردم‌نهاد بهره‌مندی بیشتری داشته باشیم.

وی گفت: همه باید دست به دست هم دهیم تا شاهد ایرانی سرافراز و آباد‌تر برای همیشه باشیم. انشاءالله.